Գոսֆորդը ծովափնյա քաղաք է Ավստրալիայի Նոր Հարավային Ուելս նահանգի Կենտրոնական ափին գտնվող Բրիսբեն Ուոթերի հյուսիսային ծայրում։ Գոսֆորդի ծովափը հայտնի է իր նավակներով և Բրիսբեն Ուոթերի ափին գեղատեսիլ տեսարաններով։ Գոսֆորդը Կենտրոնական ափի գլխավոր առևտրային հանգույցն է և դարպասը։ Այն գտնվում է Սիդնեյից մոտավորապես 77 կմ (48 մղոն) հյուսիս և Նյուքասլից 86 կմ (53 մղոն) հարավ։ Գոսֆորդը գտնվում է Կենտրոնական ափի խորհրդի տեղական կառավարման տարածքում։

Բնակավայր
Գոսֆորդ
անգլ.՝ Gosford
ԵրկիրԱվստրալիա Ավստրալիա
Հիմնադրված է1823 թ.
Մակերես940 կմ²
ԲԾՄ10 մետր
Բնակչություն4873 մարդ (օգոստոսի 10, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+10
Հեռախոսային կոդ0233[2][3]
Փոստային դասիչ2250
Պաշտոնական կայքgosford.nsw.gov.au
Գոսֆորդ (Ավստրալիա)##
Գոսֆորդ (Ավստրալիա)

Գոսֆորդը, տեղական մականունով «Գոսսի»[4], գտնվում է Սիդնեյի ավազանի հյուսիս-արևելյան մասում՝ ավանդական Դարկինջունգ երկրում։

Տարածաշրջանային քաղաքը Վայոնգի հետ միասին Կենտրոնական ափի խորհրդի երկու ընդհանուր վարչական կենտրոններից մեկն է։ Գոսֆորդը Կենտրոնական ափի շրջանի կենտրոնական բիզնես շրջանն է և մեծությամբ երրորդ քաղաքային տարածքն է Նոր Հարավային Ուելս նահանգի Սիդնեյից և Նյուքասլից հետո։ Գոսֆորդը համարվել է կենսական CBD ողնաշար՝ «NSW Metropolitan Strategy»-ի համաձայն՝ 2016 թվականին Գոսֆորդի քաղաքային խորհրդի և Վյոնգ Շիրի խորհրդի միաձուլումից հետո՝ ձևավորելով Կենտրոնական ափի խորհրդի ներկայիս վարչակազմը։

Պատմություն խմբագրել

 
Գոսֆորդը, մինչև 1927 թվականը

Մինչև սպիտակամորթների բնակեցումը, Գոսֆորդի շրջակայքը բնակեցված էր Գուրինգայի ժողովուրդներով, որոնք հիմնականում ափամերձ բնակիչներ էին[5] և Դարկինջունգի ժողովրդով, ովքեր բնակեցրին ներքին տարածքը։ Հոքսբերի գետի գետաբերանի շրջակայքում գտնվող մյուս հողերի հետ միասին Բրիսբեն Ուոթեր թաղամասը հետազոտվել է Նոր Հարավային Ուելսի բնակեցման վաղ փուլերում։

 
Հենրի Քենդալի քոթեջը և պատմական թանգարան Արևմտյան Գոսֆորդում

Գոսֆորդը հետազոտվել է նահանգի նահանգապետ Արթուր Ֆիլիպի կողմից 1788-ից 1789 թվականներին[6]։ Տարածքը դժվար հասանելի էր, և բնակեցումը սկսվեց մոտ 1823 թվականին։ 19-րդ դարի վերջին տարածաշրջանում գյուղատնտեսությունը դիվերսիֆիկացվում էր՝ շուկայական այգիներով և ցիտրուսային այգիներով, որոնք զբաղեցնում էին փայտանյութի բերքահավաքից հետո մնացած հարուստ հողը։ Դեռևս 1850 թվականին Հոքսբերիի և Բրիսբեն Ուոթերի միջև ընկած ճանապարհի վրա սայլի անիվի հետքեր էր[7]։

