Դիմիտրիոս Մակրիս (հին հունարեն՝ Δημήτριος Μακρής, 1772, Եվրիտանիա, Օսմանյան Հունաստան[1] - 1841, Եվրիտանիա, Հունաստանի թագավորություն), Հունաստանի ազգային-ազատագրական պայքարի գործիչ, կլեֆտոսների[2] և արմատոլոյների շարժման համահիմնադիր[3]։

Դիմիտրիոս Մակրիս
Δημήτριος Μακρής
Դիմիտրիոս Մակրիսը՝ ավանդական կլեֆտական համազգեստով
1772 - 1841
ԾննդավայրԵվրիտանիա, Օսմանյան Հունաստան
Մահվան վայրԵվրիտանիա, Հունաստանի թագավորություն
ՔաղաքացիությունՀունաստան Հունաստանի թագավորություն
Կոչումգեներալ
Մարտեր/
պատերազմներ
Հունական ազգային-ազատագրական հեղափոխություն

Եղել է Հունաստանի ազատագրության համար պայքարող «Ֆիլիկի էթերիայի» կազմակերպության անդամ և ակտիվորեն մասնակցել է Կենտրոնական Հունաստանի արևմտյան հատվածի ազատագրությանը։

Կենսագրություն խմբագրել

Դիմիտրիոս Մակրիսը ծնվել է 1772 թվականին օսմանահպատակ Հունաստանի Եվրիտանիա շրջանի Գավալու փոքրիկ բնակավայրում։ Նրա հայրը՝ Եվանգելոս Մակրիսը, եղել է 1770 թվականների ապստամբության կազմակերպիչներից և իրագործողներից մեկը։ Հոր մահից հետո դարձել է Զիղոսի համայնքապետը։

Դիմիտրիոսի կյանքն ու կենսագրությունը մեծապես կապված է Հունաստանի ազգային-ազատագրական հեղափոխության հետ, քանի որ վերջինս եղել է այդ պայքարի առաջամարտիկներից մեկը։ Ի սկզբանե Դիմիտրիոսը կապիտան Գեորգիոս Սֆալտոսի ենթակայության ներքո ծառայել է որպես կլեֆտոս, իսկ Սֆալտոսի մահվանից հետո անձամբ ստանձնել է ռազմական ստորաբաժանման ղեկավարությունը։

Ցկյանս եղել է Զիղոսի արմատոլոյը, սակայն երբեք չի համագործակցել Յանինայի Ալի փաշայի հետ։ Հայրենիքին նվիրված անշահախնդիր գործունեության համար վերջինս նախքան համազգային պայքարի մեկնարկը հրավիրվել է «Ֆիլիկի էթերիա» և անդամակցել որպես արևմտյան մայրցամաքային Հունաստանի ներկայացուցիչ։

Հունաստանի ազգային-ազատագրական պատերազմի տարիներին Դիմիտրիոսը մասնակցել է բազմաթիվ ռազմական առճակատումների, այդ թվում՝ Մեսոլոնգիոնի ազատագրմանը։ Քաղաքի պաշարման ընթացքում Դիմիտրիոսը ծանոթացել է քաղաքի ամենանշանավոր դեմքերից մեկի՝ Սամոս Ռազի-Կոտսիկասի դստեր՝ Եփրաքսիայի հետ և շուտով ամուսնանում նրա հետ։ Հաջորդիվ Մակրիսը Ագրինիոնում և Այտորիկոյում կռվում է թուրքերին զինակցող ալբանական խաժամուժի դեմ՝ համագործակցելով Ալեքսանդրոս Մավրոկիրդատոսի հետ։ 1823 թվականին Դիմիտրիոսը ստանում է գեներալի աստիճան։ Ազգային-ազատագրական շարժման հաղթանակից և Հունաստանի թագավորության հռչակումից հետո Դիմիտրիոսը ստանում է բազմաթիվ քաղաքական և ռազմական շքանշաններ ու մեդալներ։ Ռազմական գործողությունների դադարելուց հետո 1841 թվականին Մակրիսը վերադառնում է ծննդավայր Գավալու, որտեղ էլ 1841 թվականին կնքում է իր մահկանացուն։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. The United service magazine, Part 1. H. Colburn. 1857. էջ 254. OCLC 297320642.
  2. Dontas, Domna N. (1990). The last phase of the War of Independence in Western Greece: December 1827 to May 1829, Volume 1966. Adolf M. Hakkert. էջ 24. ISBN 90-256-0987-2. «in 1800, Demetrios Makris, a kleftis, had succeeded his father to the kapetaniliki in the district of Zyghos. A simple yet very stubborn man,»
  3. Dakin, Douglas (1973). The Greek struggle for independence, 1821-1833. University of California Press. էջ 232. ISBN 0-520-02342-0.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դիմիտրիոս Մակրիս» հոդվածին։