Եթովպիայի շրջաններ
Եթովպիայի շրջաններ, Եթովպիան դաշնություն է, որը բաժանված է էթնո-լեզվական հիմքով տարածաշրջանային պետությունների (ամհարերեն։ հոգնակի։ ክልሎች kililoch; եզակի։ ክልል kilil; օրոմո՝ եզակի։ Naannoo; հոգնակի։ Naannolee) և կանոնադրական քաղաքների (հոգնակի՝ astedader akababiwach, եզակի՝ astedader akabibi)։ Վարչական շրջանների այս համակարգը փոխարինեց Եթովպիայի նահանգներին 1992 թվականին Եթովպիայի Անցումային կառավարության օրոք և պաշտոնականացվեց 1995 թվականին, երբ ուժի մեջ մտավ Եթովպիայի գործող Սահմանադրությունը[1]։
| Բնակավայր | |
|---|---|
| Եթովպիայի շրջաններ | |
| Երկիր |  Եթովպիա |
Մարզերը յուրաքանչյուրը կառավարվում է շրջանային խորհրդի կողմից, որի անդամներն ուղղակիորեն ընտրվում են՝ ներկայացնելու շրջանները։ Յուրաքանչյուր խորհուրդ ունի նախագահ, որին ընտրում է խորհուրդը։ Յուրաքանչյուր մարզ ունի նաև գործադիր կոմիտե, որի անդամներն ընտրվում են նախագահի կողմից՝ ավագանու անդամներից, և հաստատվում խորհրդի կողմից։ Յուրաքանչյուր մարզ ունի ոլորտային բյուրո, որն իրականացնում է խորհրդի մանդատը և զեկուցում է գործադիր կոմիտեին[2]։
Կան տասնմեկ տարածաշրջանային նահանգներ և երկու վարձակալված քաղաքներ, վերջիններս երկրի մայրաքաղաք Ադիս Աբեբան են և Դիրե Դաուան, որը վարձակալվել է 2004 թվականին։ Հիմնված լինելով էթնիկական պատկանելության և լեզվի, այլ ոչ թե ֆիզիկական աշխարհագրության կամ պատմության վրա, տարածաշրջանները հսկայականորեն տարբերվում են տարածքով և բնակչությամբ. ամենանշանավոր օրինակը Հարարիի շրջանն է, որն ունի ավելի փոքր տարածք և բնակչություն, քան վարձակալված քաղաքներից որևէ մեկը։ Երբ 1992 թվականին նրանք ստեղծվեցին, կային ավելի շատ շրջաններ, բայց հինգ շրջաններ միավորվեցին՝ ձևավորելով Հարավային Ազգերի, Ազգությունների և Ժողովուրդների Տարածաշրջանը ավելի ուշ (1992 թվականին)` 1992 թվականի հունիսի 21-ին կայացած տարածաշրջանային խորհուրդների առաջին ընտրություններից հետո[3]։
«Քիլիլ» բառն ավելի կոնկրետ նշանակում է «պահեստավորում» կամ «պահպանվող տարածք»[4]։ Տարածաշրջանների էթնիկական հիմքը և «կիլիլ» բառի ընտրությունը բուռն քննադատության են արժանացել իշխող կուսակցության ընդդիմադիրների կողմից, ովքեր համեմատություններ են անցկացրել Հարավային Աֆրիկայի ապարտhեjդի բանտուստանների հետ[5]։
Մարզերի և քաղաքային վարչակազմերի ցանկ խմբագրել
| Դրոշ | Անուն | Բնակչություն[6] | Տարածք (km2)[7] | Մայրաքաղաք | Քարտեզ |
|---|---|---|---|---|---|
|
Addis Ababa (քաղաք) | 3,384,569 | 527 | Addis Ababa | .svg)
|
|
Afar Region | 1,152,300 | 72,051 | Semera | 
|
|
Amhara Region | 20,018,988 | 154,709 | Bahir Dar | 
|
|
Benishangul-Gumuz Region | 1,127,001 | 50,699 | Asosa | 
|
|
Dire Dawa (քաղաք) | 493,000 | 1,559 | Dire Dawa | .svg)
|
|
Gambela Region | 435,999 | 29,783 | Gambela | 
|
|
Harari Region | 246,000[8] | 334 | Harar | .svg)
|
|
Oromia Region | 35,467,001[9] | 284,538 | Addis Ababa[10] | 
|
|
Sidama Region | ~4,200,000 | ~12,000 | Hawassa | 
|
.svg){kind=small}
|
Somali Region | 12,500,000 | 201,252[11] | Jijiga | 
|
|
South West Ethiopia Peoples' Region | ~2,300,000 | ~39,400 | Bonga | 
|
|
Southern Nations, Nationalities, and Peoples' Region | ~9,126,000 | ~54,400 | Hawassa | 
|
|
Tigray Region | 7,070,260[8] | 50,079 | Mek'ele | 
|
~ - Մոտավորություն
Նոր շրջաններ խմբագրել
2019 թվականի նոյեմբերին Հարավային Ազգերի, Ազգությունների և Ժողովուրդների Տարածաշրջանի Սիդամա գոտում անցկացվեց հանրաքվե, որում ընտրողները պաշտպանեցին Սիդամա գոտին ինքնուրույն տարածաշրջան դառնալու առաջարկը[12]։ Սիդամա շրջանը ստեղծվել է 2020 թվականի հունիսին[13]։
