Գրիգորի Մարգուլիս
Գրիգորի Մարգուլիս (փետրվարի 24, 1946[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային և ամերիկյան մաթեմատիկոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի տեղեկատվության փոխանցման խնդիրների ինստիտուտի գիտաշխատող, Եյլի համալսարանի պրոֆեսոր (ԱՄՆ), Ֆիլդսյան (1978) և Աբելյան (2020) մրցանակների դափնեկիր։
| Գրիգորի Մարգուլիս | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 24, 1946[1] (75 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  ԱՄՆ |
| Կրթություն | ՄՊՀ մեխանիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետ և Մոսկվայի պետական համալսարան[2] |
| Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս և համալսարանի դասախոս |
| Աշխատավայր | Եյլի համալսարան |
| Պարգևներ և մրցանակներ | Ֆիլդսյան մրցանակ Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի կրթաթոշակ Լոբաչևսկու անվան մրցանակ[3] Հումբոլդտի մրցանակ Վոլֆի մրցանակ մաթեմատիկայի բնագավառում Ամերիկյան մաթեմատիկական ընկերության անդամ և Աբելի մրցանակ[4] |
| Անդամություն | Ամերիկյան մաթեմատիկական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա |
| Grigory Margulis Վիքիպահեստում | |
ԿենսագրությունԽմբագրել
Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի արծաթե մրցանակակիր (1962)[5]։ Ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանի մեխանիկամաթեմատիկական ֆակուլտետը[6] 1967 թվականին։ Յակով Սիանի ղեկավարությամբ պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսությունը էրգոդիկ տեսության վերաբերյալ։ Հետագայում հետաքրքրությունները տեղափոխվեցին Լի խմբերի տեսության ոլորտ (վանդակավոր տեսություն Լիի խմբերում), որը նա կարողացավ կիրառել մաթեմատիկայի շատ ոլորտներում։ 1978 թվականին պարգևատրվել է Ֆիլդսյան մրցանակով, հանձնման արարողությանը նա ներկա չի եղել, քանի որ նրան մերժել են արտագնա վիզա ստանալու հարցում։
1979 թվականին այցելել է Բոն, և այդ ժամանակից ի վեր հնարավորություն է ստացել ազատ մեկնել արտասահման, սակայն շարունակել է աշխատել որպես գիտաշխատող Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի տեղեկատվության փոխանցման խնդիրների ինստիտուտում։ 1991 թվականին հրավիրվել է ԱՄՆ` Եյլի համալսարանում աշխատելու համար։
2001 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ, 2012 թվականից հանդիսանում է ամերիկյան մաթեմատիկական ընկերության իսկական անդամ[7][8]։
2005 թվականին դարձել է Վոլֆի մրցանակի դափնեկիր՝ «hանրահաշվում իր կարևոր ներդրման համար, հատկապես կիսամերկ Լիի խմբերի վանդակաճաղերի տեսության, ինչպես նաև էրգոդիկական տեսության, ներկայացուցչականության, համարների, կոմբինատորիկայի և չափման տեսությնների մեջ իր նշանակալի ներդրման համար»։ 2020 թվականին Աբելյան մրցանակ է ստացել (Գիլել Ֆյուրստենբերգի հետ համատեղ) խմբերի տեսության, թվերի տեսության և կոմբինատորիկայի մեջ հավանական և դինամիկ մեթոդների կիրառման համար[9]։
Օրիգամիի մաթեմատիկայի մեջ դաղձի ռուբլու խնդիրը հայտնի է որպես «Մարգուլիսի անձեռոցիկի խնդիր»։
Գրքեր ռուսերեն լեզվովԽմբագրել
- Маргулис Г. А. Дискретные подгруппы групп Ли. — М: МЦНМО, 2007.
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ https://medal.kpfu.ru/laureatyi-medali/
- ↑ https://www.abelprize.no/c76018/binfil/download.php?tid=76077
- ↑ MMO 1962
- ↑ Лауреаты медали Филдса из МГУ
- ↑ National Academy of Sciences Elections. Notices of the American Mathematical Society, vol. 48 (2001), no. 7, p. 722
- ↑ «List of Fellows of the American Mathematical Society» (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-08-16-ին։ Վերցված է 2013-08-07
- ↑ Furstenberg and Margulis to share the Abel Prize