Վիքիպեդիա

Առոգանություն

արտասանության յուրահատկություն

Առոգանություն (ակցենտ), հանրալեզվաբանության մեջ լեզվի արտասանության տարբերակ, որը տարբերվում է երկրի, տարածքի, սոցիալական դասի կամ անհատի համար[1]։ Առոգանությունը կարող է նույնականացվել խոսողների բնակության վայրի (տարածաշրջանային կամ աշխարհագրական առոգանություն), սոցիալ-տնտեսական կարգավիճակի, նրանց էթնիկ պատկանելության (էթնոլեկտ), կաստայի կամ հասարակական դասի (սոցիալական առոգանություն) հետ կամ ազդեցության ունենալ առաջին լեզվից (օտար առոգանություն)[2]։

Առոգանություն
Արտասանության յուրահատկություն Խմբագրել Wikidata
Ենթակատեգորիաlanguage variety, առոգանություն Խմբագրել Wikidata
Թեմայով վերաբերում էհանրալեզվաբանություն Խմբագրել Wikidata
Բնութագրվում էaccent Խմբագրել Wikidata

Առոգանությունները սովորաբար տարբերվում են ձայնի որակով, ձայնավորների և բաղաձայնների արտասանությամբ և տարբերությամբ, շեշտադրմամբ և վանկաչափությամբ[3]։

Քերականությունը, իմաստաբանությունը, բառապաշարը և լեզվական այլ բաժինները առոգանությունից տարբերվում են։ «Առոգանություն» բառը կարող է վերաբերել հատկապես արտասանության տարբերություններին՝ ի տարբերություն «բարբառ» բառի, որը ներառում է լեզվական տարբերությունների ավելի լայն շրջանակ: «Առոգանությունը» հաճախ համարվում է «բարբառի» ենթաբազմություն[1]։

Պատմություն

խմբագրել

Երբ մարդիկ ապրում են մեկուսացված համայնքներում, սթրեսներն ու առանձնահատկությունները զարգանում են: Ժամանակի ընթացքում դրանք կարող են վերածվել ճանաչելի առոգանության: Հյուսիսային Ամերիկայում էթնիկ ծագում ունեցող բազմաթիվ մարդկանց փոխազդեցությունը նպաստեց հյուսիսամերիկյան առոգանության տարբեր տեսակների ձևավորմանը: Դժվար է չափել կամ կանխատեսել, թե որքան ժամանակ է պահանջվում առոգանությունը ձևավորելու համար: Օրինակ՝ Կանադայի, Հարավային Աֆրիկայի, Ավստրալիայի և Միացյալ Նահանգների առոգանությունները տարբեր հասարակություններում տարբեր առոգանությունների, լեզուների համակցությունների և բրիտանացի վերաբնակիչների արտասանությունների ազդեցությունից են ձևավորվել[4]։

Առոգանությունները կարող են տարբեր լինել տարածքի այն շրջաններում, որտեղ խոսում են միատեսակ լեզվով: Որոշ դեպքերում առոգանությունները, ինչպես անգլերենի տարածաշրջանային առոգանությունները Միացյալ Նահանգներում, կարող են ընդգծվել այն ժամանակ, երբ տարածքը բնակեցված է եղել ինչ-որ մեկի կողմից: Լուիզիանայի Նոր Օռլեան քաղաքի նման տարածքները, որոնք մի ժամանակ եղել են կիսամեկուսացված, ունեն հստակ առոգանություններ՝ շրջանների միջև շփման բացակայության պատճառով: Մեկուսացված շրջանները թույլ են տալիս բարբառներին ինքնուրույն ընդլայնվել և զարգանալ: Հասարակական և տնտեսական գործոնները նույնպես կարող են ազդել մարդկանց խոսելու ձևի վրա[5]։

Զարգացում

խմբագրել

Երեխայի կյանքում արագ ճանաչողական զարգացման վաղ շրջանում շատ ավելի հեշտ է զարգացնել և տիրապետել օտար հմտություններին, ինչպիսին է նոր (կամ առաջին) լեզու սովորելը: Բանավոր ազդանշանները մշակվում և լուռ սերտվում են՝ նախապատրաստվելով այն օրվան, երբ ձայնային համակարգը բավականաչափ զարգացած կլինի առաջին բառերն արտասանելու համար (սովորաբար մոտ 12 ամիս): Մինչ նորածինները կարողանան նույնականացնել բառերը, նրանք պարզապես լսում են «հնչյուններ», որոնք նրանք սկսում են ճանաչել: Ի վերջո, ուղեղում ստեղծվում են նեյրոնային ուղիներ, որոնք յուրաքանչյուր ձայն կապում են իմաստի հետ: Որքան հաճախ է հնչում բառը, այնքան ավելի է ամրանում այդ կապը, նույնը վերաբերում է առոգանություններին: Երեխաները «ստանդարտ» առոգանություն չունեն։ Այն առոգանությունը, որը նրանք լսում են իրենց ծնողներից, ոչ թե «ճիշտ», այլ միակ տարբերակն է: Ի վերջո, երեխաները ավարտում են յուրաքանչյուր բառը հիշելու գիտակցված ակտը, և դա բնական է դառնում, ինչպես շնչելը: Երբ երեխաները մեծանում են, նրանք սովորում են այն լեզվի բառապաշարը, որի միջավայրում գտնվում են՝ անկախ նրանց ծնողների աջակցությունից: Այնուամենայնիվ, նրանց առաջին հանդիպումը բառերին որոշում են, թե ինչպես են դրանք արտասանելու իրենց ողջ կյանքում: Ահա թե ինչպես են առոգանությունները մշակվում փոքր քաղաքների և մեծ երկրների նման խմբերում։ Թեև նոր առոգանություն զարգացնել կամ հինը կորցնել հնարավոր է, սակայն դժվար է, քանի որ լեզուն սովորելիս ստեղծված նյարդային ուղիները մշակվել են «բնօրինակ» արտասանություններով[6]։

Երեխաները կարողանում են առոգանություններ համեմատաբար արագ ընդունել: Օրինակ՝ ներգաղթյալ ընտանիքների երեխաները, ընդհանուր առմամբ, իրենց ծնողների համեմատ արտասանությամբ ավելի նման են տեղացի մարդկանց, բայց և՛ երեխաները, և՛ ծնողները կարող են տեղացիներից նկատելի տարբերվող առոգանություն ունենալ[7]: Առոգանությունները, կարծես, մնում են համեմատաբար ճկուն մինչև մարդու 20 տարեկանը, որից հետո առոգանությունը կարծես ավելի է արմատավորվում[4]։

Այնուամենայնիվ, առոգանությունները նույնիսկ հասուն տարիքում անփոփոխ չեն: Ջոնաթան Հարինգթոնի՝ Եղիսաբեթ II-ի թագավորական Սուրբ Ծննդյան ուղերձների ձայնագրության վերլուծությունը ցույց է տվել, որ նույնիսկ այդքան պահպանողական գործչի խոսքի ձևերը կարող են փոփոխխվել նրա կյանքի ընթացքում[8]։

Ոչ մայրենի առոգանություններ

խմբագրել

Ոչ լեզվակիր խոսողների առոգանությունները կարող են լինել մայրենի լեզվի արդյունք: Յուրաքանչյուր լեզու պարունակում է հնչյունների առանձին խմբեր: Մոտ 12 ամսականում նորածինները ընտրում են, թե որ հնչյուններն են անհրաժեշտ իրենց լեզուն սովորելու համար: Նրանց մեծանալու ընթացքում գնալով ավելի դժվար է դառնում սովորել այս «մոռացված» հնչյունները: Դրա վառ օրինակը կարելի է տեսնել գերմաներենի և անգլերենի միջև։ «W» և «th» հնչյունները, ինչպես հնչում են անգլերեն «wish» և «this» բառերում, համապատասխանաբար, գոյություն չունեն գերմաներենում, ամենամոտ հնչյունները «v»-ն և «z»-ն են: Արդյունքում, շատ անգլիախոս գերմանացիներ «wish»-ը արտասանում են որպես «vish», իսկ «this»-ը՝ «zis»: Նմանատիպ տարանջատում տեղի է ունենում անգլերենի լեզվակիր գերմանախոսների մոտ, որոնք դժվարանում են արտասանել ձայնավորները գերմաներենում, ինչպես օրինակ՝ «schön» (գեղեցիկ) և «müde» (հոգնած)[9]:

