Բորնիտու դի Սոուզա
Բորնիտու դի Սոուզա Բալթազար Դիոգու (պորտ.՝ Bornito de Sousa Baltazar Diogoհուլիսի 23, 1953), անգոլացի քաղաքական գործիչ, Անգոլայի ազատագրման ժողովրդական շարժում կուսակցության ականավոր գործիչ։ Հակագաղութային պայքարի և քաղաքացիական պատերազմի մասնակից։ 2010-2017 թվականներին եղել է տարածքային կառավարման նախարար։ 2017 թվականի սեպտեմբերի 26-ից Անգոլայի փոխնախագահն է։
| Բորնիտու դի Սոուզա | |
.jpg)
| |
| Կուսակցություն՝ | Անգոլայի ազատագրության ժողովրդական շարժում |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Agostinho Neto University? |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ |
| Ծննդյան օր | հուլիսի 23, 1953 (70 տարեկան) |
| Քաղաքացիություն |  Անգոլա
|
Ծագում և կրթություն խմբագրել
Ծնվել է ուսուցչի ընտանիքում։ Ժոբ Բալտազար Դիոգուն՝ Բորնիտուի դի Սոուզայի հայրը, հայտնի էր նաև որպես լեզվաբան և պորտուգալերենից կիմբունդա Աստվածաշնչի թարգմանիչ։ Մայրը՝ Քաթարին Մանուել Սիման Բենտուն, տնային տնտեսուհի էր։ Մայրական կողմից նրա հորեղբայր Լուիշ Միկոլուն իրավաբան էր, երաժիշտ և կաթոլիկ քարոզիչ[1]։
Բորինտու դի Սոուզան նախնական կրթությունը ստացել է Քեշուայի մեթոդիստական առաքելությունում, իսկ միջնակարգ դպրոցը՝ Լուանդայի Միացյալ մեթոդիստական եկեղեցական դպրոցում։ Հետագայում՝ արդեն անկախ Անգոլայում, ավարտել է Ագոստինյո Նետոյի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետը։ Ստացել է նաև Անգոլայի ազատագրման ժողովրդական շարժում կուսակցության բարձրագույն դպրոցի դիպլոմ և Անգոլայի զինված ուժերի բարձրագույն հրամանատարական դասընթացների ավարտական վկայական։
Կուսակցական քաղաքական գործիչ խմբագրել
1960-ական թվականների պորտուգալական գաղութային պատերազմի ժամանակ Պետական պաշտպանության միջազգային ոստիկանությունը ձերբակալել է Ժոբ Բալտազար Դիոգային և Լուիշ Միկոլային։ Դրանից հետո, 1969 թվականին, Բորնիտու դի Սոուզան միացել է Անգոլայի ազատագրման ժողովրդական շարժմանը և գաղութատիրական իշխանությունների դեմ զինված պայքարին։ (ԱԱԺՇ-ի օգտին ընտրությանը նպաստել է ազգության պատկանելությունը Հյուսիսային մբունդուներին)։ 1971 թվականի հունվարին Բորնիտա դի Սոուզան ձերբակալվել էր Պետական պաշտպանության միջազգային ոստիկանության կողմից և բանտարկվել։
Ազատվել է 1974 թվականի մայիսին, երբ ապրիլյան հեղափոխությունից հետո Պորտուգալիայի նոր իշխանությունները սկսել են ապակոլոնացման գործընթացը։ Արագ առաջադրվել է ԱԱԺՇ-ում, գլխավորել է երիտասարդական կազմակերպությունը։ 1976 թվականից դի Սոուզան զբաղեցրել է մի շարք պաշտոններ զինված ուժերի քաղաքական կառավարման մեջ։ 2-րդ ռազմա-քաղաքական շրջանում (Կաբինդա) և ռազմածովային նավատորմում քաղաքական կոմիսար էր[2]։
Բորնիտու դի Սոուզան համարվում է ԱԱԺՇ-ի առաջատար իրավաբաններից և քաղաքագետներից մեկը։ Սահմանադրական իրավունքի մասնագետ է։ 2010 թվականին նա գլխավորել է ԱԱԺՇ-ի խորհրդարանական խումբը և նախագահել է Անգոլայի Ազգային ասամբլեայի սահմանադրական հանձնաժողովում։ 2010 թվականի փետրվարի 2-ին նշանակվել է տարածքային կառավարման նախարար[1]։
Փոխնախագահ խմբագրել
2016 թվականին ԱԱԺՇ-ի ղեկավարությունը սկսել է փոխարինող պատրաստել նախագահ Ժոզե Էդուարդու դուշ Սանտուշին։ Մյուսներից քննարկվել է նաև Բորնիտա դի Սոուզի թեկնածությունը։ Սակայն այդ թեկնածուն մերժվել է. պատճառներից մեկն էլ հանդիսացել է անհատական գործելակերպի նկատմամբ հակվածություն չունեցող նրա հեղինակությունը[3]։
Ազգային ասամբլեայում ԱԱԺՇ-ի թեկնածուների ցուցակը հրապարակվել է 2016-ի դեկտեմբերին։ Առաջին տեղը զբաղեցրել է Ժուան Լորենսուն, երկրորդը՝ Բորնիտա դի Սոուզան։ Այսպիսով, Լորենսուն հայտարարվել է նախագահ դուշ Սանտուշի իրավահաջորդը, դի Սոուզան՝ փոխնախագահ Մանուել Վիսենտեի։ (Ըստ Անգոլայի սահմանադրության, որը պատրաստվել է խորհրդարանական ընտրություններում հաղթած կուսակցության առաջնորդ Բորիտա դի Սոուզայի ակտիվ մասնակցությամբ, դառնում է Անգոլայի նախագահ)։
2017 թվականի օգոստոսի 23-ի ընտրություններում, պաշտոնական տվյալների համաձայն, ԱԱԺՇ-ի թեկնածուների օգտին քվեարկել Է ընտրողների ավելի քան 60 տոկոսը։ Դա իշխող կուսակցությանը 220 մանդատից 150 մանդատ է ապահովել։ 2017 թվականի սեպտեմբերի 26-ին Ժուան Լորենսուն պաշտոնապես ստանձնել է Անգոլայի փոխնախագահ Բորնիտա դի Սոուզայի պաշտոնը։
Նոր նախագահի առաջին քաղաքական քայլերը, որոնք ունեին բարեշրջիչ մտահղացումների նախանշաններ, առաջացրել են ազդեցիկ պահպանողական ուժերի դժգոհությունը։ Այդ քաղաքական գործիչները (eduardistas անունով) խմբավորվել են Ժոզե Էդուարդու դուշ Սանտուշի շուրջ, որը պահպանել է ԱԱԺՇ նախագահի պաշտոնը, և կուսակցության գլխավոր քարտուղար Դինա Մատրուշը։ Պահպանողականների հրապարակային խոսափողը դարձել է փոխնախագահը։
Բորնիտա դի Սոուզան տարեվերջի առթիվ շնորհավորական ուղերձ է հղել նախագահին։ Այս ուղերձը պարունակում էր 639 բառ։ Դրանցից 315-ը նախագահի վրա ճակատային հարձակումն է… Բորնիտա դի Սոուզան լավ գիտի, թե ինչ է արել. դա մարտահրավեր է Ժուան Լորենսուին, որը նետվել է հակամիջուկային և պահպանողական օլիգարխիայի արտահայտչի կողմից[4]։
Անձնական կյանք խմբագրել
Բորնիտա դի Սոուզան ամուսնացած է, ունի չորս դուստր և երկու արտամուսնական երեխա։ Նրա եղբայրը՝ Բալտազար Դիոգու Կրիշտովանը, Անգոլայի բանակի գեներալ է[2]։
Զբաղվում է սպորտային ինքնաթիռի փորձարկմամբ, գրականությամբ և ծովային սպորտով։ Խոսում է կիմբունդա, պորտուգալերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն և իսպաներեն լեզուներով[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «S. Ex.ª Sr. Vice-Presidente Bornito de Souza Baltazar Diogo». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
- ↑ 2,0 2,1 BIOGRAFIA. VICE-PRESIDENT Bornito de Sousa Baltazar Diogo(չաշխատող հղում)
- ↑ «Преемник»: операция по-ангольски
- ↑ DISCURSO TRAIÇOEIRO: BORNITO DE SOUSA CONTRA J. LOURENÇO