Ելիզավետա Ալեքսեևա
Ելիզավետա Գեորգիևնա Ալեքսեևա (ռուս.՝ Елизавета Георгиевна Алексе́ева, հունիսի 9 (22), 1901, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 21, 1972 կամ փետրվարի 18, 1972[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային ռուս դերասանուհի, թատերական ռեժիսոր, մանկավարժ։ Երկրորդ աստիճանի Ստալինյան մրցանակի դափնեկիր (1952)[2]։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1971)։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 9 (22), 1901 |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | փետրվարի 21, 1972 (70 տարեկան) կամ փետրվարի 18, 1972[1] (70 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
| Կրթություն | ՄԳԱԹ-ի դպրոց-ստուդիա |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | դերասանուհի և թատերական ռեժիսոր |
| Պարգևներ և մրցանակներ |      և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Ելիզավետա Ալեքսեևան ծնվել է 1901 թվականի հունիսի 9-ին Մոսկվայում։ Եղբոր՝ Բորիս Դոբրոնրավովի ազդեցությամբ նույնպես որոշում է դառնալ դրամատիկական դերասանուհի։
Սովորել է Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնի դպրոցում և Մոսկվայի Ե․ Վախթանգովի անվան դրամատիկական ստուդիայում[3] (1920 թվականից՝ Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնի 3-րդ ստուդիա), որտեղ 1922 թվականին սկսել է իր բեմական գործունեությունը։ 1926 թվականին ստուդիայի՝ Ե․ Վախթանգովի անվան թատրոնի վերակազմավորվելուց հետո, դարձել է այդ թատրոնի դերասանուհի։
Դերասանուհու խաղում դրամատիկական խառնվածքը համադրված էր կատարման պարզության և փափկության հետ։
Աշխատել է նաև որպես ռեժիսոր։ Ներկայացումներ է բեմադրել Ռուբեն Սիմոնովի հետ համատեղ։ Նկարահանվել է կինոյում։
1930 թվականից դասավանդել է Ե․ Վախթանգովի անվան թատրոնին կից դպրոցում (ներկայումս՝ Բորիս Շչուկինի անվան թատերական ինստիտուտ), 1946 թվականից՝ պրոֆեսոր։
Մահացել է 1972 թվականի փետրվարի 21-ին (այլ տվյալներով՝ փետրվարի 18-ին[4]) Մոսկվայում։ Թաղված է Նովոդևիչյան գերեզմանատանը (հողակտոր № 3)։
Ընտանիք խմբագրել
- Եղբայրը՝ Բորիս Դոբրոնրավովը (1896֊1949), Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնի դերասան էր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1937)։
- Զարմուհին՝ Ելենա Դոբրոնրավովան (1932֊1999), Ե․ Վախթանգովի անվան թատրոնի դերասանուհի էր, ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ (1968)։
Գործունեություն խմբագրել
Դերերը թատրոնում խմբագրել
| Տարի | Հեղինակ | Ռեժիսոր | Ներկայացում | Դեր |
|---|---|---|---|---|
| 1924 | Նիկոլայ Գոգոլ | Ամուսնություն | խնամախոս | |
| 1925 | Լիդիա Սեյֆուլինա, | Ալեքսեյ Պոպով | Վիրինեա | Վիրինեա |
| 1927 | Լեոնիդ Լեոնով | Բորիս Զախավա, | Գորշուկները | Նաստյա |
| 1928 | Միխայիլ Բուլգակով | Զոյկինի բնակարանը | մադամ Իվանովա | |
| 1929 | Յուրի Օլեշա | Ալեքսեյ Պոպով | Զգացմունքների դավադրություն | Վալյա |
| 1932
1951 |
Մաքսիմ Գորկի | Բորիս Զախավա | Եգոր Բուլիչովը և այլք | Գլաֆիրա |
| 1933 | Լև Սլավին | Միջամտություն | Օռլովսկայա | |
| 1935 | Նիկոլայ Պոգոդին | Արիստոկրատները | Սոնյա | |
| 1937 | Նիկոլայ Պոգոդին | Զենքով մարդը | Նադեժդա | |
| 1939 | Նիկոլայ Գոգոլ | Բորիս Զախավա | Ռևիզոր | Աննա Անդրեևնա |
| 1944 | Ալեքսանդր Օստրովսկի | Ամպրոպ | Կատերինա | |
| 1958 | Ֆեոդոր Դոստոևսկի | Ալեքսանդրա Ռեմիզովա | Ապուշը | Եպանչինա |
| 1959 | Ալեքսեյ Արբուզով | Իրկուտսկյան պատմություն | Սերդյուկի առաջին սեր | |
| 1960 | Ալեքսանդր Ֆրեդրո | Ալեքսանդրա Ռեմիզովա | Տիկնայք և գուսարները | քաղաքացի Օրգոնովա[5] |
| 1962 | Լև Տոլստոյ | Կենդանի դիակ | Աննա Պավլովնա |
Ռեժիսոր խմբագրել
| Տարի | Հեղինակ | Բեմադրիչ | Ներկայացում |
|---|---|---|---|
| 1961 | Անատոլի Սոֆրոնով | Ռուբեն Սիմոնով | Խոհարարուհին ամուսնացած է |
| 1962 | Լև Տոլստոյ | Ռուբեն Սիմոնով | Կենդանի դիակ |
Ֆիլմագրություն խմբագրել
| Տարի | Ֆիլմ | Դեր |
|---|---|---|
| 1925 | Ճանապարհ դեպի երջանկություն | Նաստյա |
| 1938 | Գորկու մանկությունը | Վարվառա |
| 1958 | Սիրո հիշողությունը | դրվագ |
| 1961 | Տաս հազար տղաներ | Էլլի |
| 1963 | Ամառը կորավ | շուկայի կինը |
| 1966 | Վերջին խարդախը | գիտահանրամատչելի շոուի վարող |
| 1970 | Ազատագրում | ավերված տան գերմանուհին |
Մրցանակներ և պարգևներ խմբագրել
- ՌԽՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1946)
- ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ (1947)
- ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1971)
- Երկրորդ աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1952)՝ Մաքսիմ Գորկու «Եգոր Բուլիչով» ներկայացման մեջ Գլաֆիրայի դերը կատարելու համար
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1946)՝ Ե․ Վախթանգովի անվան թատրոնի 25-ամյակի կապակցությամբ[6]
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1971)՝ Ե․ Վախթանգովի անվան թատրոնի 50-ամյակի կապակցությամբ
- Մեդալ՝ «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար»
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ Энциклопедия «Отечество» // АЛЕКСЕЕВА Елизавета Георгиевна
- ↑ Сайт Театра Вахтангова — Елизавета Алексеева Արխիվացված 2010-11-29 Wayback Machine
- ↑ «Алексеева Елизавета Георгиевна». bse.sci-lib.com. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 15-ին.
- ↑ Дамы и гусары
- ↑ Алексеева Елизавета Георгиевна (1901—1972)