Կանխատեսելու համար, թե որքանով է նկատելի (կամ ուժեղ) առոգանությունը կարևոր է իմանալ, թե որ տարիքում է սովորել ոչ մայրենի լեզուն[10][11]։ Ճգնաժամային շրջանի տեսությունը նշում է, որ եթե ուսումնառությունը տեղի է ունենում ճգնաժամային շրջանից հետո (սովորաբար համարվում է սեռական հասունացման շրջանը) լեզվակրի նման արտասանություն ձեռք բերելու համար, ապա անհատը դժվար թե ձեռք բերի լեզվակրի առոգանություն[10]։ Այս տեսությունը, սակայն, բավականին հակասական է հետազոտողների շրջանում[12]։ Չնայած շատերն ընդունում են ճգնաժամային շրջան, այնուամենայնիվ այն կա՛մ համարում են ավելի վաղ շրջանը, քան սեռական հասունացումն է, կա՛մ համարում են այն ավելի շատ կարևոր «պատուհան», որը կարող է տարբեր լինել յուրաքանչյուր անհատի մոտ և կախված լինել տարբեր գործոններից և ոչ միայն տարիքից, օրինակ՝ բնակության տևողությունից, ոչ մայրենի լեզվի նմանությունը մայրենի լեզվին և երկու լեզուների օգտագործման հաճախականությունը[11]։

6 տարեկանից փոքր երեխաները այլ երկիր տեղափոխվելիս հասուն տարիքում հաճախ խոսում են ոչ լեզվակրի առոգանությամբ[7]: Լինում են նաև քիչ դեպքեր, երբ անհատները կարողանում են խոսել լեզվակրի նման, նույնիսկ եթե նրանք սովորել են այդ լեզուն վաղ հասուն տարիքում[13]։ Այնուամենայնիվ, ուղեղի զարգացման հետ կապված նյարդաբանական սահմանափակումները, ըստ երևույթին, ճնշում են ոչ մայրենի լեզվով խոսողների մեծամասնության կարողությանը լեզվակրի նման խոսելու համար[14]: Հետազոտողների մեծ մասը այն կարծիքին է, որ մեծահասակները ոչ մայրենի լեզվով խոսելիս հիմնականում չեն կարողանում ձեռք բերել լեզվակրի առոգանություն [10]։

Հասարակական գործոններ

խմբագրել

Երբ խումբը սահմանում է ստանդարտ արտասանություն, դրանից շեղվողներին հաճախ ասում են, որ «խոսում են առոգանությամբ (ակցենտով)»[12]: Այնուամենայնիվ, առոգանությամբ (ակցենտով) խոսում են բոլորը[2][15]։ Միացյալ Նահանգների մարդիկ ավստրալացու տեսանկյունից «անգլերեն խոսում են առոգանությամբ (ակցենտով)», և հակառակը։ Առոգանությունները, ինչպիսիք են բրիտանական և ամերիկյան անգլերենները, երբեմն իրենց ծագման երկրներում սխալմամբ կարող են համարվել չտարբերվող առոգանություն, որպեսզիի ցույց տան, դրանք որևէ ակնհայտ հուշում չեն տալիս խոսողի տարածաշրջանային կամ սոցիալական ծագման մասին[2]։

Առոգանությունները հասարակական ինքնության կարևոր չափանիշ են, քանի որ կարողանում են բացահայտել անհատի խմբային կամ համայնքային պատկանելությունը։ Առոգանությունը կարող է ցույց տալ դասակարգային, կրոնական կամ սեռական կողմնորոշումը[16]։

Հասկանալիություն

խմբագրել

Անգլերենի որպես երկրորդ լեզվու դասավանդողները անտեսում են խոսքի և արտասանության ուսուցումը[17]: երկրորդ լեզուները սովորող շատ մեծահասակներ և չափահասներ ունեն խոսքի անհասկանալի ձևեր, որոնք կարող են խանգարել նրանց կրթությանը, մասնագիտությանը և հասարակական փոխհարաբերություններին[17]: Երկրորդ կամ օտար լեզվով արտասանությունը միայն առանձնահատուկ հնչյունների ճիշտ արտաբերումը չէ: Այն ստեղծում է բարդ և խճճված տարբերությունների լայն շղթա, որը մի քանի մակարդակներում ձայնը կապում է իմաստի հետ[17]:

Խոսքի/արտասանության ուսուցումը մասամբ անտեսված է հետևյալ միֆերի պատճառով.

