Ալ-Ֆարաբի

Ալ-Ֆարաբի; պարս․՝ ابونصر محمد بن محمد فارابی‎‎
Ծնվել է	հունվարի 10, 872; Օտրար, Հարավ-Ղազախստանյան մարզ կամ Faryab, Աֆղանստան
Մահացել է	հունվարի 17, 951 (79 տարեկանում); Դամասկոս
Դավանանք	իսլամ
Մասնագիտություն	փիլիսոփա, ֆիզիկոս և երաժշտություն տեսաբան
Գործունեության ոլորտ	բնական պատմություն, մետաֆիզիկա, մաթեմատիկա, Տրամաբանություն, աստղագիտություն, բժշկություն և Բարոյագիտություն
Տիրապետում է լեզուներին	արաբերեն
	Al-Farabi Վիքիպահեստում

Ալ-Ֆարաբի (ամբողջական անունը՝ արաբ․՝ أبو نصر محمد الفارابي‎‎ / Abū Naṣr Muḥammad ibn Muḥammad Fārābī;^[3] ալ-Ֆարաբի Աբու Նասր իբն Մուհամմադ, հունվարի 10, 872, Օտրար, Հարավ-Ղազախստանյան մարզ և Faryab, Աֆղանստան - հունվարի 17, 951, Դամասկոս^[1]), փիլիսոփա, հանրագիտակ մտածող, արևելյան արիստոտելականության խոշորագույն ներկայացուցիչներից։

Մեկնել է Արիստոտելի և Պլատոնի երկերը։ Ստացել է «Երկրորդ ուսուցիչ» (այսինքն՝ Արիստոտելից հետո երկրորդ) պատվանունը։ Ծնվել է Ֆարաբ քաղաքում (Էյիրդարյայի ափին)։ Միահյուսելով արիստոտելականությունն ու Էմանացիայի (արտազեղման) մասին նեոպլատոնական ուսմունքը և հիմնվելով իսլամի դոգմաների վրա՝ Ֆարաբին ստեղծել է փիլիսոփայական կուռ և ինքնուրույն համակարգ։

Ֆարաբիի բարոյագիտական իդեալը իմացություն ձեռք բերելը և բարոյական կատարելության հասնելն Է։ Անձնավորության ներդաշնակ զարգացման հիմքը ինտելեկտուալ և բարոյական արժեքների միասնությունն Է։ Մարդուն տիեզերքի հետ հարաբերակցելու իր ձգտումը Ֆարաբին հիմնավորել է միկրոկոսմոսի (մարդ) և մակրոկոսմոսի (տիեզերք) կառուցվածքային նույնացման միջոցով։ Առաջինը մուսուլմանական աշխարհում Ֆարաբին փորձել է փիլիոսոփայության օգնությամբ իմաստավորել ֆեոդ, հասարակության քաղ․ և բարոյական վիճակը։

Ֆարաբիի հայացքները մեծապես ազդել են Աբու Ալի իբն Սինայի, Իբն Բաջայի, Իբն Ռուշդի, ինչպես նաև միջնադարյան Արևմտյան Եվրոպայի գիտության և փիլիսոփայության վրա։

ԵրկերԽմբագրել

Философские трактаты, Алма-Ата, 1970;
Математические трактаты, Алма-Ата, 1972;
Социально-этические трактаты, Алма-Ата, 1973;
Логические трактаты, Алма-Ата, 1975;
О разуме и науке, Алма-Ата, 1975․

ԳրականությունԽմբագրել

Гафуров Б․ Г․, Касымжанов А․ X․, Аль-Фараби в истории культуры, М․, 1975;
Аль-Фараби․ Научное творчество, Сб․ ст․, М․, 1975; Rescher N․,
Al-Farabi․ An Annotated Bibliography, Pittsburg, 1962

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118686097 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ Gutas Dimitri։ «Farabi»։ Encyclopædia Iranica։ Վերցված է ապրիլի 4, 2010

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/118686097/_Record_#118686097]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118686097 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11902242t_data.bnf.fr]:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-2] ta.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[3] Gutas Dimitri։ «Farabi»։ Encyclopædia Iranica։ Վերցված է ապրիլի 4, 2010

[3]

[1]

[2]

Ալ-Ֆարաբի պարս․՝ ابونصر محمد بن محمد فارابی‎‎

Ծնվել է	հունվարի 10, 872 Օտրար, Հարավ-Ղազախստանյան մարզ կամ Faryab, Աֆղանստան
Մահացել է	հունվարի 17, 951 (79 տարեկանում) Դամասկոս^[1]
Դավանանք	իսլամ
Մասնագիտություն	փիլիսոփա, ֆիզիկոս և երաժշտություն տեսաբան
Գործունեության ոլորտ	բնական պատմություն, մետաֆիզիկա, մաթեմատիկա, Տրամաբանություն, աստղագիտություն, բժշկություն և Բարոյագիտություն
Տիրապետում է լեզուներին	արաբերեն^[2]
Al-Farabi Վիքիպահեստում