Վիքիպեդիա

Ելենա Ձամաշվիլի

Վրացի դաշնակահարուհի

Ելենա Ձամաշվիլի (վրաց.՝ ელენე ძამაშვილი, փետրվարի 16, 1942(1942-02-16), Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 21, 2020(2020-07-21), Կահիրե, Եգիպտոս), վրացի դաշնակահարուհի, դաշնամուրի և կամերային երաժշտության պրոֆեսոր։

Ելենա Ձամաշվիլի
վրաց.՝ ელენე ძამაშვილი
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 16, 1942(1942-02-16)
ԾննդավայրԹբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էհուլիսի 21, 2020(2020-07-21) (78 տարեկան)
Մահվան վայրԿահիրե, Եգիպտոս
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Վրաստան
ԿրթությունԹբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան պետական կոնսերվատորիա
Մասնագիտությունդաշնակահարուհի
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Elena Dzamashvili Վիքիպահեստում

Կյանք և գործունեություն խմբագրել

Ելենա Ձամաշվիլին ծնվել է 1942 թվականի փետրվարի 16-ին Թբիլիսիում։

Մայրը՝ Նինո Ձամաշվիլին, աշխատել է Պետական ռադիոյում՝ որպես երգիչների նվագակցող։ Այս փաստը վճռորոշ ազդեցություն ունեցավ Ելենայի համար։ Ինչպես նշել է եգիպտական «Ալ-Ահրամ» շաբաթաթերթին տված հարցազրույցում, մանուկ հասակում լսում էր ռադիո, այնուհետև դաշնամուրին էր փոխանցում իր սիրելի երգերը՝ անկախ նրանից, թե որքան դժվար էր մեղեդին[1]։

Ձամաշվիլին ընդունվել է Երկրորդ հիմնական երաժշտական դպրոցը` սովորելով Լուսիա Եսայանի դասարանում, ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է Երկրորդ երաժշտական քոլեջում։ 1961 թվականին ընդունվել Թբիլիսիի պետական կոնսերվատորիա, որտեղ նրա ուսուցիչներն են եղել հայտնի երաժիշտներ Տատյանա Գոլդֆարբը և Թենգիզ Ամիրեջիբին։

14 տարեկանում Ձամաշվիլին առաջին մենահամերգն է ունեցել Կոնսերվատորիայում[2], որտեղ հետագայում՝ 1971-1990 թվականներին, աշխատել է որպես նվագակցող և դարձել վոկալ անսամբլի դասարանի հիմնադիր։ Նա կանոնավոր կերպով ելույթ է ունեցել սիմֆոնիկ նվագախմբի հետ, ինչպես նաև 1978-1991 թվականներին աշխատել է վրացական ռադիո և հեռուստաընկերությունում, որտեղ կատարել է ավելի քան 600 ձայնագրություն[3]։

1990 թվականի հուլիսի 23-ին կառավարության որոշմամբ Ձամաշվիլիին շնորհվել է Վրաստանի վաստակավոր արտիստի կոչում[4]։

Եգիպտոսի և Վրաստանի կոնսերվատորիաների միջև համագործակցության զարգացման արդյունքում 1991 թվականի սեպտեմբերին Ձամաշվիլին հրավիրվեց Կահիրե՝ որպես դաշնամուրի նվագակցող, կարճ ժամանակ անց նա սկսեց դասավանդել դաշնամուր և կամերային երաժշտություն դաշնակահարների, լարային նվագողների և վոկալիստների համար։ Այդ ժամանակից ի վեր նա ամեն տարի ունենում էր մենահամերգներ և ելույթներ տեղի, ինչպես նաև այցելու երաժիշտների համար։ Ձամաշվիլին երաժշտական դուետ է կազմել հայտնի ջութակահար Հասան Շարարայի հետ[5] և պարբերաբար դաշնամուրային քառյակում նվագել եգիպտացի դաշնակահարներ Իման Սամիի, Դինա Էլ Լեյթիի և Իման Ամինի հետ[6]։ Նա նաև նվագել է Եհյա քույրերի հետ[7]։

