Բեյթար-Իլիթ[2] (եբրայերեն՝ בֵּיתָר עִלִּית‎) իսրայելական բնակավայր Հորդանան գետի արևմտյան ափին[3], Երուսաղեմից 10 կմ հյուսիս և Գուշ-Էցիոնից հարավը[4]։ Բնակչության թվաքանակով երկրորդ քաղաքն է Հուդեայի և Սամարիայի մարզում[5]։ Բնակչությունը՝ 63 220 մարդ (2021)[1]։

Քաղաք
Բեյթար-Իլիթ
בֵּיתָר עִלִּית
Զինանշան

ԵրկիրՀորդանան գետի արևմտյան ափ Հորդանան գետի արևմտյան ափ
ՇրջանՀուդեա և Սամարիա մարզ
ՀամայնքՀուդեա և Սամարիա մարզ
ՔաղաքապետՄեիր Ռուբինշտեյն
Հիմնադրված է1985 թ.
Տվյալ կարգավիճակում2001 թվականից
Մակերես4.3 կմ²
ԲԾՄ870 մ
Բնակչություն63 220 մարդ (2021)[1]
Ազգային կազմՀրեաներ 99,1%
Ժամային գոտիUTC+2
Պաշտոնական կայքbetar-illit.muni.il
Բեյթար-Իլիթ (Աշխարհ)##
Բեյթար-Իլիթ (Աշխարհ)

Պատմություն

խմբագրել

Բեյթար-Իլիթն առաջին քաղաքն է, որը հատուկ կառուցված է ծայրահեղ ուղղափառ բնակչության համար (Հարեդիմ)[6]։ Իսրայելի կառավարությունը որոշեց այն ստեղծել 1980 թվականին[7]։ Բնակավայրը, որը, ի վերջո, քաղաք դարձավ, հիմնադրվել է 1985 թվականին Սիոնիստական փոքրիկ եշիվա Մահոն Մեյր քաղաքի ուսանողների կողմից[8]։ Քաղաքը կոչվում է բիբլիական Բեյթար քաղաքը, որի ավերակները գտնվում են քաղաքից 1 կմ հեռավորության վրա[9]։ Բեյթար-Իլիթը ստեղծելու նախաձեռնությունը պատկանում է Ժոզեֆ Ռոզենբերգին[10]։ Կառավարությունը 1980 թվականին որոշեց, որ գյուղը կառուցվի մասնավոր ձեռնարկատիրոջ կողմից (Josef Rosenberg)[11]։ 1987 թվականին բնակարանաշինության նախարարությունը որոշեց կառուցել քաղաքն ինքնին՝ Բեյթար քաղաքը թիրախավորելով ծայրահեղ ուղղափառ բնակչությանը, այսինքն՝ այն բնակեցնել հարեդիմներով՝ իրենց ռաբբիններով և երկրպագուներով[12]։

Քաղաքը բնակեցված է Երուսաղեմի, Բնեյ Բրակի և Իսրայելում գտնվող Հարեդիմներով[13][13]։ Քաղաքի բոլոր փողոցները կոչվում են ծայրահեղ ուղղափառ հրեական հասարակական գործիչների, ռաբբիների և գրքերի հեղինակների անուններով[14]։ Այս պահին քաղաքում ապրում են միայն ծայրահեղ ուղղափառ հրեաները[15]։ Քաղաքի գաղափարախոսությունը հիմնված է անկախ ուլտրա-կրոնական համայնք ստեղծելու ցանկության վրա՝ գործելով Թորայի ոգով[16], առաջնորդվելով սեփական կյանքի ձևով[17]։

Բնակչություն

խմբագրել

Ըստ Իսրայելի վիճակագրության կենտրոնական բյուրոյի[18], քաղաքի բնակչությունը 2018 թվականի սկզբին կազմում էր 54,557 մարդ[19]։

Բնակչության տարեկան աճը կազմում է 7,5%[20]։ Կանանց 7 տղամարդկանց հարաբերակցությունը 1000 տղամարդու համար կազմում է 961 կին[21]։ Բեյթար-Իլիթն Իսրայելի ամենաերիտասարդ քաղաքն է[22]. բնակչության 63%-ը 18 տարեկանից ցածր է[17]։ 2013 թվականին[23] քաղաքի բնակչությունը կազմել է 45,710 մարդ[24]։

Տրանսպորտ

խմբագրել

Հերթական ավտոբուսային ծառայությունը Բեյթար-Իլիթը կապում է Երուսաղեմի, Բնեյ-Բրակի, Բեյթ Շեմեշի, Մոդիին Իլիթի և Էլադի հետ[25]։