Վաղ գաղութային բնակավայրերին բնորոշ՝ դատապարտյալները ապրում և աշխատում էին Գոսֆորդի տարածքում։ 1825 թվականին Գոսֆորդի բնակչությունը հասավ 100-ի, որոնցից 50%-ը դատապարտյալներ էին։

Արևելյան Գոսֆորդը բնակության առաջին կենտրոնն էր։ Գոսֆորդն անվանվել է 1839 թվականին Արչիբալդ Աչեսոնի՝ Գոսֆորդի 2-րդ կոմսի պատվին, որը Նոր Հարավային Ուելսի այն ժամանակվա նահանգապետ Ջորջ Գիփսի ընկերն էր[8]։ Աչեսոնի տիտղոսը ծագել է Գոսֆորդից՝ Հյուսիսային Իռլանդիայի Արմագ կոմսությունում գտնվող Մարքեթհիլ քաղաքի (ենթաբաժանում) քաղաքից։

1887 թվականին ավարտվեց դեպի Սիդնեյ գլխավոր հյուսիսային երկաթուղային գիծը, որը պահանջում էր կամուրջ Հոքսբերի գետի վրայով և թունել Վոյ Վոյից արևմուտք գտնվող ավազաքարային լեռնաշղթայի միջով։ Այս տրանսպորտային կապի ներդրումը, այնուհետև 1930 թվականին Խաղաղօվկիանոսյան մայրուղին արագացրեց տարածաշրջանի զարգացումը։

Գոսֆորդը քաղաք է դարձել 1885 թվականին, իսկ 1886 թվականին հռչակվել է մունիցիպալիտետ[9]։

 
Գոսֆորդի Ռումբալարա արգելոց

«Mann Street»-ը՝ Գոսֆորդ CBD-ի ողնաշարը, շատ բանավեճերի առարկա է դարձել, որտեղ քաղաքային պլանավորողները հավակնում են Գոսֆորդը դարձնել փոքր խելացի տարածաշրջանային քաղաք՝ կատարողական արվեստի կենտրոնի տարբեր ծրագրերով, սրճարանների և ռեստորանների ավելի մեծ ընտրությամբ, նոր գրադարանով, բարձր արագընթաց երկաթուղային միացումներով Սիդնեյ և Նյուքասլ, հետիոտների ավելի լավ մուտք Գոսֆորդի հիվանդանոցից, կրթական և հետազոտական տեղամաս երկաթուղային գծերի վրայով դեպի Ման Սթրիթ և նոր Կենտրոնական ափի համալսարան, որը խոստացվել է նահանգային և դաշնային ընտրություններում։ Գոսֆորդի երկաթուղային կայարանի շրջակայքում մատչելի մեքենաների կայանատեղիի առկայությունը շարունակական մտահոգություն է երկաթուղային ուղևորների և Գոսֆորդի CBD այցելուների համար։

Ժողովրդագրություն խմբագրել

2016 թվականի մարդահամարի ժամանակ Գոսֆորդ CBD-ում կար 3,499 մարդ։ Մարդկանց 59,6%-ը ծնվել է Ավստրալիայում։ Հաջորդ ծննդավայրն էին Հնդկաստանը՝ 4,5%, Անգլիան՝ 2,9%։ Մարդկանց 65,2%-ը տանը խոսում էր միայն անգլերեն։ Կրոնի վերաբերյալ հարցման ամենատարածված պատասխաններն էին «կրոն չունենալը»՝ 33.9% և կաթոլիկությունը՝ 18.2%։

Գոսֆորդի վիճակագրական տարածքը, որն ընդգրկում է Գոսֆորդի ամբողջ քաղաքը և արվարձանները, ներառում է Ավոկա լողափը, Էրինան, Էտալոնգ լողափը, Կարիոնգը, Կինկումբերը, Նարարան, Տերիգալը, Վոյ Վոյը և Վայոմինգը, և 2021 թվականի մարդահամարի ժամանակ ուներ 178,427 բնակչություն։

