Գազ Մասսալսկու
| Գազ Մասսալսկու | |
 Գազ Մասսալսկու | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Բակլածաղկավորներ (Fabales) |
| Ընտանիք | Բակլազգիներ (Fabaceae) |
| Ենթաընտանիք | Բակլայիններ (Faboideae) |
| Տրիբա | Galegeae |
| Ցեղ | Գազ (Astragalus) |
| Տեսակ | Գազ Մասսալսկու (A. massalskyi) |
| Միջազգային անվանում | |
| Astragalus massalskyi | |
Գազ Մասսալսկու (լատին․՝ Astragalus massalskyi), լոբազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Երկծայր մազիկներով ծածկված բազմամյա բույս է։ Տերևները ունեն 5-20 սմ երկարություն։ Տերևիկները 6-9 զույգ են և նշտարաձև։ Ծաղկակիրները տերևներից կարճ են, 2-10 սմ երկարությամբ, 3-5 ծաղիկներով։ Պսակը դեղին է, 22-27 մմ երկարությամբ։ Ունդի տրամագիծը 13-20 մմ է, կաշենման է, գնդաձև փքված[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հանդիպում է Շիրակի (Կոշավան և Խարկով գյուղերի միջև) և Երևանի (Երախի և Ուրծի լեռնաշղթա, Գոռավան գյուղի շրջակայք) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Աճում է նաև Նախիջևանում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորին և միջին լեռնային գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 700-1500 մ բարձրությունների վրա, կրաքարային լանջերին, կավոտ և ավազոտ հողերում, ֆրիգանանման բուսականության մեջ, տրագականտնիկներում, ավազային անապատում։ Ծաղկում է ապրիլ-մայիս ամիսներին, պտղաբերում՝ մայիս-հունիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Հարավային Կովկասի էնդեմիկ է։ Հայտնի են երկու պոպուլյացիաներ։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, իսկ բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս։ Աճում է ինտենսիվ տնտեսական գործունեության գոտում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գազ Մասսալսկու» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գազ Մասսալսկու» հոդվածին։ |