Անդերս Ցելսիուս
Անդերս Ցելսիուս (շվեդերեն՝ Anders Celsius, նոյեմբերի 27 (դեկտեմբերի 8), 1701[1][2][3][…], Uppsala Cathedral Assembly, Շվեդիա - ապրիլի 25 (մայիսի 6), 1744[1][2][3][…], Uppsala Cathedral Assembly, Շվեդիա[4][2]), շվեդ ֆիզիկոս և աստղագետ։ Ծնվել է Ուփսալայում, Շվեդիա։ Համարվում է Ցելսիուսի սանդղակի ստեղծողը։
Անդերս Ցելսիուս Anders Celsius | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | նոյեմբերի 27 (դեկտեմբերի 8), 1701[1][2][3][…] Uppsala Cathedral Assembly, Շվեդիա |
Մահացել է | ապրիլի 25 (մայիսի 6), 1744[1][2][3][…] (42 տարեկան) Uppsala Cathedral Assembly, Շվեդիա[4][2] բնական մահով |
Գերեզման | Old Uppsala Church |
Բնակության վայր(եր) | Շվեդիա |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Մասնագիտություն | աստղագետ, ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, համալսարանի դասախոս, գյուտարար, քիմիկոս և օդերևութաբան |
Հաստատություն(ներ) | Ուփսալայի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | աստղագիտություն |
Պաշտոն(ներ) | Rector of the University of Uppsala? և Rector of the University of Uppsala? |
Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Royal Society of Sciences in Uppsala? |
Ալմա մատեր | Ուփսալայի համալսարան[6] |
Տիրապետում է լեզուներին | լատիներեն[1] և շվեդերեն[1] |
Գիտական ղեկավար | Jacques Cassini? |
Հայտնի աշակերտներ | Johan Gottschalk Wallerius?, Jakob Gadolin?[6] և Pehr Wilhelm Wargentin?[6] |
Պարգևներ | |
Ստորագրություն![]() | |
![]() |
ԿենսագրությունԽմբագրել
1730-1744 թթ. եղել է Ուպսալայի համալսարանի պրոֆեսոր աստղագետը։ Նա առաջարկել է օգտագործել Ցելսիուսի սանդղակը, ըստ որի ջուրը եռում է 100 աստիճանում։ Նա Լոնդոնի թագավորական ընկերության և Բեռլինի գիտությունների ակադեմիայի անդամ էր։ Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են ֆիզիկային, աստղագիտությանը, երկրաֆիզիկային։ Ցելսիուսը մասնակցել է Երկրի հասարակածի չափման նպատակով կազմակերպված Լապլանդական արշավախմբի (1736–1737 թթ.) աշխատանքներին։ Առաջարկել է ջերմաստիճանային ցուցնակ (Ցելսիուսի ջերմաստիճանային ցուցնակ), որի վրա սառույցի հալման (0 °C) և ջրի եռման (100 °C) ջերմաստիճանների միջակայքը մթնոլորտային բնականոն ճնշման (760 մմ սնդիկի սյան) դեպքում բաժանված է 100 հավասար մասերի։ Ցելսիուսի ջերմաչափով առողջ մարդու մարմնի ջերմաստիճանը 36,6 °C է։
Աստղագիտության մեջԽմբագրել
- Ցելսիուսի անունն է կրում (4169) Ցելսիուս աստերոիդը։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Anders Celsius (швед.) — 1917.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Nationalencyklopedin (швед.) — 1999.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Uppsala domkyrkoförsamlings kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/ULA/11632/F/2 (1741-1776), bildid: C0004348_00022
- ↑ LIBRIS — 2012.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.