Աշխարհագրություն խմբագրել

Կլիմա խմբագրել

Գոսֆորդն ունի խոնավ մերձարևադարձային կլիմա (Կյոպենի կլիմայի դասակարգում՝ Cfa)[10] տաք ամառներով և մեղմ ձմեռներով։ Ամռանը միջին ջերմաստիճանը ցերեկը կազմում է մոտ 27–28 °C բարձր խոնավությամբ, գիշերը մոտ 17–18 °C։ Ձմեռները մեղմ են՝ գիշերային ցուրտ ջերմաստիճաններով և մեղմից երբեմն տաք ցերեկային ջերմաստիճաններով՝ ավելի ցածր խոնավությամբ։ Ռեկորդային ջերմաստիճանները տատանվում են առավելագույնը 44,8 °C (113 °F) 2013 թվականի հունվարի 18-ին, նվազագույնը՝ մինչև −4,2 °C (24 °F) 1970 թվականի հուլիսի 16-ին։ Տեղումները միջինում կազմում են 1333 մմ, որոնց մեծ մասը ընկնում է ամռան վերջին և աշնանը։ Ձմռան վերջում և գարնան սկզբին տեղումներն ավելի քիչ են հանդիպում, քանի որ քաղաքը գտնվում է Մեծ ջրբաժան լեռնաշղթայի հողատարածքի կողմում[11]։

Կենտրոնական բիզնես շրջան խմբագրել

 
Բնակելի և առևտրային վերակառուցում Մանն փողոցի երկայնքով, Գոսֆորդ 2018 թվական

Գոսֆորդը գտնվում է հովտում, որտեղ գտնվում է Նախագահական բլուրը՝ քաղաքի արևմտյան սահմանին, Ռումբալարա արգելոցը՝ արևելյան սահմանին, և Բրիսբեն վուոթերը՝ քաղաքի հարավում։ «Mann Street»-ը, Գոսֆորդի գլխավոր փողոցը և Խաղաղօվկիանոսյան մայրուղու մի մասը, անցնում է հյուսիս-հարավ և նորառում է առևտրային թաղամասի մեծ մասի ճակատը։

Գոսֆորդի կենտրոնում գտնվում է առևտրի և համայնքային տեղամասը, ներառյալ «Kibble Park7-ը, «William Street Mall»-ը, Գոսֆորդի քաղաքային գրադարանը, Կայսերական առևտրի կենտրոնը և խանութների, սրճարանների, բանկերի և ծառայությունների ամբողջ տեսականի։

Մի շարք լքված շենքերի և մի շարք ենթակառուցվածքային ներդրումային ծրագրերի քանդումից հետո, ինչպես օրինակ՝ 2012 թվականին քաղաքի կենտրոնական բիզնես թաղամասում Օպտիկամանրաթելային հեռահաղորդակցության ազգային ցանցի ամբողջական ներդրումը և այսպես կոչված «Kibbleplex» նախագիծը, որը հայտարարվել է 2013 թվականին[14] և Նախատեսված է տեղավորել նոր մարզային գրադարանը, երրորդ ուսումնական հաստատությունների սենյակները և հարակից կազմակերպությունները, լավատեսության նոր զգացում է առաջացել։

Տնտեսություն և ենթակառուցվածքներ խմբագրել

 
Գոսֆորդի շրջանային դատարան

Գոսֆորդը գտնվում է Էրինայի, Արևմտյան Գոսֆորդի թեթև արդյունաբերական գոտու և Սոմերսբիի միջև բիզնեսի աճի բացահայտված միջանցքի երկայնքով։ Հիմնական ճանապարհների և Սիդնեյի, Կենտրոնական ափի և Հանթեր շրջանի միջև երկաթուղային ճանապարհորդության կապը հիմնական խնդիրներն են կորպորատիվ բիզնեսի տարածաշրջան տեղափոխման համար։ Մանրածախ առևտուրը, անձնական խնամքը և տարեցները Գոսֆորդում աշխատանքի հիմնական ոլորտներն են[15]։

Որպես ժամանցի կենտրոն՝ «Mann Street»-ն ունի համեմատաբար լավ հասարակական տրանսպորտի կապեր և հանդիսանում է Կենտրոնական ափի ամենահայտնի վայրերից մեկը փաբերի և ակումբների համար, ինչպես նաև մշակութային և սպորտային իրադարձությունների մոտ։

