Ստեփան Պողոսյան

հայ պատմաբան, քաղաքական գործիչ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ստեփան Պողոսյան (այլ կիրառումներ)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Պողոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ստեփան Կարապետի Պողոսյան (հունվարի 1, 1932(1932-01-01)[1], Զովասար, Թալինի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] - մայիսի 17, 2012(2012-05-17)[2], Երևան, Հայաստան), հայ պատմաբան, ՀԿԿ ԿԿ առաջին քարտուղար (1990 թվականի սեպտեմբեր - 1991 թվականի մայիս), ԽՄԿԿ անդամ (1956

Ստեփան Պողոսյան
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 1, 1932(1932-01-01)[1]
ԾննդավայրԶովասար, Թալինի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Մահացել էմայիսի 17, 2012(2012-05-17)[2] (80 տարեկան)
Մահվան վայրԵրևան, Հայաստան
ԳերեզմանՆուբարաշենի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ[1]
Գիտական աստիճանպատմական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտությունկուսակցական աշխատող և պետական ծառայող
ԱշխատավայրՀԿԿ[1]
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]
Պարգևներ և
մրցանակներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ և Մովսես Խորենացու մեդալ
ԱնդամությունԽՄԿԿ Կենտրոնական կոմիտե և ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրո
ԵրեխաներՀասմիկ Պողոսյան

Կենսագրություն

խմբագրել

Ավարտել է ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետը (19551970-1988 թվականներին՝ Հայաստանի հեռուստառադիոպետկոմի նախագահ, 1988-1990 թվականներին՝ Արմենպրեսի տնօրեն, 1990 թվականին՝ Հայաստանի մամուլի և հրատարակչությունների պետկոմի նախագահ։ 1990 թ. ընտրվել է ՀԿԿ Կենտրոնական կոմիտեի առաջին քարտուղար։ 1991 թվականին հիմնադրել է Հայկական հարցի ուսումնասիրության գիտական կենտրոն։ 1991-1992 թվականներին՝ «Երկիր ավետյաց» թերթի գլխավոր խմբագիր։ 1995 թվականից դասախոսել է Երևանի «Հրաչյա Աճառյան» համալսարանում։ 2002-2009 թթ. - Հայաստանի հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհրդի անդամ, 2009-2012 թթ. - Հայաստանի հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհրդի նախագահի գլխավոր խորհրդական։

Աշխատությունները վերաբերում են Հայկական հարցին, Հայոց ցեղասպանության և ազգային-ազատագրական շարժումների պատմությանը («Հայկական հարցի և Հայոց ցեղասպանության պատմություն», հ. 1-3, 2000-2003 (համահեղափոխական), «Հայացք անցյալին, հանուն այսօրվա ու վաղվա», 2002, «Հայկական հարցի և Հայոց ցեղասպանության պատմություն. Նահատակներ հավերժության», 2005, և այլն)։