Կրթություն

խմբագրել

Քաղաքն ունի մեծ թվով մանկապարտեզներ[26], մի քանի եշիվա[27], կոլելներ (անգլերեն Kollel) և դպրոցներ աղջիկների համար[28]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 https://www.cbs.gov.il/he/publications/doclib/2019/ishuvim/bycode2021.xlsxICBS.
  2. Monthly Bulletin of Statistics, August 2018. UN. 2018 թ․ հոկտեմբերի 1. էջեր 1–21. ISBN 978-92-1-363083-9.
  3. «Annex B. Visit programme (23-30 August 2010)». dx.doi.org. 2012 թ․ փետրվարի 21. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  4. «just-commentary-vol-11-no-07-july-2011». Human Rights Documents online. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  5. Test PDF (2011 թ․ հունվարի 1). «Test PDF». {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  6. «CIA, Report, Israel, July 26, 1975, Top Secret Umbra, NARA». U.S. Intelligence on the Middle East, 1945-2009. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  7. Christian, Jeffrey E; Gehl, Anthony C; Boudreaux, Philip R; New, Joshua Ryan (2010 թ․ հոկտեմբերի 1). «Campbell Creek TVA 2010 First Year Performance Report July 1, 2009 August 31, 2010». {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  8. Historic Documents of 2012. 2300 N Street, NW, Suite 800, Washington DC 20037 United States: CQ Press. էջեր 13–21. ISBN 978-1-4522-8206-0.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location (link)
  9. «Dunkerley, Harvey John, (10 Oct. 1902–21 March 1985), Controller, Midland Region, BBC, 1948–64, retired». Oxford University Press. 2007 թ․ դեկտեմբերի 1. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  10. Ben-Eliezer, Uri.; Feinstein, Yuval. (2007). «"The Battle Over Our Homes": Reconstructing/Deconstructing Sovereign Practices Around Israel's Separation Barrier on the West Bank». Israel Studies. 12 (1): 171–192. doi:10.1353/is.2007.0001. ISSN 1527-201X.
  11. «Alabama Education News for November/December 2009». PsycEXTRA Dataset. 2009. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  12. «by-hook-and-by-crook-israeli-settlement-policy-in-the-west-bank-july-2010». Human Rights Documents online. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  13. 13,0 13,1 Campbell, Gordon (2013 թ․ փետրվարի 11). «Milde, Arij de». Oxford University Press. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  14. «Online Article Abstracts». Spine. 32 (21): A18–A19. 2007-10. doi:10.1097/01.brs.0000294105.41399.44. ISSN 0362-2436.
  15. Hajjar, Lisa; Beinin, Joel (1988-09). «Palestine for Beginners». Middle East Report (154): 17. doi:10.2307/3012169. ISSN 0899-2851.
  16. Rivlin, Paul. (2011). The Israeli economy from the foundation of the state through the 21st century. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-93300-4. OCLC 692197107.
  17. 17,0 17,1 Бейтар-Илит (город) Материал из ЕЖЕВИКИ — EJWiki.org — Академической Вики-энциклопедии по еврейским и израильским темам
  18. Beyond Federal Dogmatics (pdf). Leuven University Press. 2013 թ․ մայիսի 27. էջեր 13–14. ISBN 978-94-6166-082-4.
  19. «Исследования и доклады по конкретным темам». Комиссия организации объединенных наций по праву международной торговли (ЮНСИТРАЛ) ежегодник 2014. 2019 թ․ հունիսի 27. doi:10.18356/9a43e4f3-ru.
  20. «Truck driver dies when crane boom contacts powerline, August 22, 1989». 1990 թ․ հունվարի 22. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  21. Page, Jason S. (2013 թ․ հունիսի 4). «Boildown Study on Supernatant Liquid Retrieved from AW-106 in December 2012». {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  22. «Sefer Ḥeshbon ha-Nefesh». Enzyklopädie jüdischer Geschichte und Kultur. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  23. «NETWATCH: Botany's Wayback Machine». Science. 316 (5831): 1547d–1547d. 2007 թ․ հունիսի 15. doi:10.1126/science.316.5831.1547d. ISSN 0036-8075.
  24. «Кротов А.В. Право на национальное самоопределение в конституционном праве Израиля». Право и политика. 12 (12): 60–71. 2019-12. doi:10.7256/2454-0706.2019.12.31482. ISSN 2454-0706.
  25. «International Court of Justice (ICJ): Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory». International Legal Materials. 43 (5): 1009–1098. 2004-09. doi:10.1017/s0020782900008299. ISSN 0020-7829.
  26. Integrated water resources management Karlsruhe 2010 : international conference, 24-25 November 2010 ; conference proceedings. Steusloff, Hartwig. Karlsruhe: KIT Scientific Publishing. 2010. ISBN 978-3-86644-545-1. OCLC 698476417.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  27. Des Jardins, Julie (2015-10). Yalow, Rosalyn (19 July 1921–30 May 2011). American National Biography Online. Oxford University Press.
  28. Historic Documents of 2014. 2300 N Street, NW, Suite 800, Washington DC 20037 United States: CQ Press. էջեր 118–126. ISBN 978-1-4833-8052-0.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location (link)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեյթար-Իլիթ» հոդվածին։