Բոհդան Խմելնիցկի
Բոգդան Զինովի Միխայլովիչ Խմելնիցկի (ուկրաիներեն՝ Богдан Зиновій Михайлович Хмельницький, ոչ վաղ քան հոկտեմբերի 30 (նոյեմբերի 9), 1595 և ոչ ուշ քան դեկտեմբերի 27 1595 (հունվարի 6 1596), Սուբոտով, Լեհական թագավորության թագ, Ռեչ Պոսպոլիտա - հուլիսի 27 (օգոստոսի 6), 1657[1], Չիգիրին, Կազակական հետմանություն), ուկրաինական պետական գործիչ, զորավար, Ուկրաինայի հետման (1648-1657)։ 1640-ական թթ. կեսերին նախապատրաստել, 1648 թվականին գլխավորել է լեհական տիրապետության դեմ ուկրաինական ժողովրդի ազատագրական պայքարը։ Խմելնիցկին հաղթանակներ է տարել լեհական զորքերի դեմ Ժոլտիյե Վոդիի, Կորսունի, Պիլյավցիի (1648), Բատոգի (1652) մարտերում։
Բոհդան Խմելնիցկի Богдан Зиновій Хмельницький | |
Հաջորդող | Իվան Վիգովսկի |
---|---|
Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, warlord և դիվանագետ |
Դավանանք | ուղղափառություն |
Ծննդյան օր | ոչ վաղ քան հոկտեմբերի 30 (նոյեմբերի 9), 1595 և ոչ ուշ քան դեկտեմբերի 27 1595 (հունվարի 6 1596) |
Ծննդավայր | Սուբոտով, Լեհական թագավորության թագ, Ռեչ Պոսպոլիտա |
Վախճանի օր | հուլիսի 27 (օգոստոսի 6), 1657[1] |
Վախճանի վայր | Չիգիրին, Կազակական հետմանություն |
Թաղված | Illinska Church in Subotiv |
Դինաստիա | Խմելնիցկիներ |
Քաղաքացիություն | Ռեչ Պոսպոլիտա և Կազակական հետմանություն |
Հայր | Միխայլո Խմելնիցկի |
Ամուսին | Աննա Սոմկո Գելենա Չապլինսկայա Աննա Զոլոտարենկո |
Զավակներ | Յուրի Խմելնիցկի, Տիմոշ Խմելնիցկի, Գրիգորի, Օստապ, Եկատերինա Խմելնիցկայա, Ստեպանիդա, Ելենա, Մարիա |
Ինքնագիր | |
Գիտակցելով պանական Լեհաստանի լծից սեփական ուժերով Ուկրաինան ազատագրելու անհնարինությունը և արտահայտելով Ռուսաստանի հետ վերամիավորվելու ուկրաինական ժողովրդի կամքը՝ Խմելնիցկին ձգտել է իրականացնել այդ միավորումը։ 1654 թվականի հունվարի 8-ին Պերեյասլավում ժողովրդական ռադան հռչակեց Ուկրաինայի վերամիավորումը Ռուսաստանի հետ։ Ուկրաինական զորքերը Խմելնիցկու գլխավորությամբ ակտիվորեն մասնակցեցին Ուկրաինայի համար ռուս-լեհական պատերազմին։ Ազատագրական պատերազմի ընթացքում Խմելնիցկին հանդես եկավ միաժամանակ որպես զորավար, դիվանագետ և ուկրաինական պետականության կազմակերպիչ։ Նրա օրոք ստեղծված պետական ապարատը, թեկուզև կազակային վերնախավի և ուկրաինական շլյախտայի դասակարգային գործիքն էր, այնուամենայնիվ, մեծ դեր խաղաց Լեհաստանի տիրապետությունից ուկրաինական ժողովրդի ազատագրության գործում։
1888 թվականին Կիևում կանգնեցվել է Խմելնիցկու արձանը։ 1943 թվականին խորհրդային կառավարությունը սահմանեց Խմելնիցկու երեք աստիճանի շքանշաններ։ 1943 թվականին Պերեյասլավը վերանվանվեց Պերեյասլավ-Խմելնիցկի։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118520504 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բոհդան Խմելնիցկի» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 58)։ |