Երիտասարդական պալատ

Երիտասարդական պալատ (ժողովրդական լեզվում տարածված է նաև «Կուկուրուզնիկ» անվանումը), նախկին հյուրանոց և համալիր Երևանում։ Հիմնադրվել է 1970-ական թվականներին, գործել է «Ինտուրիստ» համակարգի շրջանակներում՝ որպես պետական ձեռնարկություն։

Երիտասարդական պալատ
Տեսակ	գոյություն չունեցող շենք կամ կառույց և former hotel?
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրություն	Երևան
Հիմնադրված է	1970
Բացված	1979
Ճարտարապետ	Արթուր Թարխանյան, Սպարտակ Խաչիկյան, Մարտին Զաքարյան և Հրաչյա Պողոսյան
Քանդվել է	2006

Պատմություն

ԽՍՀՄ հիմնադրման 50-ամյակի առթիվ խորհրդային իշխանությունները որոշել են բոլոր հանրապետությունների մայրաքաղաքներում երիտասարդական պալատներ կառուցել։ Նախատեսվում էր Երևանում պալատը կառուցել բարձրադիր՝ բոլոր կողմերից տեսանելի տեղում։ Ընտրվեց Քանաքեռի բարձունքը՝ Աբովյան փողոցի վերջում, որտեղ ավարտվում է Ալեքսանդր Թամանյանի գլխավոր պլանի հյուսիսային հատվածը։ Կառույցի գումարները հատկացվում էին Մոսկվայից։ Պալատի կառուցման նպատակն էր, որպեսզի տարբեր հանրապետություններից ժամանած երիտասարդները հանդիպեին այնտեղ, շփվեին, սիմպոզիումներ, փառատոներ կազմակերպեին, զբաղվեին սպորտով և այդ ողջ ընթացքում բնակվեին շենքի տարածքում գործող հյուրանոցում։ 1970-ական թվականների կեսերին Հայաստանի Կոմերիտմիության ղեկավար Ստեփան Պողոսյանը առաջարկել էր ճարտարապետներ Հրաչյա Պողոսյանին, Արթուր Թարխանյանին և Սպարտակ Խաչիկյանին զբաղվել այդ նախագծով։ Շենքի կառուցման վայրի համար կար մի քանի տարբերակ ևս՝ Ազգային ժողովի ետնամասում գտնվող տարածքը, Պասկևիչի բլուրը և այլն։ Ի վերջո, ինչպես նշվեց, այն կառուցվեց Աբովյան պուրակին կից։ Շինարարական աշխատանքները բարդ էին, այդ պատճառով պալատը կառուցվում էր մաս առ մաս։

Էստրադային դահլիճը, որն ուներ 1000 նստատեղ, ավելի ուշ է կառուցվել։ Շենքի ամենավերևի հարկում կար պտտվող հատակով սրճարան։ Հարկաբաժինը մեկ ժամվա ընթացքում պտտվում էր իր առանցքի շուրջը՝ այցելուներին հնարավորություն տալով դիտելու Երևանի ամբողջ համայնապատկերը։ Այն Մոսկվայի Օստանկինո հեռուստաաշտարակից հետո երկրորդ պտտվող կառույցն էր Միությունում։

1979 թվականին տեղի ունեցավ Երիտասարդական պալատի բացման արարողությունը։

Այն հարուստ էր արվեստի գործերով։ Բարում տեղադրված էր քանդակագործ Մկրտիչ Մազմանյանի «Ադամ և Եվա» ոսկեզօծ քանդակը, սպասասրահում՝ Թոմ Գևորգյանի «Գարուն» քանդակը։ Պալատը զարդարում էին Արմինե Կալենցի՝ Հայաստանը պատկերող որմնանկարները, Նելի Ասատրյանի գոբելեն աշխատանքը, Մարտին Զաքարյանի վիտրաժները, Զորիկ Ստեփանյանի պատրաստած Հայաստանի փայտե քարտեզը։ Այս ստեղծագործությունների ճակատագիրը ներկայումս անհայտ է։

2005 թ. հոկտեմբերի 20-ի Երևանի քաղաքապետարանի քանդման N40 թույլտվությամբ երկու տարում Երևանի նախկին Երիտասարդական պալատ հյուրանոցային մասնաշենքը քանդվեց «Հայսեյսմշին» և ԿՊԳՀ-ի եզրակացության հիման վրա, որը ստորագրել էր Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Սամվել Դանիելյանը։

Ներկայումս պալատի տարածքը վերածվել է գործող հսկայական քարհանքի։

Պատկերասրահ

• 
• 
• 
  Երիտասարդական պալատի ճարտարապետական նախագիծը
• 
  Քանդակ Երիտասարդական պալատում
• 
  Երիտասարդական պալատի բարը

Գրականություն

• Հրաչյա Պողոսյան. Պալատը բլրի վրա, «Գարուն» 1967, № 6: Արխիվացված 2018-08-06 Wayback Machine
• Կարեն Բալյան, «Արթուր Թարխանյան, Սպարտակ Խաչիկյան, Հրաչյա Պողոսյան», Tatlin, 2012

Արտաքին հղումներ

• Պլանի գլխի Պալատը՝ «կրծած կուկուռուզը»

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Երիտասարդական պալատ» հոդվածին։