Անյես Վարդա

Անյես Վարդա
Անյես Վարդա
Ծննդյան թիվ՝	մայիսի 30, 1928[…]
Ծննդավայր՝	Իքսել, Բելգիա
Վախճանի թիվ՝	մարտի 29, 2019[…] (90 տարեկան)
Վախճանի վայր՝	Փարիզի 14-րդ շրջան, Ֆրանսիա
Քաղաքացիություն՝	Ֆրանսիա; Բելգիա
Մասնագիտություն՝	լուսանկարիչ, սցենարիստ, ռեժիսոր, վավերագիր և plastic artist
Պարգևներ՝	Լուի Դելյուկի մրցանակ César Award for Best Documentary Short Film? Կոնրադ Վոլֆի մրցանակ «Սեզար» մրցանակ կինեմատոգրաֆում ակնառու վաստակի համար Ռենե Կլերի մրցանակ César Award for Best Documentary Film? Ոսկե կառք Լոս Անջելեսի կինոքննադատների ասոցիացիայի մրցանակ օտար լեզվով լավագույն ֆիլմի համար Լիեժի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Պատվավոր ընձառյուծ Q1321674? National Society of Film Critics Award for Best Non-Fiction Film? National Society of Film Critics Award for Best Non-Fiction Film? Մաքս Բեքմանի մրցանակ Դոնոսիտա պարգև Գյոտեբորգի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Օսկար մրցանակ կինոարվեստում բացառիկ նվաճումների համար L'Œil d'or? Եվրոպական կինոակադեմիայի մրցանակ լավագույն փաստագրական ֆիլմի համար Եվրոպական ֆիլմի ակադեմիայի մրցանակ և Բրյուսելի պատվավոր քաղաքացի
IMDb։	ID 0889513
cine-tamaris.com/agnes-varda/

Անյես Վարդա, անունը ի ծնե՝ Արլետ Վարդա (ֆր.՝ Agnès Varda, Arlette Varda, մայիսի 30, 1928(1928-05-30)^[1]^[2]^[3]^[…], Իքսել, Բելգիա^[4]^[5]^[6] - մարտի 29, 2019(2019-03-29)^[7]^[8]^[9]^[…], Փարիզի 14-րդ շրջան, Ֆրանսիա^[6]), ֆրանսիացի կինոռեժիսոր, գեղարվեստական և վավերագրական կինոյի սցենարիստ և պրոդյուսեր, ինչպես նաև հայտնի լուսանկարիչ։

Վարդայի կինեմատոգրաֆիական ոճը տարբերում է վավերագրական ռեալիզմը, սոցիալական հարցերի և ֆեմինիզմի թեմայի նկատմամբ հետաքրքրությունը, ինչպես նաև վառ արտահայտված փորձարարական մոտեցումը։ Քննադատ Էլիսոն Սմիթի խոսքով՝ Անյես Վարդայի կարիերան կարևոր և հաճախ թերագնահատված ձայն է ժամանակակից ֆրանսիական կինոյում։ Նրա աշխատանքը նախանշել է նոր ալիքի առաջացումը, իսկ «Պուենտ-Կուրտ»-ը պարունակում է այդ շարժմանը բնորոշ շատ տարրեր, որոնք նրան ճանարում են բերել^[21]։ Չնայած ֆրանսիական նոր ալիքի հետ սերտ կապին, ավելի ճիշտ կլինի ասել, որ Վարդան պատկանում է Ձախ ափի կինոռեժիսորների Նոր ալիքին։ Այս խումբն առանձնացրել է Բոհեմյան կյանքի հանդեպ սերը, գրականության և պլաստիկ արվեստի մեջ ներգրավվածության բարձր աստիճանը, և որպես արդյունք՝ փորձարարական կինեմատոգրաֆի նկատմամբ հետաքրքրությունը, ինչպես նաև ձախ քաղաքականության աստվածացումը»^[22]։ Ձախ ափի խմբի առաջատար ռեժիսորներն են Քրիս մարկերը, Ալեն Ռենեն և Անյես Վարդան^[22], նրան են հարել Ժան Պիեռ Մելվիլը, Ալեն Ռոբ-Գրիյեն և Մարգերիտ Դյուրասը^[23], ինչպես նաև «Նոր վեպ» գրական շարժման ներկայացուցիչները։

