Դորա Մաուրեր
Դորա Մաուրեր (հունիսի 11, 1937[1][2][3], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[4]), հունգարացի վիզուալ նկարչուհի՝ 50 տարվա աշխատանքային գործունեությամբ[5]։ Նա աշխատել է գրեթե բոլոր բնագավառներում՝ ֆիլմից և լուսանկարչությունից մինչև նկարչություն, ներկայացում և քանդակագործություն[6]։ Ճանաչման հասնելով 1970-ականներին ավանգարդ աշխատանքով՝ նրա արվեստը հիմնված է մաթեմատիկական և բարդ համակարգային գործընթացների վրա։ Մաուրերի աշխատանքների մեծ մասը հետևում է դիտողին տարբերակներ ցուցադրելու թեմային, և այն, թե ինչ կարող է անել դիտողը այդ տարբերակների հետ։ Նրա գործերից շատերը դիտողին հնարավորություն են տալիս տեսնել ստեղծագործությունը որպես շարժում, այլ ոչ թե շարժման լուսանկար։ Դորա Մաուրերը նաև եղել է Բուդապեշտի Գեղարվեստի ֆակուլտետի պրոֆեսոր[7]։
| Դորա Մաուրեր | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 11, 1937[1][2][3] (87 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[4] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունգարիա |
| Կրթություն | Հունգարիայի գեղարվեստի համալսարան |
| Մասնագիտություն | արվեստագետ, նկարչուհի, նկարիչ-փորագրող, լուսանկարիչ և համադրող |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
 Dóra Maurer Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԴորա Մաուրերը ծնվել է 1937 թվականին Բուդապեշտում։ Մաուրերը 1950-ականներին վերապատրաստվել է որպես գրաֆիկական նկարիչ[8]։ 1970-ականներին նա սկսել է զբաղվել լուսանկարչությամբ և շարժական պատկերներով՝ հաճախ համագործակցելով երաժիշտների հետ։ Նա նաև վարել է ստեղծագործական կատարողական սեմինարներ։ Դորան սկսել է ստեղծել ավելի շատ երկրաչափական և աբստրակտ գծանկարներ ու նկարներ 1970-ականներից հետո[8]։
2019-2020 թվականներին նա եղել է Tate Modern-ում խոշոր հետահայաց ցուցահանդեսի ուշադրության կենտրոնում[8]։ White Cube Gallery-ն սկսեց ներկայացնել Մաուրերին 2019 թվականին[9]։ Նրան ներկայացնում է նաև Կարլ Կոստյալը։
Գործունեություն
խմբագրելԴորա Մաուրերի աշխատանքների մեջ հայտնվում են երկրաչափական, մաթեմատիկական և կոնցեպտուալ[10] համակարգեր։ Սրանք այն գործընթացներն են, որոնց շուրջ խորհում է նրա միտքը իր արվեստը ստեղծելիս։ Դորա Մաուրերն ուսումնասիրում է տարբեր ցիկլեր՝ ցուցադրելով այնպիսի բաներ, ինչպիսիք են պարզ գործողությունները՝ դիտողին ստիպելու իր արվեստը որպես շարժում տեսնել։ Նա պարզապես դիտորդին տալիս է օրինակներ, թե ինչ կարող է անել տարբեր առարկաների հետ՝ ստիպելով նրանց մտածել, թե ինչ կանեին։ Մաուրերի բոլոր աշխատանքները ցուցադրում են երկրաչափական կոմպոզիցիաներ և ձևավորումներ։ Նա շատ մեթոդական է իր օգտագործած կոմպոզիցիայի, պատկերների, գծերի, գծերի լայնության, գույների, անկյունների և այլնի հետ։ Նրա ամենահայտնի գործերից մի քանիսը բխում են նրա քվազի-լուսանկարներից, շարժման հետադարձելի և փոփոխվող փուլերից և վերջին շարքից՝ Overlappings:
Թեև Դորա Մաուրերը պնդում է, որ իր աշխատանքները պարզ օրինակներ են, թե ինչ կարող է անել ինքը, շատ քննադատներ սիրում են դրանց քաղաքական երանգ տալ։ Նախկինում մարդիկ ասում էին, որ նրա աշխատանքը սոցիալիստական անցյալի օրինակ է, որտեղ նա մեծացել է։ Սակայն Դորա Մաուրերն իր արվեստը քաղաքական չի համարում և ստեղծագործելիս հաշվի չի առնում այս գաղափարը։ Մաուրերն ասում է, որ միակ պատճառը, որ մարդիկ իր աշխատանքը քաղաքական են անվանում, այն է, որ այն ամենը, ինչ արվել է այն ժամանակ, քաղաքական է եղել[11]։ Այս քննադատության մեծ մասը վերագրվում է 1960-1980-ականներին նրա կատարած աշխատանքին։