Զբոսանավերի և այլ նավակների կառուցումը ստանձնել է «East Coast Yachts»-ը 1964 թվականից Արևմտյան Գոսֆորդում։

Հաստատություններ խմբագրել

 
Հայացք դեպի Բրիսբեն Ուոթեր Գոսֆորդից
 
Կենտրոնական ափ մարզադաշտ

Գոսֆորդում են գտնվում՝

  • Գոսֆորդի հիվանդանոցը – ամենամեծ պետական հիվանդանոցը NSW-ի Կենտրոնական ափին։
  • Լեյքոկ փողոցի համայնքային Թատրոն – Կենտրոնական ափի միակ պրոֆեսիոնալ, նախակրթական կամերային թատրոնը։ Գոսֆորդի երաժշտական միությունը, որն ֆինանսական աջակցություն է ցուցաբերել թատրոնի կառուցմանը։
  • Կենտրոնական ափի Կոնսերվատորիա։
  • Կենտրոնական ափի մարզադաշտը ի սկզբանե կառուցվել է NRL-ի «North Sydney Bears»-ի համար, փոխարենը տարածքը եղել է անհաջող «Northern Eagles»-ի ֆրանշիզայի տունը նրանց սկզբից՝ 2000 թվականին, մինչև 2002 թվականին լուծարվելը։ 2005 թվականից այն եղել է «Central Coast Mariners» ֆուտբոլային ակումբի տունը[16]։
  • «Central Coast Leagues Club»-ը տարածաշրջանի ամենամեծ համայնքային մարզական և սոցիալական ակումբն է։
  • «The Entertainment Grounds»-ը, որը նախկինում հայտնի էր որպես Գոսֆորդի ձիարշավարան։
  • «Gosford Showground»-ը, որտեղ անցկացվում են արագ մրցավազքեր, որը կազմակերպել է «Gosford Greyhounds»-ը։
  • Նոր Հարավային Ուելսի Կառավարության աշխատավայրի առողջության և անվտանգության կարգավորիչի շտաբը, «SafeWork NSW»[17]:
  • «Gavenlock Oval» – «Գոսֆորդ Սիթի Դրագոնս»-ի տնային խաղադաշտ, ֆուտբոլային ակումբ, որը կապված է «Central Coast Football»-ի հետ։
  • Գոսֆորդի տարածաշրջանային պատկերասրահ և Գոսֆորդ/Էդոգավա Հիշատակի այգի – Հիշատակի այգին ճապոնական այգի է, որը կառուցվել է որպես նվեր Գոսֆորդի քաղաքային խորհրդի բնակիչներին՝ Տոկիո, Ճապոնիա, Էդոգավայի կողմից։ Դրանք բացվել են 1994 թվականի սեպտեմբերին։

Մեդիա խմբագրել

Թերթեր խմբագրել

«Coast Community News»-ը թողարկում է ինչպես ֆիզիկական թերթեր, այնպես էլ թվային նորություններ Կենտրոնական ափի համար։

Առևտրային ռադիո ցանցեր խմբագրել

Գոսֆորդում հասանելի ռադիոկայաններն են՝

  • «Triple M Central Coast»
  • «Hit101.3 Central Coast»
  • «ABC Central Coast» (ABC տեղական ռադիո ցանցի մաս)
  • «CoastFM 96.3»
  • «Star 104.5»
  • «EVT FM» – Չինական ռադիո ցանց

Տրանսպորտ խմբագրել

 
Գոսֆորդի երկաթուղային կայարան

Գոսֆորդում ավտոբուսային ծառայությունները շահագործվում են «Busways»-ի և «Red Bus Services»-ի կողմից։

Կենտրոնական ափի մայրուղին անցնում է Գոսֆորդի ջրափնյա տարածքով։

«Mann Street»-ը պարունակում է Գոսֆորդի հիմնական հասարակական տրանսպորտի կապերը, ներառյալ Գոսֆորդի երկաթուղային կայարանը։

Կրթություն խմբագրել

  • Գոսֆորդի հանրային դպրոցը և Հենրի Քենդալի ավագ դպրոցը Ֆանս փողոցում
  • Գոսֆորդի ավագ դպրոցը – միակ ակադեմիական ընտրովի ավագ դպրոցը Կենտրոնական ափին
  • Գոսֆորդի Սուրբ Ֆիլիպի քրիստոնեական քոլեջ
  • Արևելյան Գոսֆորդի Սուրբ Ջոզեֆի կաթոլիկ քոլեջը բոլոր աղջիկների կաթոլիկ դպրոցն է
  • Արևելյան Գոսֆորդի Սուրբ Էդվարդի քոլեջը բոլոր տղաների կաթոլիկ դպրոցն է
  • TAFE NSW
  • Նյուքասլի կենտրոնական ափի կլինիկական դպրոց

Սպորտ խմբագրել

ոսֆորդը նախկինում ուներ պրոֆեսիոնալ թիմ Ռեգբիի ազգային լիգայում 2000-ից մինչև 2002 թվականը՝ Հյուսիսային Արծիվներ։ Ակումբը, որը ձևավորվել է նախկինում Գոսֆորդում գտնվող «North Sydney Bears»-ի և «Manly Warringah Sea Eagles»-ի միջև միաձուլման արդյունքում, խաղացել է Գոսֆորդի տնային հանդիպումները հատուկ կառուցված «Central Coast» մարզադաշտում։ Ակումբի լիցենզիան, սակայն, վերադարձավ Մանլիին 2003 թվականին, և ակումբը լուծարվեց։

«Central Coast Mariners» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբը ստեղծվել է 2005 թվականին Ա Լիգային մասնակցելու համար։ Ակումբը մինչ օրս երկու տիտղոս է նվաճել՝ վերջին անգամ հաղթելով Մելբուրն Սիթիին 2022 թվականի Ա Լիգայի եզրափակիչում։

Գոսֆորդը Կենտրոնական ափի ռեգբիի լիգայի շտաբն է, որին պատկանում է Գոսֆորդի կենտրոնում գտնվող «Central Coast League» ակումբը։ Գոսֆորդի արվարձանն ունի մեկ ներկայիս ակումբ՝ «St. Edwards Bears» և մեկ կրտսեր ակումբ՝ «Gosford Kariong Storm»։ The Storm-ը սկզբում նաև ավագ ակումբ էր, որը ձևավորվել է «Gosford Townies/Giants»-ի և մոտակա «Kariong Kookaburras»-ի միաձուլումից։

Կենտրոնական ափի ռեգբիի միությունը ներառում է ութ առաջին դասարանի ակումբներ և նահանգում ռեգբիի տեղական ամենաուժեղ մրցումներից մեկն է։

Քաղաքը ունի նաև տեղական ավստրալական ֆուտբոլ և կրիկետի ակումբներ, ինչպես նաև բասկետբոլի և նեթբոլի հավաքականներ։

Նշանավոր մարդիկ խմբագրել

  • Քրեյգ Անդերսոն – Ավստրալիայի բեյսբոլի լիգայի «Sydney Blue Sox»-ի գնդակ նետող
  • Էսթել Ասմոդել - մոդել, պարուհի և ակտիվիստ։ Նա հայտնի է որպես Ավստրալիայի առաջին օրինական տրանսսեքսուալ
  • Սինդի-Լու Բեյլի - նախկին օլիմպիական խուլ մարզիկ
  • Բրեդմեն Բեսթ – ռեգբիի լիգայի խաղացող «Newcastle Knights»-ում
  • Շառլոտ Բեսթ - դերասանուհի, որը հայտնի է Էնի Քեմփբելի դերով «Տուն և հեռու» հեռուստաալիքում
  • Էնթոնի Բիդլ – հեծանվորդ և մարզիկ[18]
  • Մեթ Բերք - ռեգբիի նախկին խաղացող
  • Ալան Դեյվիդսոն - ավստրալացի նախկին կրիկետիստ
  • Գրանթ Դենյեր - Ավստրալիայի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդավար
  • Բիլ Դանկ - պրոֆեսիոնալ գոլֆիստ
  • Մարկ Էդմոնդսոն - թենիսի նախկին մասնագետ և 1976 թվականի Ավստրալիայի թենիսի բաց առաջնության հաղթող
  • Դեյվիդ Ֆերլի - ռեգբի լիգայի նախկին հարձակվող, «Central Coast Bears»-ի ներկայիս մարզիչ
  • Ջեյմս Գլիսոն – Ավստրալիայի ամենավաղ և ամենաճանաչված սյուրռեալիստ նկարիչներից մեկը, նաև բանաստեղծ և արվեստաբան։ Նրա ընտանիքն ապրում էր Նառարայում
  • Դես Հասլեր - ռեգբիի լիգայի նախկին ֆուտբոլիստ, «Manly Warringah Sea Eagles»-ի նախկին մարզիչ
  • Նիխո Հայնես - ռեգբիի լիգայի խաղացող «Cronulla Sharks»-ում
  • Մեթ Իկուվալու - ռեգբիի լիգայի խաղացող «Cronulla-Sutherland Sharks»-ում
  • Էլիսոն Մակքոնել - դատապարտված մարդասպան, ով խեղդել է իր երկու երեխաներին Կանադայի Ալբերտա քաղաքում[19]
  • Ջուլիա Մորիս - դերասանուհի և հեռուստահաղորդավար
  • Մեթ Օրֆորդ - NRL-ի նախկին կիսապաշտպան
  • Քրիս Փեյն - Ֆուտբոլիստ, որը խաղում է Հյուսիսային Քուինսլենդ Ֆյուրիի կազմում Ա Լիգայում
  • Ջոնա Պեզեթ – ռեգբիի լիգայի խաղացող «Melbourne Storm»-ում
  • Տրոյ Պեզետ - ռեգբիի լիգայի նախկին խաղացող
  • Ռոն Պենո – ավստրալիական փանկ և 1980-ականների ռոք երաժիշտ, «Died Pretty» խմբի գլխավոր երգիչ
  • Բրեդ Փորթեր - պաշտոնաթող ֆուտբոլային կիսապաշտպան
  • Էնդրյու Ռեդմեյն - Սիդնեյ ՖԱ-ի դարպասապահ
  • Սեմ Ռեթֆորդ - դերասան, որը հայտնի է Էքլի կամրջի վրա Քորի Ուիլսոնի դերով[20]
  • Մարկ Սքայֆ - Supercars-ի 5-ակի չեմպիոն և Bathurst 1000-ի 6-ակի հաղթող
  • Մեթյու Զիոնս - եվրոպական PGA պրոֆեսիոնալ գոլֆիստ (2003 թվականից մինչև այժմ), 2011 Սեն-Օմեր բաց առաջնության հաղթող։

Քույր քաղաքներ և զույգ քաղաքներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Gosford // QuickStatsABS.
  2. Telecommunications Numbering Plan 2015
  3. Telstra J // Charging Zones — 2018. — 274 p.
  4. «From Freo to the Gong: Search is on for Aussie town nicknames». 2019 թ․ օգոստոսի 16.
  5. «Gosford – Central Coast».
  6. Coasting : a year by the bay. Sceptre. 2012 թ․ մարտ. ISBN 9780733610189. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 23-ին.
  7. «History of Gosford». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  8. «Some Significant events in Gosford History». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 29-ին.
  9. «Gosford – Central Coast Australia». Centralcoastaustralia.com.au. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 24-ին.
  10. «CLIMATE: GOSFORD».
  11. Rain Shadows by Don White. Australian Weather News. Willy Weather. Retrieved 24 May 2021.
  12. «Gosford Climate Statistics (1954-2013)». Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  13. «Gosford Climate Statistics (1997-2013)». Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  14. «Gosford funding». 2013 թ․ օգոստոսի 19.
  15. «Industry sector of employment | Central Coast NSW | Community profile». profile.id.com.au. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
  16. «Club Records». NRL Annual (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  17. «OFFICE LOCATIONS». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 22-ին.
  18. «Australians at the 1996 Atlanta Paralympics: Athletes». Australian Sports Commission. Արխիվացված է օրիգինալից 2000 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 4-ին.
  19. «Boys found dead were at centre of custody fight». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 4-ին.
  20. «Sam Retford talks to Northern Soul about time travel, typecasting and telly». 2018 թ․ օգոստոսի 27. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 20-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել