Բացարձակ խոնավություն
Խոնավություն, ցույց է տալիս ջրի պարունակությունը ֆիզիկական մարմիններում կամ շրջակա միջավայրում։ Խոնավությունը չափելու համար օգտագործում են տարբեր միավորներ, հաճախ համակարգից դուրս։
Ընդհանուր տեղեկություններ
խմբագրելԽոնավությունը կախված է նյութի բաղադրությունից, իսկ պինդ մարմիններում, բացի դրանից, նաև կախված է ծակոտկենության աստիճանից։ Քիմիական կապերի պարունակությունը, ինչպես, օրինակ՝ հիդրօքսիդները, առանձնանում է միայն քիմիական քայքայման ժամանակ։ Ջրի բյուրեղային հիդրատը չի ընդգրկվում խոնավություն հասկացության մեջ։
Չափման միավորներ և «խոնավություն» հասկացության առանձնահատկություններ
խմբագրել- Խոնավությունը սովորաբար բնութագրվում է ըստ ջրի քանակությանը նյութում, արտահայտված է տոկոսներով (%), կամ կախված է ծավալից (խոնավության զանգվածից)։
- Խոնավությունը նաև կարելի է բնութագրել խոնավության պարունակությամբ, կամ բացարձակ խոնավությամբ՝ ջրի քանակությամբ։ Խոնավության նման որոշումը լայնորեն օգտագործվում է փայտի որակը գնահատելու համար։
Այս արժեքը ոչ միշտ է կարելի ճիշտ չափել, քանի որ որոշ դեպքերում հնարավոր չէ հեռացնել ամբողջ խտացված ջուրը և կշռել նյութը տվյալ գործողություններից առաջ և հետո։
- Հարաբերական խոնավությունը բնութագրում է խոնավության քանակը՝ համեմատած թերմոդինամիկ հավասարակշռության վիճակում նյութի մեջ պարունակվող առավելագույն խոնավության հետ։ Սովորաբար հարաբերական խոնավությունը չափում են տոկոսներով՝ սկսած առավելագույնից։
Որոշման մեթոդներ
խմբագրելԽոնավության աստիճանի սահամանումը շատ ապրանքների և նյութերի համար շատ կարևոր նշանակություն ունի։ Միայն որոշակի խոնավության ժամանակ, շատ նյութեր (հացահատիկ, ցեմենտ և այլն) կարող են ծառայել այն նպատակին, որի համար նախատեսված են։ Կենդանական և բուսական օրգանիզմների կենսագործունեությունը հնարավոր է միայն որոշակի խոնավության միջակայքերում և հարաբերական խոնավության պայմաններում։ Խոնավություն կարող է զգալի սխալներ կատարել առարկայի զանգվածը հաշվելու հարցում։ 5 % և 10 % խոնավություն պարունակող շաքարը կամ հացահատիկը չոր վիճակում այլ զանգված կունենան։ Խոնավության չափումը որոշվում է խոնավության չորացումամբ և խոնավության տիտրմամբ, ըստ Կարլ Ֆիշերի։ Այդ մեթոդները համարվում են առաջնային։
Օդի խոնավություն
խմբագրելՕդի խոնավությունը, դա մեծություն է, որը բնութագրում է երկրի մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիները, որը հանդիսանում է եղանակի և կլիմայի կարևոր առանձնահատկություներից մեկը։ Օդի խոնավությունը երկրի մթնոլորտում զգալիորեն տատանվում է։ Այսպես՝ երկրի մակերևույթի վրա, բարձր լայնություններում ջրային գոլորշիները կազմում են միջինը 0.2%, իսկ արևադարձային լայնությունում՝ 2,5%: Օդի բացարձակ խոնավությունը, դա 1 մ ³ օդում գտնվող ջրային գոլորշիների քանակն է։ Սովորաբար բացարձակ խոնավության օգտագործման միավորն է գրամը հարաբերած մեկ խորանարդին՝ գ / մ ³: Օդի հարաբերական խոնավությունը (φ)։
Ջերմաստիճան t, °C | −30 | −20 | −10 | 0 | 10 | 20 | 30 | 40 | 50 | 60 | 70 | 80 | 90 | 100 |
Մաքսիմալ բացարձակ խոնավություն fmax, (գ / մ ³) | 0,29 | 0,81 | 2,1 | 4,8 | 9,4 | 17,3 | 30,4 | 51,1 | 83,0 | 130 | 198 | 293 | 423 | 598 |
Հարաբերական խոնավությունը հիմնականում արտահայտվում է տոկոսներով (%)։ Միջին հաշվով, երկրի մակերևույթի յուրաքանչյուր մետր քառակուսիում, օդը պարունակում է 28.5 կիլոգրամ ջրային գոլորշիներ։
Գրականություն
խմբագրել- Усольцев В. А. Измерение влажности воздуха. — Л.: Гидрометеоиздат, 1959.
- Берлинер М. А. Измерения влажности. — Изд. 2-е, перераб. и доп. — М.: Энергия, 1973.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 340)։ |