Կինոյում իր աշխատանքի համար Վարդան արժանացել է Բեռլինի կինոփառատոնի «Արծաթե արջ» («Երջանկություն »ֆիլմի համար), Վենետիկի փառատոնի «Ոսկե առյուծ» («Առանց տանիքի, օրենքից դուրս ֆիլմի համար»), Լուի Դելլյուկիմրցանակին, երկու Սեզարի՝ վավերագրական աշխատանքների համար և պատվավոր Սեզարին՝ 2001 թվականին։ 2015 թվականին Կաննի կինոփառատոնում արժանացել է պատվավոր «Ոսկե արմավենու ճյուղ» մրցանակին^[24]։

Կինոարվեստում ունեցած ավանդի համար «Օսկար» պատվավոր մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն խմբագրել

Անյես Վարդան ծնվել է 1928 թվականի մայիսի 30-ին Բրյուսելում։ Նրա մայրը ֆրանսուհի էր, իսկ հայրը Մերձավոր Արևելքի փախստականների հունական ընտանիքից էր։ Վարդան Սորբոնում սովորել է գրականություն և հոգեբանություն, իսկ Լուվրի դպրոցում՝ արվեստի պատմություն։ Սկզբում Վարդան ցանկանում էր թանգարանային կուրատոր դառնալ, բայց լուսանկարչության դասընթացի ավարտից հետո փոխեց իր ծրագրերը։ Բավականին արագ ստեղծելով առաջին կարգի լուսանկարչի համբավ՝ Վարդան դարձել է Ավինյոնի թատերական փառատոնի և ազգային ժողովրդական թատրոնի պաշտոնական լուսանկարիչ, իսկ հետո շարունակել է կարիերան որպես ֆոտոլրագրող^[25]։

2019 թվականի մարտի 29-ին 91 տարեկան հասակում մահացել է Անյես Վարդան։ Նա բուժվում էր քաղցկեղից, որը և հանդիսացել է մահվան պատճառ։

Լիամետրաժ գեղարվեստական ֆիլմեր խմբագրել

Տարի	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Նշումներ
1955	Պուենտ-Կուրտ	La Pointe-Courte
1962	Կլեո 5-ից մինչև 7	Cléo de 5 à 7	Մասնակցություն Կաննի ՄԿՓ-ի մրցութային ծրագրին
1965	Երջանկություն	Le bonheur	Բեռլինի ՄԿՖ «Արծաթե արջ»
1966	Արարածներ	Les creatures
1969	Առյուծի սեր	Lions Love
1970	Նավսիկայա	Nausicaa	Հեռուստասերիալ
1977	Մեկը երգում է, մյուսը` ոչ	L’une chante, l’autre pas
1981	Վավերագրողը	Documenteur
1985	Առանց տանիքի, օրենքից դուրս	Sans toit ni loi	«Ոսկե առյուծ» Վենետիկի ՄԿՖ
1988	Քունգ Ֆուի վարպետ	Kung-fu master!
1988	Ջեյն Բ. Անյեսի աչքերով	Jane B. par Agnès V.
1991	Ժակոն Նանտից	Jacquot de Nantes
1995	Սիմոն Սինեմի հարյուր և մեկ գիշերը	Les cent et une nuits de Simon Cinéma

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Agnes Varda (նիդերլ.)
↑ ^2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199791286/obo-9780199791286-0004.xml
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 http://www.egs.edu/faculty/agnes-varda/biography/
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Fichier des personnes décédées
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 https://france3-regions.francetvinfo.fr/provence-alpes-cote-d-azur/alpes-maritimes/cannes/cineaste-agnes-varda-habituee-du-festival-cannes-est-decedee-age-90-ans-1646712.html
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 Who's Who in France (ֆր.) — Paris: 1953. — ISSN 0083-9531; 2275-0908
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Պոմպիդու կենտրոն — 1977.
↑ http://www.nytimes.com/2009/07/24/movies/24movies.html — The New York Times.
↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
↑ Kulturnachrichten: Agnes Varda mit Konrad-Wolf-Preis ausgezeichnet und andere Meldungen (գերմ.) // Der Tagesspiegel / Hrsg.: S. Casdorff — Deutschland: Verlag Der Tagesspiegel, 2001. — ISSN 1865-2263
↑ https://www.uliege.be/cms/c_9266244/fr/docteurs-honoris-causa-sur-proposition-des-autorites-de-l-uliege
↑ Décret du 14 mai 2013 portant élévation aux dignités de grand'croix et de grand officier (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
↑ Décret du 14 avril 2017 portant élévation et nomination aux dignités de grand'croix et de grand officier — 2017.
↑ Fransk filmskapare och brittisk industridesigner blir hedersdoktorer på Konstnärliga fakulteten — University of Gothenburg, 2008.
↑ 2000 - The Winners — European Film Academy.
↑ European Film Academy: 2014 — European Film Academy.
↑ https://datastore.brussels/web/data/dataset/ereburgers2/dataset-viewer-resource
↑ Smith, Alison. Agnes Varda Manchester University Press, 1998. Pg 3
↑ ^22,0 ^22,1 «The Left Bank Revisited: Marker, Resnais, Varda», Harvard Film Archive, [1] Արխիվացված 2015-09-07 Wayback Machine Access date: 16 August 2008.
↑ Donato Totaro, Offscreen, Hiroshima Mon Amour review, 31 August 2003. [2] Access date: 16 August 2008.
↑ «ВСТРЕЧА — Аньес Варда получает Почетную «Золотую пальмовую ветвь» — Festival de Cannes 2015 (Международный Кинофестиваль)». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.
↑ Agnès Varda movies, photos, movie reviews, filmography, and biography — AllMovie

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անյես Վարդա» հոդվածին։

[_b758a9dc9b9c3fbc-1] 1,0 ^1,1 Agnes Varda (նիդերլ.)

[_ac437edee14dbbc7-2] 2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica

[_3aeae39de7b90838-3] 3,0 ^3,1 filmportal.de — 2005.

[_9c5dd3f9f98b959b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199791286/obo-9780199791286-0004.xml

[_2263cfc04ab2bed3-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 http://www.egs.edu/faculty/agnes-varda/biography/

[_cfc094f21a4bfe37-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Fichier des personnes décédées

[_8a17f6f689f58beb-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 https://france3-regions.francetvinfo.fr/provence-alpes-cote-d-azur/alpes-maritimes/cannes/cineaste-agnes-varda-habituee-du-festival-cannes-est-decedee-age-90-ans-1646712.html

[_688c3b378db168a2-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 Who's Who in France (ֆր.) — Paris: 1953. — ISSN 0083-9531; 2275-0908

[_fa1fb206f268801f-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_93c8b6ca3f3405ed-10] Պոմպիդու կենտրոն — 1977.

[_a4d79e6c030e5008-11] ttp://www.nytimes.com/2009/07/24/movies/24movies.html — The New York Times.

[_2788f9759495c0ce-12] Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու

[_ae32b28a9ffbe4fa-13] Kulturnachrichten: Agnes Varda mit Konrad-Wolf-Preis ausgezeichnet und andere Meldungen (գերմ.) // Der Tagesspiegel / Hrsg.: S. Casdorff — Deutschland: Verlag Der Tagesspiegel, 2001. — ISSN 1865-2263

[_3e2a682551019e67-14] ttps://www.uliege.be/cms/c_9266244/fr/docteurs-honoris-causa-sur-proposition-des-autorites-de-l-uliege

[_ee1f3a493bd62297-15] Décret du 14 mai 2013 portant élévation aux dignités de grand'croix et de grand officier (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773

[_a5494df8095898da-16] Décret du 14 avril 2017 portant élévation et nomination aux dignités de grand'croix et de grand officier — 2017.

[_068e1a0e68a68705-17] Fransk filmskapare och brittisk industridesigner blir hedersdoktorer på Konstnärliga fakulteten — University of Gothenburg, 2008.

[_50e5d32828c821d7-18] 2000 - The Winners — European Film Academy.

[_147e147c909eb6ac-19] European Film Academy: 2014 — European Film Academy.

[_26f923d16622ece3-20] ttps://datastore.brussels/web/data/dataset/ereburgers2/dataset-viewer-resource

[21] Smith, Alison. Agnes Varda Manchester University Press, 1998. Pg 3

[hfa-22] 22,0 ^22,1 «The Left Bank Revisited: Marker, Resnais, Varda», Harvard Film Archive, [1] Արխիվացված 2015-09-07 Wayback Machine Access date: 16 August 2008.

[23] Donato Totaro, Offscreen, Hiroshima Mon Amour review, 31 August 2003. [2] Access date: 16 August 2008.

[24] «ВСТРЕЧА — Аньес Варда получает Почетную «Золотую пальмовую ветвь» — Festival de Cannes 2015 (Международный Кинофестиваль)». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.

[25] Agnès Varda movies, photos, movie reviews, filmography, and biography — AllMovie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[15]

[16]

[13]

[14]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

Անյես Վարդա

Ծննդյան թիվ՝	մայիսի 30, 1928(1928-05-30)^[1]^[2]^[3]^[…]
Ծննդավայր՝	Իքսել, Բելգիա^[4]^[5]^[6]
Վախճանի թիվ՝	մարտի 29, 2019(2019-03-29)^[7]^[8]^[9]^[…] (90 տարեկան)
Վախճանի վայր՝	Փարիզի 14-րդ շրջան, Ֆրանսիա^[6]
Քաղաքացիություն՝	Ֆրանսիա^[10] Բելգիա^[11]^[12]
Մասնագիտություն՝	լուսանկարիչ, սցենարիստ, ռեժիսոր, վավերագիր և plastic artist
Պարգևներ՝	^[15] ^[16] Լուի Դելյուկի մրցանակ César Award for Best Documentary Short Film? Կոնրադ Վոլֆի մրցանակ ^[13] «Սեզար» մրցանակ կինեմատոգրաֆում ակնառու վաստակի համար Ռենե Կլերի մրցանակ César Award for Best Documentary Film? Ոսկե կառք Լոս Անջելեսի կինոքննադատների ասոցիացիայի մրցանակ օտար լեզվով լավագույն ֆիլմի համար Լիեժի համալսարանի պատվավոր դոկտոր ^[14] Պատվավոր ընձառյուծ Q1321674? National Society of Film Critics Award for Best Non-Fiction Film? National Society of Film Critics Award for Best Non-Fiction Film? Մաքս Բեքմանի մրցանակ Դոնոսիտա պարգև Գյոտեբորգի համալսարանի պատվավոր դոկտոր ^[17] Օսկար մրցանակ կինոարվեստում բացառիկ նվաճումների համար L'Œil d'or? Եվրոպական կինոակադեմիայի մրցանակ լավագույն փաստագրական ֆիլմի համար ^[18] Եվրոպական ֆիլմի ակադեմիայի մրցանակ ^[19] և Բրյուսելի պատվավոր քաղաքացի ^[20]
IMDb։	ID 0889513
cine-tamaris.com/agnes-varda/