  • Արտասանությունը կարևոր չէ. «Սա ակնհայտորեն սխալ է ցանկացած տեսանկյունից»[17]: Խոսքը/արտասանությունը խոսողի միտքը փոխանցելու միջոց է: Եթե ​​ունկնդիրը չի հասկանում միտքը, հաղորդակցություն տեղի չի ունենում։ Թեև այլ գործոններ նույնպես կան, սակայն ամենակարևորներից մեկը խոսողի արտասանության հասկանալիությունն է[17]:
  • Ուսանողները այն ինքնուրույն կընկալեն և կվերցնեն. «Ոմանք կսովորեն հասկանալի արտասանել երկրորդ լեզուն, բայց շատերը՝ ոչ»"[17]:

Խոսքի/արտասանության ոչ ճշգրիտ ուսուցումը կարող է հանգեցնել հաղորդակցության ամբողջական խզման[17]: Առևտրային «առոգանության նվազեցման» ծառայությունների տարածումը ցույց է տալիս, որ անգլերենը որպես երկրորդ լեզու դասավանդողներից շատերը չեն բավարարում իրենց աշակերտների կարիքները խոսքի/արտասանության ուսուցման համար[17]։

Խոսքի/արտասանության ուսուցման նպատակները պետք է լինի օգնել սովորողին խոսել այնպես, որ հեշտ ըմբռնելի լինի և չխանգարի ունկնդրին, բարձրացնել սովորողի ինքնավստահությունը, զարգացնել ինքնավերահսկելու հմտությունները, վերամշակել սեփական խոսքը[17]։

Նույնիսկ երբ ունկնդիրը հասկանում է խոսողին, դժվար հասկանալի առոգանության առկայությունը կարող է ունկնդրի մեջ անհանգստություն առաջացնել, որ նա չի հասկանա, թե ինչ է խոսելու հաջորդին, և ստիպել նրան ավելի շուտ ավարտել զրույցը կամ խուսափել դժվար թեմաներից[17]: «Խոսքի մեջ առոգանության ընկալման ընդգծվածությունը գերակայում է ունակությունների և կատարողականի այլ չափորոշիչներին», - գրել է Ինգրիդ Պիլլերը[18]։

Խոսքի հասկանալիությունը, մայրենի առոգանության հետ համեմատած, ըստ ուսումնասիրությունների՝ ավելի մեծ նշանակություն ունի երկրորդ լեզվով խոսողների համար: Ոլորտի որոշ հետազոտողներ կեղմ են խոսքի ըմբռնելիության բարձրացման նման եղանակների[12]: Արտահայտիչ առոգանությունը պարտադիր չէ, որ խանգարի հասկանալիությանը, չնայած ընդհանուր ընկալումներին[19]:

Հեղինակություն

խմբագրել

Որոշ առոգանություններ, հատկապես եվրոպական ժառանգության, ընկալվում է որպես ավելի մեծ հեղինակություն հասարակության մեջ, քան մյուս առոգանությունները այնպես, որ որոշ խոսողներ կարող են արդյունքում գիտակցաբար ընդունել դրանք[20]: Դա հաճախ պայմանավորված է հասարակության բարձրաշխարհիկ խավի հետ նրանց կապով: Օրինակ՝ Միացյալ Թագավորությունում բրիտանական անգլերենի արտասանությունը կապված է ավանդական բարձր դասի հետ[21]: Նույնը կարելի է ասել հարավարևելյան բրազիլական առոգանությունների գերակշռության մասին պորտուգալերենի բրազիլական տարբերակի դեպքում, հատկապես հաշվի առնելով հեղինակության անհավասարությունը կայպիրայի բարբառի ազդեցության տակ գտնվող խոսքում՝ կապված գյուղական միջավայրի և ֆորմալ կրթության բացակայության հետ[22]։

Լեզվաբանության մեջ առոգանությունների միջև տարբերություն չկա՝ կապված նրանց հեղինակության, գեղագիտության կամ պատշաճության հետ։ Բոլոր լեզուներն ու առոգանությունները լեզվական առումով հավասար են[23]։

Առոգանության կարծրատիպավորում և խտրականություն

խմբագրել

Առոգանությունների բացասական ընկալումները, որոնց հիմքը կարող է կապված լինել խոսողի հասարակական ինքնության հետ, կարող են դրսևորվել որպես կարծրատիպեր, անհանգստություններ կամ աշխատանքային խտրականություն[20]:

