Գեորգի Բադամյանց
Գեորգի (Գևորգ) Արտաշեսի Բադամյանց (հոկտեմբերի 27, 1910, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբեր 1988, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), ԽՍՀՄ պետական անվտանգության մարմինների ավագ պաշտոնյա, ՀԽՍՀ ՊԱԿ նախագահ (1954-1972)[1], ՊԱԿ գեներալ-լեյտենանտ, Գերագույն խորհրդի պատգամավոր (1966-1974)։
| Գեորգի Բադամյանց | |
| |
| Կուսակցություն՝ | ԽՄԿԿ |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Մոսկվայի էներգետիկայի ինստիտուտ |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ |
| Ծննդյան օր | հոկտեմբերի 27, 1910 |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանի օր | նոյեմբեր 1988 (78 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Պարգևներ |
  և  |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է 1910 թվականի հոկտեմբերի 27-ին, բանվորի ընտանիքում։ Հայրը եղել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակից, ենթասպա, Սուրբ Գեորգի IV կարգի ասպետ։ 1927 թվականից Բադամյանցը եղել է էլեկտրիկի օգնական Շատուրսկայա էլեկտրակայանում, էլեկտրիկ՝ Մոսկվայի Կույբիշև անվան էլեկտրակայանում։ 1937 թվականին ավարտել է Մոսկվայի էներգետիկայի ինստիտուտը։ 1938 թվականից Մոսկվայում և Տոմսկում եղել է առանցքակալների գործարանների ցեխի վարիչ, 1944 թվականից՝ ԽՄԿԿ Կենտրոնական կոմիտեի Տոմսկի առանցքակալների մեքենաշինական ձեռնարկության կուսակցական կազմակերպիչը։
1948 թվականին անցել է ԽՍՀՄ ԿԳԲ բարձրագույն կուրսեր։ 1950-1952 թվականներին եղել է պետական անվտանգության մայոր, Լիտվայի պետական անվտանգության կոմիտեի IV (օպերատիվ-հետախուզական) վարչության պետ, «անտառային եղբայրների» լիկվիդացման մասնակից ու ղեկավարներից մեկը։ 1952-1953 թվականներին եղել է Լիտվայի պետական անվտանգության կոմիտեի V (գաղտնի-քաղաքական) բաժնի վարիչ, 1953-1954 թվականներին (մայիս)՝ Լիտվայի պետական անվտանգության կոմիտեի IV (գաղտնի-քաղաքական) վարչության պետ։ 1954 թվականին նշանակվել է ՀԽՍՀ պետական անվտանգության նախարար, 1958 թվականից՝ Հայաստանի ՊԱԿ նախագահ, գեներալ-մայոր, 1969 թվականից ԽՍՀՄ ՊԱԿ գեներալ-լեյտենանտ, 1972 թվականից՝ ԽՍՀՄ ԿԳԲ տեսչության բաժնի պետի տեղակալ։ 1975 թվականից անցել է թոշակի։
Եղել է ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի երկու գումարումների պատգամավոր։
Ընտանիք
խմբագրել- Որդի՝ Յուրի Բադամյանց (1938-2006)՝ ՖՍԲ պաշտոնաթող գնդապետ։
- Որդի՝ Վալերի Բադամյանց (ծն. 1940), ԽՍՀՄ ՊԱԿ գեներալ-մայոր (1988), Հայաստանի ՊԱԿ նախագահ (1988-1991), հետագայում՝ գործարար։
Պարգևներ
խմբագրել- Լենինի շքանշան,
- Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան,
- Կարմիր աստղի շքանշան,
- Պետական անվտանգության պատվավոր աշխատակից։
Զինվորական կոչումներ
խմբագրել- Փոխգնդապետ,
- գնդապետ (1954),
- Գեներալ-մայոր (1958),
- Գեներալ-լեյտենանտ (1969)։
Գրականություն
խմբագրել- Нордман Э. Б. Штрихи к портретам: генерал КГБ рассказывает. ― Мн., БЕЛТА, 2004. с. 220 isbn 985-6302-40-4
- Саркисян А. Е. Разведка и контрразведка: армянский след (Биографические очерки о разведчиках и контрразведчиках). — Ереван: «Амарас», 2005. С. 193
- Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան։ 1000 հայազգի գեներալներ, ծովակալներ։ Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ., էջ 399։ ISBN 978-9939-53-105-2
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ ՀՀ ԱԱԾ։ Պատմություն։ Գեորգի Արտաշեսի Բադամյանց (1910-1988 թթ.)
- ↑ Бадамянц Георгий Арташесович // Депутаты Верховного Совета СССР. Седьмой созыв. — М.: Известия, 1966. — С. 40.
- ↑ Мзареулов В. «Георгий Арташесович Бадамянц». История отечественных спецслужб и правоохранительных органов. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Карп Карапетян Семейный портрет как интерьер // Ноев ковчег, 2001, № 5, май
- О.Б.Мозохин. «БАДАМЯНЦ Георгий Арташесович» (ռուսերեն). История отечественных спецслужб и правоохранительных органов. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.