Անդերս Ցելսիուս (շվեդ.՝ Anders Celsius, նոյեմբերի 27 (դեկտեմբերի 8), 1701[1][2][3][…], Ուփսալա, Շվեդիա[4] - ապրիլի 25 (մայիսի 6), 1744[1][2][3][…], Ուպսալա, Շվեդիա[5][2]), շվեդ ֆիզիկոս և աստղագետ։ Ծնվել է Ուփսալայում, Շվեդիա։ Համարվում է Ցելսիուսի սանդղակի ստեղծողը։

Անդերս Ցելսիուս
Anders Celsius
Ծնվել էնոյեմբերի 27 (դեկտեմբերի 8), 1701[1][2][3][…]
Ուփսալա, Շվեդիա[4]
Մահացել էապրիլի 25 (մայիսի 6), 1744[1][2][3][…] (42 տարեկան)
Ուպսալա, Շվեդիա[5][2]
բնական մահով
ԳերեզմանOld Uppsala Church
Բնակության վայր(եր)Շվեդիա
Քաղաքացիություն Շվեդիա[6]
Մասնագիտությունաստղագետ, ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, համալսարանի դասախոս, գյուտարար, քիմիկոս և օդերևութաբան
Հաստատություն(ներ)Ուփսալայի համալսարան
Գործունեության ոլորտաստղագիտություն
Պաշտոն(ներ)Rector of the University of Uppsala? և Rector of the University of Uppsala?
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Royal Society of Sciences in Uppsala?
Ալմա մատերՈւփսալայի համալսարան[7]
Տիրապետում է լեզուներինլատիներեն[1] և շվեդերեն[1]
Գիտական ղեկավարԺակ Կասինի
Հայտնի աշակերտներJohan Gottschalk Wallerius?, Jakob Gadolin?[7] և Pehr Wilhelm Wargentin?[7]
Պարգևներ
ՀայրNils Celsius?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Anders Celsius Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

 
Ցելսիուսը թաղված է Ուպսալայի եկեղեցում իր պապիկի կողքին

1730-1744 թթ. եղել է Ուպսալայի համալսարանի պրոֆեսոր աստղագետը։ Նա առաջարկել է օգտագործել Ցելսիուսի սանդղակը, ըստ որի ջուրը եռում է 100 աստիճանում։ Նա Լոնդոնի թագավորական ընկերության և Բեռլինի գիտությունների ակադեմիայի անդամ էր։ Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են ֆիզիկային, աստղագիտությանը, երկրաֆիզիկային։ Ցելսիուսը մասնակցել է Երկրի հասարակածի չափման նպատակով կազմակերպված Լապլանդական արշավախմբի (1736–1737 թթ.) աշխատանքներին։ Առաջարկել է ջերմաստիճանային ցուցնակ (Ցելսիուսի ջերմաստիճանային ցուցնակ), որի վրա սառույցի հալման (0 °C) և ջրի եռման (100 °C) ջերմաստիճանների միջակայքը մթնոլորտային բնականոն ճնշման (760 մմ սնդիկի սյան) դեպքում բաժանված է 100 հավասար մասերի։ Ցելսիուսի ջերմաչափով առողջ մարդու մարմնի ջերմաստիճանը 36,6 °C է։

Մահացել է թոքախտից 1744 թ. ապրիլի 25-ին։

Աստղագիտության մեջ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել