Ալի բեկ Հուսեյնզադե (ադրբ.՝ Əli bəy Hüseynzadə, փետրվարի 24 (մարտի 7), 1864, Սալյան, Շամախիի գավառ, Բաքվի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 17, 1940(1940-03-17), Սկյուտար, Ստամբուլի մարզ, Թուրքիա), ադրբեջանցի գիտնական, փիլիսոփա, նկարիչ բժիշկ և 20-րդ դարի ադրբեջանա-թուրքական հասարակական կարծիքի ամենանշանավոր ներկայացուցիչներից մեկը։ Երկար ժամանակ նա գործել է որպես նկարիչ, բանաստեղծ, քննադատ, թարգմանիչ, ուսուցիչ, լրագրող[1][2]։

Ալի բեկ Հուսեյնզադե
ադրբ.՝ علی بَی حسین زاده
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 24 (մարտի 7), 1864
ԾննդավայրՍալյան, Շամախիի գավառ, Բաքվի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էմարտի 17, 1940(1940-03-17) (76 տարեկան)
Մահվան վայրՍկյուտար, Ստամբուլի մարզ, Թուրքիա
ԳերեզմանՔարաջաահմեթ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Օսմանյան կայսրություն և  Թուրքիա
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի համալսարան և Կայ­սե­րա­կան զին­վո­րա­կան բժշկա­կան վար­ժա­րա­ն
Մասնագիտությունգրող, լրագրող, փիլիսոփա, նկարիչ, բժիշկ, թարգմանիչ և համալսարանի դասախոս
Պարգևներ և
մրցանակներ
Gallipoli Star Առյուծի և Արևի շքանշան և Officer of the Order of the Lion and the Sun
ԵրեխաներՖեյզավեր Թուրան և Սելիմ Թուրան
 Ali bey Huseynzade Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել
 
Ալի բեկ Հուսեյնզադեն Բաքվում ուսուցիչների և ուսանողների հետ, 1926

Ալի բեկ Հուսեյնզադեն ծնվել է 1864 թվականի փետրվարի 24-ին Սալյանում։ Նա իր ընտանիքի հետ տեղափոխվեց Թբիլիսի երբ նա երիտասարդ էր։ 1875-1885 թվականներին սովորել է Թբիլիսիի գիմնազիայում։ Ուսանող տարիներին նա սովորել է թուրքերեն, պարսկերեն, արաբերեն, գերմաներեն և ռուսերեն։ 1911 թվականին Ստամբուլում ամուսնացած է Էթիյյե խանումի հետ[3]։

1903 թվականին Ալի Բեկը վերադարձալ է Ադրբեջան և յոթ տարի ապրել է Բաքվում:։ Ադրբեջան վերադառնալուց հետո Հուսեյնզադեն սկսել է աշխատել «Քասպի» թերթում։ 1906 թվականին Ալի բեկ Հուսեյնզադեն սկսեց «Ֆյուզաթ» ամսագրի հրատարակությունը։ 1918 թվականին Ալի բեկը եկավ Ադրբեջան և մասնակցեց նոր պետության ստեղծմանը[4]։

ԱԺՀ-ի փլուզումից հետո Ալի Բեկ Հուսեյնզադեն ընդմիշտ տեղափոխվեց է Թուրքիա։ Թուրքիայում, Ալի բեկը Հուսեյնզադեն հիմնականում զբաղվել է բժշկության։ Ստամբուլի համալսարանում բժշկության պրոֆեսոր էր[5]։

Ալի բեկ Հուսեյնզադեն մահացավ 1940 թվականի մարտի 17-ին։

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Jonathan M. Bloom, Sheila Blair. The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture. — Oxford University Press, 2009. — Т. 2. — С. 235-247. — 513 с
  2. «Ali Bey Hüseynzade's Role In Work Of Common Turkic Language In XX Century». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  3. Синтез культур – традиция нации.
  4. Сеидзаде Д. Б. Из истории азербайджанской буржуазии в начале XX века. — Баку, 1978, с. 43
  5. Whitney Smith. Flag Lore Of All Nations. — Millbrook Press, 2001. — С. 13. — 112 с