Մեսոլոնգիոն
Մեսոլոնգիոն[1] (հուն․՝ Μεσολόγγιον), քաղաք Հունաստանում, Էտոլիա և Ակարնանիա վարչական կենտրոնի ծայրամասային միավոր Արևմտյան Հունաստանի ծայրամասում։ Գտնվում է Ախելոս և Էվինոս գետերի միջև՝ Մեսոլոնգոն ծովալճակի ափի (հուն․՝ Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου) Պատրաիկոս ծովածոցում՝ Ագրինիոնից 35 կմ և Անդիրիոնից 37 կմ հեռավորության վրա։ Մեսոլոնգիոնի հյուսիս-արևմուտքում է գտնվում Էտոլիկիոն քաղաքը։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով բնակչության թիվը կազմում է 12785 մարդ։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Մեսոլոնգիոն | ||
| հուն․՝ Μεσολόγγιον | ||
 | ||
| Երկիր |  Հունաստան | |
| Մակերես | 151,889 կմ² | |
| ԲԾՄ | 5 մետր | |
| Բնակչություն | ▼12 444 մարդ (2021) | |
| Հեռախոսային կոդ | 2631 | |
| Փոստային դասիչ | 302 00 | |
| Պաշտոնական կայք | messolonghi.gov.gr(հուն.) | |
| ||
Քաղաքում տեղի են ունեցել Հունաստանի անկախության պատերազմի շատ դրամատիկական իրադարձություններ։ Սա Հունաստանի միակ Սուրբ քաղաքն է (Ιερά πόλις)։ 1824 թվականին քաղաքում մահացել է անգլիացի բանաստեղծ լորդ Բայրոնը։ Մեսալոնգիոնում կա դամբարան, որտեղ գտնվում է Բայրոնի սիրտը և 1881 թվականին տեղադրված Բայրոնի արձանը։
Պատմություն խմբագրել
Քաղաքի հյուսիս-արևմուտքում են գտնվում Հոմերոսի կողմից «Իլիականում» հիշատակված և Դեմետրիոս II Էտոլիացու կողմից ավերված հին Պլևրոնի քաղաքի փլատակները։ Նոր քաղաքը Էտոլիայում կարևոր դեր էր խաղում։ Մեսոլոնգիոնն առաջին անգամ հիշատակվել է 1571 թվականին Նավպակտոսի մոտակայքում տեղի ունեցած Լեպանտոնի ծովամարտի նկարագրությունում։ 1726 թվականին Մեսոլոնգիոնում բացվել է Վենետիկի փոխհյուպատոսարանը։ 1770 թվականին Մեսոլոնգիոնը օժանդակել է Պելոպոնեսյան ապստամբությանը։ Հունական հեղափոխության ժամանակ քաղաքը եղել է Ալեքսանդրա Մավրոկարդատոսի հրամանատարության ներքո Արևմտյան Հունաստանում գլխավոր գործողությունների կայան. 1822 թվականի հոկտեմբերին թուրքերը հարձակվում են նրա վրա, սկսվում է Մեսոլոնգիոնի առաջին պաշարումը, 1823 թվականի վերջին տեղի է ունեցել երկրորդ պաշարումը, իսկ 1825 թվականին՝ երրորդը։
Ելք Մեսոլոնգիոնից խմբագրել
1825 թվականի Մեսոլոնգիոնի դեմ է ուղարկվել 35 հազարանոց զորամիավորում՝ սերասկյար Մեհմեդ փաշայի հրամանատարությամբ, որին սուլթանը մահապատժի սպառնալիքով ուղարկել էր նվաճելու անհնազանդ քաղաքը։ Միևնույն ժամանակ Թոփալ փաշան պաշարում է կղզին ծովի կողմից։ Չնայած քաղաքը պաշտպանում էին 4 հազար պաշտպան՝ Նոտիս Բոցարիսի ղեկավարությամբ, թուրքերի բոլոր հարձակումները հետ են մղվում։ Ծովի կողմից պաշարվածներին օգնության է հասնում Անդրեաս Միաուլիսի հունական նավատորմը, որը քշում է թշնամական նավերը, բայց պաշարողներին էլ օգնության է հասնում Իբրահիմ փաշան՝ եգիպտական զորքերով։ Կայազորի ռազմական և կենսական պաշարները այնքան են նվազում, որ որոշում է կայացվում ճեղքել պաշարումը։ 1826 թվականի ապրիլի 22-ի այդ փորձը ձախողվում է, և թուրքերը ներխուժում են քաղաք։ Այդ ժամանակ հույները պայթեցնում են վառոդի նկուղը և իրենց, ներխուժած հակառակորդների հետ միասին, թաղում են ավերակների տակ։
Մեսոլոնգիոնի ողբերգությունը մեծ ազդեցություն ունեցավ եվրոպական երկրների վրա և Հեղափոխության լայն աջակցությունը առաջացրեց։
Տրանսպորտ խմբագրել
1890 թվականին բացվել է Ագրինիոն-Կրիոներիոն երկաթուղային կայանը, որը անցնում է Մեսոլոնգիոնոնի և Էտոլիկոնի միջով։ 1972 թվականին բացվել է Էտոլիկիոն-Կատոխի երկաթուղին, որը փակվել է 1943 թվականին, իսկ Արգինիոն-Կրիոներիոնը՝ 1972 թվականին։
Մեսոլոնգիոնի համայնքային միություն խմբագրել
Մեսոլոնգիոնի համայնքային միության մեջ մտնում է 21 բնակավայր և կղզիներ։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով բնակչությունը կազմում է 14386 մարդ։ Մակերեսը 151,889 կմ² է[2]։
| Անվանում | Բնակչություն (2011)[3], մարդ |
|---|---|
| Այոս-Սիմեոն | 4 |
| Ագրիլյա | 431 |
| Արվանիտաիկա | 82 |
| Արխեա-Ալիկարնա | 3 |
| Բամբակուլա | 2 |
| Վասիլադի (կղզի) | 0 |
| Զեստի | 177 |
| Կարիցա | 4 |
| Կոմա (կղզի) | 0 |
| Մեսոկամբոս | 224 |
| Մեսոլոնգիոն | 12785 |
| Նեա-Իդրագոյա | 43 |
| Նոտիոս-Դիավլոս | 5 |
| Պրոկոպանիստոս (կղզի) | 5 |
| Սխինոս | 12 |
| Սխինիաս (կղզի) | 2 |
| Տեոդորականիկա | 16 |
| Տրելանգատա | 200 |
| Տուռլիս (կղզի) | 15 |
| Ֆիլոտեի | 374 |
| Խունիստա | 2 |
Բնակչություն խմբագրել
| Տարեթիվ | Բնակչություն, մարդ |
|---|---|
| 1991 | 11302[4] |
| 2001 | 12640[4] |
| 2011 | 12785[3] |
Հայտնի բնիկներ խմբագրել
- Կոնստանտինոս Նիդեր (1865-1943) գեներալ, Բալկանյան և Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակից, 1919 թվականի Անտանտի, Ուկրաինական արշավախմբի, փոքրասիական արշավի անդամ
- Անաստասիոս Պապուլաս (1857-1935) գեներալ, Մակեդոնիայի համար մարտերի մասնակից, բալկանյան մարտիկ և փոքրասիական արշավի անդամ, որտեղ արշավի առաջին հաղթական շրջանում եղել է բանակի հրամանատար
- Սպիրիդոն Պապուլաս (Σπυριδωνας Παπουλας, 1796-?) 19-րդ դարի խոշորագույն նավատեր, 1821-1829 ազատագրական պատերազմի մասնակից, գեներալ Անաստասիոս Պապուլասի հայրը։
- Վալտինոս Վլասիոս (1825-1896) հույն գեներալ և 19-րդ դարի երկրորդ կեսի նախարար
- Կոնստանտինոս Ցակալոս (1882-1922) հունական բանակի փոքրասիական արշավի գեներալ
Քույր քաղաքներ խմբագրել
- Մեծ Բրիտանիա՝ Ջեդլինգ
- ԱՄՆ՝ Կանզաս, Լորենս
- Ռումինիա՝ Ֆոկաշինի
- Շվեյցարիա՝ Շյոֆլիսդոս
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Греция. Справочная карта. Масштаб 1:Կաղապար:Число / Главный редактор Я. А. Топчиян. — М.: Роскартография, 2001. — (Страны мира. Европа). — 2000 экз.
- ↑ Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης μαρτίου 2001 (μόνιμος πληθυσμός)(հուն.). — Πειραιάς: Εθνική στατιστική υπηρεσία της Ελλάδας, 2009. — Т. I. — С. 337. — ISSN 1106-5761.
- ↑ 3,0 3,1 «Απογραφή Πληθυσμού — Κατοικιών 2011. Μόνιμος πληθυσμός» (հունարեն). Ελληνική Στατιστική Αρχή. 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 4-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Μόνιμος και Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Σύνολο Ελλάδος, νομοί, δήμοι/κοινότητες, δημοτικα/κοινοτικά διαμερίσμα και οικισμοί. Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991» (հունարեն). Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 22-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Augustin Fabre Histoire du siège de Misselonghi. — Paris, 1826.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեսոլոնգիոն» հոդվածին։ |