 
Ստեփան Պողոսյանի անվանական աստղը Նվիրյալների արահետում

Երկերի մատենագիտություն

խմբագրել
  • Պատմության կեղծարարները, Լոնդոն, 1986։
  • Արարման ճամփաներով, Երևան, 1988, 256 էջ։
  • Գոյատևման պայքարի քառուղիներում, Երևան, 1989, 480 էջ։
  • Ինձ բահ տվեք… (Գևորգ Չաուշ), Երևան, 1989, 448 էջ։
  • Ակնարկներ Արևմտյան Հայաստանի պատմության (XIX դարի վերջ – XX դարի սկիզբ), Երևան, 1990։
  • Արամ Անտոնյանի ՙՄեծ ոճիրը՚ մեղադրում է, Երևան, 1990, 104 էջ։
  • Ինձ բահ տվեք… (Գևորգ Չաուշ), Երևան, 1990, 448 էջ։
  • Ինքնապաշտպանական կռիվները, Երևան, 1990։
  • Պանթուրքիզմը երեկ և այսօր, Երևան, 1990, 80 էջ։
  • Քրդերը և հայկական հարցը, Երևան, 1991, 456 էջ։
  • Սև ծովից Վանա ծով` հինգ ամիս, հինգ օր, Երևան, 1992, 112 էջ։
  • Արևմտահայությունը ցեղասպանության շեմին, Երևան, 1997, 70 էջ։
  • Թուրքերը թուրքերի մասին (վավերագրերի և նյութերի ժողովածու), Երևան, 2000, 508 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 1.
  • Հայերի բնաջնջման Օսմանյան քաղաքականությունը, Երևան, 2000, 567 էջ։
  • Սասունցիներ (Պատառիկներ ապրած կյանքի), Երևան, 2000, 366 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 2, գիրք Ա. Հայկական հարցը 1908–1914 թվականներին, Երևան, 2001, 566 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 2, գիրք Բ. Մեծ Եղեռն (1914–1917 թթ.), Երևան, 2001, 513 էջ։
  • Ցեղասպանության խնդիրները. Պետական քաղաքականություն և ազգային ընկալումներ, Երևան, 2001, 85 էջ։
  • Հայացք անցյալին. հանուն այսօրվա ու վաղվա, Երևան, 2002, 172 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 2, գիրք Գ. Մեծ Եղեռնը Արևմտյան Հայաստանի նահանգներում, Երևան, 2002, 478 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 2, գիրք Դ. Մեծ Եղեռնը Անատոլիայում, Երևան, 2002, 445 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 3, գիրք Ա., մաս 1. Հայկական հարցը 1917 թվականին, Երևան, 2003, 388 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 3, գիրք Ա., մաս 2. Հայկական հարցը 1918–1919 թվականներին, Երևան, 2003, 415 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 3, գիրք Բ. Հայկական հարցը 1920–1922 թվականներին, Երևան, 2004, 452 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 3, գիրք Գ. Տարածքային և քաղաքական կորուստներ. Քեմալիզմ, Երևան, 2004, 558 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն, հատ. 3, գիրք Դ. Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության մատենագիտություն, Երևան, 2000, 434 էջ։
  • Հայոց ցեղասպանությունը (Պատճառները, ընթացքը, հետևանքները), Երևան, 2005, 101 էջ։
  • Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության պատմություն. Նահատակներ հավերժության, Երևան, 2005, 376 էջ։
  • Հայոց ցեղասպանության պատմություն, գիրք I, Երևան, 2008, 728 էջ։
  • Հայոց ցեղասպանության պատմություն, գիրք II, Երևան, 2009, 808 էջ։
  • Հայոց ցեղասպանության պատմություն, գիրք III, Երևան, 2011, 669 էջ։
  • Թուրքերը թուրքերի մասին, գիրք 1, խմբ. Ստ. Պողոսյան, Երևան, 2011, 294 էջ։
  • Թուրքերը թուրքերի մասին, գիրք 2, խմբ. Ստ. Պողոսյան, Երևան, 2011, 552 էջ։
  • Սասունցիներ, Երևան, 2011, 503 էջ։
  • Հարևաններ մոտ ու հեռու, գիրք 1, Երևան, 2011, 600 էջ։
  • Հարևաններ մոտ ու հեռու, գիրք 2, Երևան, 2012, 598 էջ։
  • Հարևաններ մոտ ու հեռու, գիրք 3, Երևան, 2012, 600 էջ։
  • Հարևաններ մոտ ու հեռու, գիրք 4, Երևան, 2013, 880 էջ։

Մամուլ

խմբագրել
  • Չինական պարսպից այն կողմ։ «Գարուն», 1967, № 2, էջ 61-71։

Պարգևներ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9 (հայ.) — հատոր 9. — էջ 372.
  2. 2,0 2,1 2,2 Մահացել է ականավոր պատմաբան Ստեփան Պողոսյանը (հայ.)
  3. Հայաստանի Հանրապետության մեդալներով պարգևատրելու մասին
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեփան Պողոսյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 372  
Նախորդող
Մավր Դավթյան
ՀԽՍՀ Հեռուստառադիոյի Պետական Կոմիտեի նախագահ
Ստեփան Պողոսյան

1970 -1988
Հաջորդող
Էմանվել Արաքսման-Մանուկյան