Երանելի կույսը (նկար)

Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիի նկար

«Երանելի կույսը» (անգլ.՝ The Blessed Damozel), անգլիացի նկարիչ և բանաստեղծ, «Պրեռաֆայելիտների եղբայրության» հիմնադիրներից հանդիսացող Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիի նկարներից։ Այս ստեղծագործությունը հեղինակը վրձնել է 1875-ից 1878 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում։ Յուղաներկով կտավի չափերն են 174 × 94 սմ։ Նույն անվանումով սոնետ, որի հեղինակը կրկին Ռոսսետտին է, հրապարակվել է «The Germ» (հայերեն՝ Ընձյուղ) պրեռեաֆայելիտների ամսագրում։ Այսօր «Երանելի կույսը» ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է Հարվարդի գեղարվեստական թանգարանում՝ Քեմբրիջում (Մասաչուսեթս

Երանելի կույսը
տեսակգեղանկար
նկարիչԴանթե Գաբրիել Ռոսսետտի
տարի1870
բարձրություն136,8 սանտիմետր
լայնություն96,5 սանտիմետր
ստեղծման վայրՄիացյալ Թագավորություն[1]
ուղղությունՊրեռաֆայելիտներ
նյություղաներկ[2] և կտավ[2]
գտնվում էՖոգ թանգարան
հավաքածուՀարվարդի արվեստների թանգարան
Ծանոթագրություններ
 The Blessed Damozel (Fogg Art Museum) Վիքիպահեստում

Պատմություն

խմբագրել

«Երանելի կույսը» ստեղծագործությունը նկարիչ և բանաստեղծ Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիի միակ նկարն է, որին ձոնված սոնետն ավելի շուտ հրապարակ եկավ, քան բուն նկարը[3]։ Այդ սոնետն առաջին անգամ հրատարակվեց «The Germ» ամսագրում 1850 թվականին, որից հետո հեղինակը այն փոփոխության ենթարկեց երկու անգամ[4]։ Սոնետը Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտին գրել է Էդգար Ալլան Պոյի «Ագռավը» բանաստեղծությունից ներշնչված[5], որտեղ քնարական հերոսը սգում է իր մահացած սիրեցյալի համար։ Ռոսսետտին որոշեց իր բանաստեղծությունում ներկայացնել այդ իրավիճակը հակառակ կողմից. այստեղ աղջիկը նայում է իր սիրեցյալին երկնքից։ Բարեկամերն ու արվեստի երկրպագուները առաջարկեցին Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիին կտավին հանձնել սոնետը[3]։ Արդյունքում, 1871 թվականին նկարիչը համաձայնվեց և ընդունեց Ուիլյամ Գրեմի պատվերը։ Նկարն ավարտելուց հետո, պատվիրատուն «Երանելի կույսը» ստեղծագործության համար պատվիրում է պրեդելլա։ Ընդհանուր արժեքը կազմեց 1157£: Նկարի գլխավոր հերոսուհու բնորդուհին Ալեքսա Ուայլդինգն էր։ Հրեշտակների համար բնորդներ դարձան Ուիլֆրեդ Ջոն Հոթրին և Մեյ Մորրիսը։ Սոնետը ներկայացվում է ներքևում, բնօրինակ լեզվով, անգլերենով.

 

The blessed damozel leaned out
From the gold bar of Heaven;
Her eyes were deeper than the depth
Of waters stilled at even;
She had three lilies in her hand,
And the stars in her hair were seven.

Her robe, ungirt from clasp to hem,
No wrought flowers did adorn,
But a white rose of Mary's gift,
For service meetly worn;
Her hair that lay along her back
Was yellow like ripe corn.

Herseemed she scarce had been a day
One of God's choristers;
The wonder was not yet quite gone
From that still look of hers;
Albeit, to them she left, her day
Had counted as ten years.

(To one, it is ten years of years.
. . . Yet now, and in this place,
Surely she leaned o'er me—her hair
Fell all about my face. . . .
Nothing: the autumn fall of leaves.
The whole year sets apace.)

 

1879 թվականին «Երանելի կույսը» ստեղծագործության վերարտադրանկարը պատվիրում և ձեռք է բերում բրիտանացի նավատեր, կոլեկցիոներ Ֆրեդերիկ Լեյլանդը, որը Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիից էլի էր նկարներ ձեռք բերել։ Նրանք ցանկանում էին «Երանելի կույսը» նկարը ստեղծել եռապատկերի տեսքով, որը բաղկացած կլիներ «Մնեմոսինե» և «Պրոզերպինա» նկարներից։ Լեյլանդը ի վերջո հասավ իր նպատակին և երեք նկարները ձեռք բերելով՝ փակցրեց իր աշխատասենյակում՝ Ռոսսետտիի այլ նկարների կողքին[6][7]։

Այսօր «Երանելի կույսը» ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է Հարվարդի գեղարվեստական թանգարանում՝ Միացյալ Նահանգներում՝ Քեմբրիջում (Մասաչուսեթս)։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. https://www.harvardartmuseums.org/collections/object/299805
  2. 2,0 2,1 http://www.harvardartmuseums.org/search-results?q=Blessed+Damozel
  3. 3,0 3,1 Treuherz et al. (2003), p. 100
  4. McGann, Jerome (editor) (2005). «The Blessed Damozel (with predella), Dante Gabriel Rossetti, 1875-8». Rossetti Archive. Institute for Advanced Technology in the Humanities, University of Virginia. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 16-ին. {{cite web}}: |first= has generic name (օգնություն)
  5. «The Painterly Image in Poetry.» The Norton Anthology of English Literature: The Victorian Age. 2009. Norton and Company. 3 Jun 2009.
  6. Waking Dreams, p. 204.
  7. Waking Dreams, p. 26 (figure 5).

Գրականություն

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել