Բոգդան Զինովի Միխայլովիչ Խմելնիցկի (ուկրաիներեն՝ Богдан Зиновій Михайлович Хмельницький, ոչ վաղ քան հոկտեմբերի 30 (նոյեմբերի 9), 1595 և ոչ ուշ քան դեկտեմբերի 27 1595 (հունվարի 6 1596), Սուբոտով, Լեհական թագավորության թագ, Ռեչ Պոսպոլիտա - հուլիսի 27 (օգոստոսի 6), 1657[1], Չիգիրին, Կազակական հետմանություն), ուկրաինական պետական գործիչ, զորավար, Ուկրաինայի հետման (1648-16571640-ական թթ. կեսերին նախապատրաստել, 1648 թվականին գլխավորել է լեհական տիրապետության դեմ ուկրաինական ժողովրդի ազատագրական պայքարը։ Խմելնիցկին հաղթանակներ է տարել լեհական զորքերի դեմ Ժոլտիյե Վոդիի, Կորսունի, Պիլյավցիի (1648), Բատոգի (1652) մարտերում։

Բոհդան Խմելնիցկի
Богдан Зиновій Хмельницький
Հաջորդող Իվան Վիգովսկի
 
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, warlord և դիվանագետ
Դավանանք ուղղափառություն
Ծննդյան օր ոչ վաղ քան հոկտեմբերի 30 (նոյեմբերի 9), 1595 և ոչ ուշ քան դեկտեմբերի 27 1595 (հունվարի 6 1596)
Ծննդավայր Սուբոտով, Լեհական թագավորության թագ, Ռեչ Պոսպոլիտա
Վախճանի օր հուլիսի 27 (օգոստոսի 6), 1657[1]
Վախճանի վայր Չիգիրին, Կազակական հետմանություն
Թաղված Illinska Church in Subotiv
Դինաստիա Խմելնիցկիներ
Քաղաքացիություն  Ռեչ Պոսպոլիտա և  Կազակական հետմանություն
Հայր Միխայլո Խմելնիցկի
Ամուսին Աննա Սոմկո
Գելենա Չապլինսկայա
Աննա Զոլոտարենկո
Զավակներ Յուրի Խմելնիցկի, Տիմոշ Խմելնիցկի, Գրիգորի, Օստապ, Եկատերինա Խմելնիցկայա, Ստեպանիդա, Ելենա, Մարիա
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Գիտակցելով պանական Լեհաստանի լծից սեփական ուժերով Ուկրաինան ազատագրելու անհնարինությունը և արտահայտելով Ռուսաստանի հետ վերամիավորվելու ուկրաինական ժողովրդի կամքը՝ Խմելնիցկին ձգտել է իրականացնել այդ միավորումը։ 1654 թվականի հունվարի 8-ին Պերեյասլավում ժողովրդական ռադան հռչակեց Ուկրաինայի վերամիավորումը Ռուսաստանի հետ։ Ուկրաինական զորքերը Խմելնիցկու գլխավորությամբ ակտիվորեն մասնակցեցին Ուկրաինայի համար ռուս-լեհական պատերազմին։ Ազատագրական պատերազմի ընթացքում Խմելնիցկին հանդես եկավ միաժամանակ որպես զորավար, դիվանագետ և ուկրաինական պետականության կազմակերպիչ։ Նրա օրոք ստեղծված պետական ապարատը, թեկուզև կազակային վերնախավի և ուկրաինական շլյախտայի դասակարգային գործիքն էր, այնուամենայնիվ, մեծ դեր խաղաց Լեհաստանի տիրապետությունից ուկրաինական ժողովրդի ազատագրության գործում։

1888 թվականին Կիևում կանգնեցվել է Խմելնիցկու արձանը։ 1943 թվականին խորհրդային կառավարությունը սահմանեց Խմելնիցկու երեք աստիճանի շքանշաններ։ 1943 թվականին Պերեյասլավը վերանվանվեց Պերեյասլավ-Խմելնիցկի։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118520504 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բոհդան Խմելնիցկի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 58