Ձամաշվիլին աշխատել է Կահիրեի Ամերիկյան համալսարանում և Օպերային թատրոնում ստեղծված «Տաղանդների զարգացման կենտրոնում» (TDC): Նրան աշակերտել են բազմաթիվ նշանավոր երաժիշտների, որոնց թվում են միջազգային ճանաչում ունեցող Մոհամեդ Շամսը և Վաել Ֆարուկը։

Նա սերտ համագործակցում էր Ալեքսանդրիայի օպերայի հետ՝ մասնակցելով տարբեր երաժշտական միջոցառումների, որոնք նման էին 2017 թվականին տեղի ունեցած համերգին, երբ Օպերայի լարային նվագախումբը նշում էր իր 14-ամյակը[8]։

Ֆրեդերիկ Շոպենը Ձամաշվիլիի կատարումների ցանկում առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցրել դեռևս վաղ տարիներից։ 2010 թվականին կազմակերպել է միջոցառումներ՝ նվիրված կոմպոզիտորի ծննդյան 200-ամյակին[9]։ Չորս տարի անց նրա երկու ուսանողները Շոպենի դաշնամուրային մրցույթի երեք հաղթողների թվում էին[10]։ Առաջին տեղին արժանացած Ձամաշվիլիի աշակերտներից Աբդել-Ռահման Բահելդինը հարգանքի տուրք մատուցեց ուսուցչուհուն՝ հարցազրույցում ասելով.

  Ես շատ եմ գնահատում նրա փայլը... և դաշնամուրի դասավանդումից դուրս նրա նվիրվածությունն ու ազնվությունը[11]  

Իր հայրենի երկրից հեռու լինելով՝ Ձամաշվիլին կազմակերպեց դասական երաժշտության մի քանի համերգներ վրացի և եգիպտացի կոմպոզիտորների մասնակցությամբ՝ այս կերպ նպաստելով երկու երկրների միջև մշակութային կապերի ամրապնդմանը[12]։

Ձամաշվիլին մահացել է Կահիրեում 2020 թվականի հուլիսի 21-ին[13]։ Թաղվել է Մար Գիրգիս պատմական տարածքում գտնվող հունական ուղղափառ գերեզմանատանը՝ Սուրբ Գեորգ եկեղեցու մոտ։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «Elena Dzamashvili: If I'm born ten times, each time I'll be a pianist». 2015 թ․ մարտի 21.
  2. ↑ «О КАИРСКИХ ДЕЛАХ И НЕ ТОЛЬКО». Русский клуб. 2015.
  3. ↑ ლეკა ძამაშვილი. ქართული მუსიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი (2015 ed.). თბ. էջ 552.
  4. ↑ «საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს უწყებები» (PDF) (N7 (600)). 1990: გვ.13–14. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  5. ↑ «The concert in Cairo». wantedinafrica.com. 2007.
  6. ↑ «Egyptian Piano Quartet at Cairo Opera House». cairo360.com. 2014.
  7. ↑ «Flute, Viola and Piano Trio Perform Magic». AUC. 2009 թ․ հոկտեմբերի 20.
  8. ↑ «A concert at Alexandria Opera House». egypttoday.com 12 Sept 2017.
  9. ↑ «Celebrating the 200th anniversary of Chopin's birth». Cairoliveeventsguide, 2010. 2010 թ․ փետրվարի 25.
  10. ↑ «All you need to know about Chopin Piano Competition Egypt». al-Ahram, 2014.
  11. ↑ «Student Spotlight». AUC. 2019.
  12. ↑ Embassy of Georgia to Egypt (2014 թ․ մայիսի 2). «Art Alert: An evening of classical compositions from Georgia and Egypt».
  13. ↑ al-Ahram (2020 թ․ հուլիսի 21). «Egypt-based Georgian pianist and music professor Elena Dzamashvili dies in Cairo».
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ելենա_Ձամաշվիլի&oldid=9900475» էջից