Հարավարևմտյան Եթովպիայի շրջանը ստեղծվել է 2021 թվականի նոյեմբերի 23-ին՝ այդ տարվա սկզբին կայացած հաջող հանրաքվեից հետո։ Նոր շրջանը բաժանված էր SNNPR-ից և բաղկացած էր Կեֆֆայից, Շեկայից, Բենչ Շեկոյից, Դարոյից և Արևմտյան Օմո գոտիներից, ինչպես նաև Կոնտա հատուկ շրջանից[14]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Mulatu Wubneh (2017). «Ethnic Identity Politics and the Restructuring of Administrative Units in Ethiopia». International Journal of Ethiopian Studies. 11 (1 & 2): 105–138. JSTOR 26586251 – via JSTOR.
- ↑ Yilmaz, Serdar; Venugopal, Varsha (2008). Local Government Discretion and Accountability in Ethiopia (PDF). Working Paper 08-38. International Studies Program, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University. էջեր 4–5. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ Lyons, Terrence (1996). «Closing the Transition: The May 1995 Elections in Ethiopia». Journal of Modern African Studies. 34 (1): 135. doi:10.1017/S0022278X00055233. JSTOR 161741.
- ↑ «ክልል». AmharicDictionary.com. SelamSoft. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 10-ին.
- ↑ Demaret, Luc (2002 թ․ հոկտեմբերի 29). «'They knew I would rather die than give up the fight': Interview with Taye Woldesmiate (Ethiopia)». International Labour Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 15-ին. «'Since 1993, the education system has been substantially decentralised, with responsibility passing to the provincial authorities.' ... as Taye Woldesmiate went on to point out, the government 'decided to use education policy to promote its own political agenda, meaning its ethnic policy to divide the country'. At the time, teachers denounced this shift. 'The regime created apartheid-type Bantustan states called "killils", or homelands. Citizens are confined within their "killils" never to seek education or jobs outside their homeland', they said.»
- ↑ «Ethiopia». City Population.
- ↑ «2011 National Statistics» (PDF). Central Statistical Agency. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
- ↑ 8,0 8,1 Population Projection of Ethiopia for All Regions At Wereda Level from 2014 – 2017. Federal Democratic Republic of Ethiopia Central Statistical Agency. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 4-ին.
- ↑ Population Projection of Ethiopia for All Regions At Wereda Level from 2014 – 2018. Federal Democratic Republic of Ethiopia Central Statistical Agency. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 4-ին.
- ↑ «Oromia Regional State». Ethiopian Government Portal. 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 6-ին.
- ↑ Estimate from Britannica Book of the Year. Encyclopaedia Britannica, Inc. 2014. էջ 594. ISBN 978-1-62513-171-3 – via Google Books.
- ↑ «The Sidama have voted for their own state. So what next?». 2019 թ․ դեկտեմբերի 4.
- ↑ Abdu, Brook (2020 թ․ հունիսի 20). «Sidama embarks on statehood». The Reporter. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «South West Ethiopia Peoples Region Officially Established». MSN Africa. Addis Ababa. Ethiopian News Agency (ENA). 2021 թ․ նոյեմբերի 23. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 28-ին.