Մաուրերը սկսեց մշակել սյուրռեալիստական օֆորտներ 1961 թվականին՝ ուսումնասիրելով այս նյութի տեխնիկական հնարավորությունները։ 1969/1970 թվականներին նա սկսեց ստեղծել ժամանակի վրա հիմնված ստեղծագործություններ, որոնցում ժամանակը, տարածությունը և էներգիան ազդում են իրադարձության վրա։ «Ժամանակ» (1973–1980) փորձարարական ֆիլմում նա ծալում է սպիտակ գործվածքը սև ֆոնի վրա՝ դարձնելով այն հնարավորինս փոքր՝ ընդամենը յոթ քայլով։ Քանի որ պատկերն ինքնին բաժանվում է կիսով չափ, այնուհետև բաժանվում է չորսի և վերջապես ութի, և ծալման գործընթացի քայլերը կատարվում են միաժամանակ, կտորի սպիտակ մակերեսները որոշ տեղերում միաձուլվում են, արդյունքում ստացվում է մեկ պատկեր[12]։
Ցուցադրություններ
խմբագրելԱնհատական
խմբագրել- Dóra Maurer, Carl Kostyál, London, 2015[13]
- Museum Ritter – Snapshots, 18 հոկտեմբերի 2014–19 ապրիլի 2015
- 6 out of 5, Curated by Katharine Kostyál, White Cube Masons Yard, 24 մայիսի 2016–9 հուլիսի 2016[14]
- Dóra Maurer, Curated by Katharine Kostyál, White Cube Bermondsey, 12 սեպտեմբերի 2019–3 նոյեմբերի 2019[15]
- Tate Modern – 5 օգոստոսի 2019 – 5 հուլիսի 2020[8][16]
- Dóra Maurer – SUMUS – We Are Together, De Appel, Amsterdam, 8 հուլիսի– 23 սեպտեմբերի 2023[17]
Խմբային
խմբագրել- For Pete’s Sake. Carl Kostyál, Stockholm, 2016[18]
Արտաքին հղումներ
խմբագրել | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դորա Մաուրեր» հոդվածին։ |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 Delarge J. Le Delarge (ֆր.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
- ↑ 3,0 3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://zkm.de/en/person/dora-maurer
- ↑ «Dora Maurer». Artinfo. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ «Dóra Maurer review – the gentle art of subversion». the Guardian. 2019 թ․ օգոստոսի 11.
- ↑ Wannieck Gallery. «Dora Maurer». Wannieck Gallery. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Tate. «Dóra Maurer – Exhibition at Tate Modern». Tate (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 28-ին.
- ↑ Shaw, Annie (2019 թ․ սեպտեմբերի 5). «Dora Maurer: 'a lack of market was positive for my work'». www.theartnewspaper.com. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ Balvanyos, Anna. «Dora Maurer». E-Flux. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ Rappolt, Mark. «Dora Maurer». Art Review. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ . ISBN 978-3-96098-527-3.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(օգնություն); Unknown parameter|заглавие=ignored (օգնություն) - ↑ «Dóra Maurer – Carl Kostyál» (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.
- ↑ «White Cube – Dora Maurer Masons Yard 2016». whitecube.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 28-ին.
- ↑ «White Cube – Dora Maurer Bermondsey 2019». whitecube.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 28-ին.
- ↑ Tate. «Dóra Maurer – Exhibition at Tate Modern». Tate. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ «Dóra Maurer – SUMUS – We Are Together - Archive - de Appel Amsterdam». www.deappel.nl. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
- ↑ «For Pete's Sake – Carl Kostyál» (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.