Հետազոտողները մշտապես նշում են, որ ոչ մայրենի առոգանությամբ մարդիկ գնահատվում են որպես պակաս խելացի, պակաս գիտակ, պակաս կրթված, անգլերենի կամ այլ լեզվի վատ հմտություններ ունեցող և տհաճ լսելի[24][25][26][27][28]։ Ոչ միայն հատուկ առոգանություն չունեցող մարդիկ են ընդունում այս համոզմունքներն ու վերաբերմունքը, այլ նաև առոգանություններ ունեցող անհատները, որոնք հաճախ կարծրատիպեր են ընդունում իրենց կամ ուրիշների առոգանությունների դեմ[29]։ Հետազոտությունը ցույց է տվել, որ միջին ունկնդիրը հմտորեն կարող է հայտնաբերել իր լեզվից տարբերվող և այլ լեզվին բնորոշ առոգանությունը[20]:

Պարզվել է, որ առոգանությունները նույնիսկ ավելի շատ են ազդում երեխաների ճանաչողության վրա, քան հայտնի ճանաչողական բաժանումները, ինչպիսիք են ռասան, կրոնը կամ սեռը: Ամերիկայի միացյալ նահանգների Գիտությունների ազգային ակադեմիայի ուսումնասիրության ժամանակ երեխաներին հանձնարարվել է ընտրել թեմա երկու ձայնագրված բարձրախոսներից նյութեր՝ տարբեր բնութագրերով: Փորձարկված բոլոր փոփոխականներից առաջ, ներառյալ ռասան և սեռը, երեխաները բնիկ առոգանությամբ խոսող ձայնագրություններն ընտրել են զգալիորեն ավելի շատ[30]:

Ի տարբերություն խտրականության այլ ձևերի, ընդհանուր հասարակության մեջ առոգանության խտրականության դեմ խիստ նորմեր չկան։

Անգլախոս աշխարհում որոշակի առոգանությամբ խոսողները հաճախ խտրականության են ենթարկվում տանը և աշխատանքի վայրում[31][32]: Օրինակ՝ օտարերկրյա կամ էթնիկ փոքրամասնությունների առոգանություն ունեցողներին տանտերերը ավելի քիչ հավանականությամբ հետ կկանչեն և ավելի հավանական է, որ գործատուները նրանց նշանակեն ավելի ցածր պաշտոնների՝ հակառակ ստանդարտ առոգանություն ունեցողների[33]: Բիզնեսի միջավայրում առոգանություն ունեցող անհատներն ավելի հավանական է, որ բացասական գնահատականներ կստանան[34]: Առոգանության խտրականությունը առկա է նաև ուսումնական հաստատություններում։ Օրինակ, ԱՄՆ-ի համալսարաններում ոչ լեզվակիր ասպիրանտները, դասախոսները և պրոֆեսորները թիրախ են դարձել առոգանության պատճառով անհասկանալի լինելու համար[35]: Երկրորդ լեզվով խոսողները հայտնել են, որ իրենք հիմնականում իրենց առոգանության պատճառով խտրականության են ենթարկվել և իրենց անտեսված են զգացել, երբ փորձել են աշխատանք գտնել ավելի բարձր պաշտոններում[12]: Միջին հաշվով, այն ուսանողները, որոնց դասավանդում են ոչ լեզվակիր անգլիախոսները, իրենց գիտելիքներով չեն զիջում, երբ համեմատվում են անգլերենի բնիկ լեզվակիրների ուսանողների հետ[36]: Կանադայում անգլերենով խոսող որոշ ուսանողներ հայտնել են, որ նախապատվությունը տալիս են ոչ լեզվակիր դասախոսներին, քանի որ ուսուցչի խոսքը հասկանալի է: Սա պայմանավորված էր հոգեբանական ազդեցություններով, քանի որ ոուսանողներից պահանջվում էր ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել ուսուցիչին, որպեսզի լավ հասկանային նրան[12]:

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ առոգանության ընկալումը, ոչ թե ինքնին առոգանությունը, հաճախ հանգեցնում է խոսողների բացասական գնահատականների: Ռուբինի (1992) կատարած ուսումնասիրության ժամանակ ուսանողները լսեցին ձայնագրված դասախոսություն, որը ձայնագրված էր բնիկ անգլերեն խոսողի կողմից ստանդարտ առոգանությամբ: Հետո նրանց ցույց տվեցին «դասախոսի» նկարը՝ մեկ ասիական արտաքինով, մեկ սպիտակամորթ։ Հետազոտության մասնակիցները, որոնք տեսել են ասիական նկարը, հավատացել են, որ լսել են ընդգծված առոգանությամբ դասախոսի և ավելի վատ են կատարել մի առաջադրանք, որը չափում է դասախոսության ըմբռնումը: Բացասական գնահատականները կարող են արտացոլել նախապաշարմունքները, այլ ոչ թե առոգանությունները հասկանալու իրական խնդիրները[32][37]։

Օրինական հետևանքներ

խմբագրել

Միացյալ Նահանգներում 1964 թվականի Քաղաքացիական իրավունքների ակտի 7-րդ բաժինը արգելում է ազգային ծագման հիման վրա խտրականությունը: Այնուամենայնիվ, գործատուները կարող են պնդել, որ անձի առոգանությունը խաթարում է նրանց հաղորդակցման հմտություններին, որոնք անհրաժեշտ են բիզնեսի արդյունավետ գործունեության համար[15]։ Դատարանները հաճախ հիմնվում են գործատուի պահանջների վրա կամ օգտագործում են դատավորների սուբյեկտիվ կարծիքները, երբ որոշում են, թե արդյոք (պոտենցիալ) աշխատողի առոգանությունը կխանգարի հաղորդակցությանը կամ աշխատանքին, առանց որևէ օբյեկտիվ ապացույցի, որ առոգանությունը խոչընդոտ է եղել կամ կարող է լինել[38]:

Կենտուկիի բարձրագույն դատարանը Քլիֆորդն ընդդեմ Համագործակցության գործով որոշեց, որ սպիտակամորթ ոստիկանը, որը չի տեսել սևամորթ ամբաստանյալին ներգրավված թմրամիջոցների առքուվաճառքի մեջ, այնուամենայնիվ, կարող էր ճանաչել նրան որպես մասնակից՝ ասելով, որ ձայնը ձայնագրության վրա է «հնչում էր սև»: Ոստիկանության աշխատակիցն այս «նույնականացումը» հիմնավորել է այն փաստով, որ ամբաստանյալը գործարքի պահին սենյակում գտնվող միակ աֆրոամերիկացին էր, և աուդիոժապավենի մեջ կար մի տղամարդու ձայն, որին սպան ասում էր «սև հնչող»՝ վաճառելով կոկաին մի եվրոպացի ամերիկացու, որը ուղարկվել էր ոստիկանության կողմից:

Դերասանություն և առոգանություն

խմբագրել

Դերասաններից հաճախ պահանջում են խոսել օտար լեզվով: Օրինակ՝ դերասանը որևէ այլազգի կերպարի մարմնավորելիս, բացի կերպարից պետք է նաև ընկալի լեզվակրի ազգությանը բնորոշ հնչյունաբանական բնութագիրը։ Այս երևույթը անվանում են «առոգանությամբ խոսք»։

Առոգանությունները ներկայացումներում կարող են կարծրատիպային ասոցիացիաներ ունենալ: Օրինակ՝ Դիսնեյի անիմացիոն ֆիլմերում մայրերն ու հայրերը սովորաբար խոսում են սպիտակ, միջին դասի ամերիկյան կամ անգլերեն առոգանությամբ[2]։ Մեկ այլ նկատառումով, Դիսնեյի մուլտիպլիկացիոն ֆիլմերում անգլերեն առոգանությունները հաճախ օգտագործվում են երկու նպատակներից մեկի՝ խեղկատակության կամ չար կերպարների համար[39]: Դրա օրինակները կարելի է տեսնել Ալադին (համապատասխանաբար Սուլթան և Ջաֆար) և Առյուծ արքան (համապատասխանաբար Զազու և Սկար) ֆիլմերի կերպարներում:

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 The New Oxford American Dictionary. Second Edition. Oxford University Press. 2005. ISBN 978-0-19-517077-1.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Lippi-Green, R. (1997). English with an Accent: Language, Ideology, and Discrimination in the United States. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-11476-9.
  3. ↑ Crystal, David (2008). A Dictionary of Language and Linguistics. Malden-Oxford: Blackwell.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Ask a Linguist FAQ: Accents». LINGUIST List. Արխիվացված է օրիգինալից 8 October 2008-ին. Վերցված է 10 April 2016-ին.
  5. ↑ Etter, Sarah (29 August 2005). «Probing Question: How Did Regional Accents Originate?». Penn State News.
  6. ↑ Kiester, Edwin (1 January 2001). «Accents are Forever». Smithsonian Institution.
  7. ↑ 7,0 7,1 Flege, James Emil; David Birdsong; Ellen Bialystok; Molly Mack; Hyekyung Sung; Kimiko Tsukada (2006). «Degree of foreign accent in English sentences produced by Korean children and adults». Journal of Phonetics. 34 (2): 153–175. doi:10.1016/j.wocn.2005.05.001.
  8. ↑ Harrington, Jonathan (2006). «An Acoustic Analysis of 'Happy Tensing' in the Queen's Christmas Broadcasts». Journal of Phonetics. 34 (4): 439–57. doi:10.1016/j.wocn.2005.08.001.
  9. ↑ Birner, Betty (1999). «Why do Some People Have an Accent?» (PDF). Linguistic Society of America, Washington, DC.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Scovel, T. (2000). "A critical review of the critical period research." Annual Review of Applied Linguistics, 20, 213–223.
  11. ↑ 11,0 11,1 Piske, T., MacKay, I. R. A., & Flege, J. E. (2001). "Factors affecting degree of foreign accent in an L2: A review". Journal of Phonetics, 29, 191–215.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Mahdi, Rahimian (2018). Accent, intelligibility, and identity in international teaching assistants and internationally-educated instructors (PhD thesis). University of Manitoba. hdl:1993/33028.
  13. ↑ Bongaerts, T., van Summeren, C., Planken, B., & Schils, E. (1997). "Age and ultimate attainment in the pronunciation of a foreign language." Studies in Second Language Acquisition, 19, 447–465.
  14. ↑ Long, M. H. (1990). "Maturational constraints on language development." Studies in Second Language Acquisition, 12, 251–285.
  15. ↑ 15,0 15,1 Matsuda, M. J. (1991). "Voices of America: Accent, antidiscrimination law, and a jurisprudence for the last reconstruction." Yale Law Journal, 100, 1329–1407.
  16. ↑ McCrocklin, Shannon; Link, Stephanie (2016). «Accent, Identity, and a Fear of Loss? ESL Students' Perspectives». The Canadian Modern Language Review. 72 (1): 122–148. doi:10.3138/cmlr.2582. ISSN 0008-4506. S2CID 147527541.
  17. ↑ 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 Alatis, James E. (1996-08-15). Georgetown University Round Table on Languages and Linguistics (GURT) 1996: Linguistics, Language Acquisition, and Language Variation: Current Trends and Future Prospects (անգլերեն). Georgetown University Press. ISBN 978-1-58901-853-2.
  18. ↑ Piller, Ingrid (2002). «Passing for a native speaker: Identity and success in second language learning». Journal of Sociolinguistics (անգլերեն). 6 (2): 179–208. doi:10.1111/1467-9481.00184. ISSN 1360-6441.
  19. ↑ Sung, Chit Cheung Matthew (2016-08-01). «Does accent matter? Investigating the relationship between accent and identity in English as a lingua franca communication». System (անգլերեն). 60: 55–65. doi:10.1016/j.system.2016.06.002. ISSN 0346-251X.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Derwing, Tracey M.; Munro, Murray J. (2009). «Putting accent in its place: Rethinking obstacles to communication». Language Teaching (անգլերեն). 42 (4): 476–490. doi:10.1017/S026144480800551X. ISSN 0261-4448. S2CID 146247120.
  21. ↑ «Accents». Indiana University. Արխիվացված օրիգինալից 14 June 2008-ին. Վերցված է 12 May 2008-ին.
  22. ↑ (pt) To know a language is really about separating correct from awry? Language is a living organism that varies by context and goes far beyond a collection of rules and norms of how to speak and write Արխիվացված 22 Դեկտեմբեր 2012 Wayback Machine Museu da Língua Portuguesa. Page 3.
  23. ↑ Edwards, J. (1999). "Refining our understanding of language attitudes." Journal of Language and Social Psychology, 18, 101–110.
  24. ↑ Gluszek, A., & Dovidio, J. F. (2010). "The way they speak: Stigma of non-native accents in communication." Personality and Social Psychology Review, 14, 214–237.
  25. ↑ Bradac, J. J. (1990). "Language attitudes and impression formation." In H. Giles & W. P. Robinson (Eds.), Handbook of Language and Social psychology (pp. 387–412). London: John Wiley.
  26. ↑ Bresnahan, M. J., Ohashi, R., Nebashi, R., Liu, W. Y., & Shearman, S. M. (2002). "Attitudinal and affective response toward accented English." Language and Communication, 22, 171–185.
  27. ↑ Cargile, A. C., & Giles, H. (1997). "Understanding language attitudes: Exploring listener affect and identity." Language and Communication, 17, 195–217.
  28. ↑ Nesdale, D., & Rooney, R. (1996). "Evaluations and stereotyping of accented speakers by pre-adolescent children." Journal of Language and Social Psychology, 15, 133–154.
  29. ↑ LaBelle, Suzanne (2011). «Language standardi[s/z]ation». In A. Mooney; J. Stilwell Peccei; S. LaBelle; B. Engøy Henriksen; E. Eppler; A. Irwin; P. Pichler; S. Preece; S. Soden (eds.). Language, Society & Power. Routledge. էջեր 187–205. ISBN 978-0-415-57659-8.
  30. ↑ Spelke, Elizabeth (9 June 2007). «The Native Language of Social Cognition». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 104 (30): 12577–80. Bibcode:2007PNAS..10412577K. doi:10.1073/pnas.0705345104. PMC 1941511. PMID 17640881.
  31. ↑ Zhao, B., Ondrich, J., & Yinger, J. (2006). "Why do real estate brokers continue to discriminate? Evidence from the 2000 Housing Discrimination Study." Journal of Urban Economics, 59, 394–419.
  32. ↑ 32,0 32,1 Rubin, D. L. (2002). "Help! My professor (or doctor or boss) doesn't speak English." In J. N. Martin, T. K. Nakayama, & L. A. Flores (Eds.), Readings in Intercultural Communication: Experiences and Contexts (pp. 127–137). Boston: McGraw Hill.
  33. ↑ de la Zerda, N.; Hopper, R. (1979). «Employment interviewers' reactions to Mexican American speech». Communication Monographs. 46 (2): 126–134. doi:10.1080/03637757909375998.
  34. ↑ Tsalikis, J., Ortiz-Buonafina, M., & La Tour, M. S. (1992). "The role of accent on the credibility and effectiveness of the international business-person: The case of Guatemala." International Marketing Review, 9, 57–72.
  35. ↑ Mastitis, A. (2005). "U.S. academic institutions and perceived effectiveness of foreign-born faculty." Journal of Economic Issues, 39, 151–176.
  36. ↑ Fleisher, B., Hashimoto, M., & Weinberg, B. A. (2002). "Foreign GTAs can be effective teachers of economics." Journal of Economic Education, 33, 299–325.
  37. ↑ Rubin, D. L. (1992). "Non language factors affecting undergraduates' judgments of nonnative English-speaking teaching assistants." Research in Higher Education, 33, 511–531.
  38. ↑ Nguyen, B. B.-D. (1993). "Accent discrimination and the Test of Spoken English: A call for an objective assessment of the comprehensibility of nonnative speakers." California Law Review, 81, 1325–1361.
  39. ↑ il viaggiatore (12 September 2011) [15 January 2003]. «Why Villains in Movies Have English Accents». h2g2. Արխիվացված է օրիգինալից 19 August 2011-ին. Վերցված է 28 April 2013-ին.

Մատենագրություն

խմբագրել
  • Bragg, Melvyn (2003). The Adventure of English, 500AD to 2000: The Biography of a Language. London: Hodder & Stoughton. ISBN 978-0-340-82991-2.
  • Giles, H., & Coupland, N. (1991). Language: Contexts and Consequences. Buckingham, UK: Open University Press.
  • Lindemann, S. (2003). "Koreans, Chinese or Indians? Attitudes and ideologies about non-native English speakers in the United States." Journal of Sociolinguistics, 7, 348–364.
  • Lindemann, S. (2005). "Who speaks 'broken English'? US undergraduates' perception of non-native English." International Journal of Applied Linguistics, 15, 187–212.
  • Milroy, James; and Lesley Milroy (2005). Authority in Language: Investigating Standard English (3rd ed.). London: Routledge. ISBN 978-0-415-17413-8.
  • Moyer, A. (1999). "Ultimate attainment in L2 phonology: The critical factors of age, motivation and instruction." Studies in Second Language Acquisition, 21, 81–108.
  • Scovel, T. (1988). A Time to Speak: A Psycho linguistic Inquiry into the Critical Period for Human Speech. Cambridge, England: New bury House.
  • Wated, G., & Sanchez, J. I. (2006). "The role of accent as a work stress or on attitudinal and health-related work outcomes." International Journal of Stress Management, 13, 329–350.
  • Wells, J C. 1982. Accents of English. (3 volumes). Cambridge: Cambridge University Press. [Wells's home pages also have a lot of information about phonetics and accents.]

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 
Վիքիգրքերի պատկերանիշը
Անգլերեն Վիքիգրքերում կան նյութեր այս թեմայով՝
Առոգանություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Առոգանություն&oldid=10099990» էջից