Վիքիպեդիա

Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ

Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ (իսպ.՝ Instituto Politécnico Nacional), Մեքսիկայի ամենամեծ հանրային համալսարաններից մեկը, որն ավագ դպրոցի, բարձրագույն կրթության և հետբուհական կրթության մակարդակներում ունի 171581 ուսանող[5]։ Հիմնադրվել է 1936 թվականի հունվարի 1-ին նախագահ Լասարո Կարդենասի ղեկավարման ժամանակաշրջանում՝ անապահով սոցիալական դասին մասնագիտական կրթությամբ ապահովելու համար[6]։

Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ
Տեսակհամալսարան
Հիմնադրված էհունվարի 1, 1936
ՀիմնադրիրJuan de Dios Bátiz Paredes? և Կարդենաս-ի-դել-Ռիո
ԱնդամակցությունANUIES?[1], Պետական և հողային դրամաշնորհային համալսարանների ասոցիացիա[2] և Editoriales Universitarias y Académicas de México?[3]
Երկիր Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ[4]
ՏեղագրությունՄեխիկո
Կայքipn.mx​(իսպ.)
Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ (Մեքսիկա)##
Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ (Մեքսիկա)
Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ, Մեքսիկա
 Instituto Politécnico Nacional Վիքիպահեստում

Ինստիտուտն ունի 293 ուսումնական դասընթացներ տրամադրող 98 ստորաբաժանումներ[7]՝ 78 տեխնիկական մասնագիտությունների գծով, 80 հետդպրոցական և 135 հետբուհական ծրագրեր[8]։ Ինստիտուտի գլխավոր կամպուսը կոչվում է «Ադոլֆո Լոպես Մատեոս մասնագիտական միավոր» կամ «Սակատենկո», գտնվում է Մեխիկոյից 2.1 կմ հյուսիս։ Ինստիտուտը հիմնականում գտնվում է Մեխիկոյում և նրա արվարձաններում, սակայն մի քանի գիտահետազոտական ինստիտուտներ գտնվում են Մեքսիկայի մյուս 22 նահանգներում[8]։

Պատմություն խմբագրել

 
Ադոլֆո Լոպես Մատեոս կամպուսի գլխավոր մուտքի ճարտարապետական նշանը

Ինստիտուտը հիմնադրվել է 1936 թվականի հունվարի 1-ին նախագահ Լասարո Կարդենասի պաշտոնավարման օրոք և գտնվել է նախկինում որպես «Ex hacienda Santo Tomás» հայտնի 16-րդ դարում կոնկիստադոր Էռնան Կորտեսին պատկանող մեծ կալվածքում[6], նվիրաբերել է Մեքսիկայի դաշնային կառավարության կողմից[9]։

Աշխարհահռչակ աստղագետ Լուիս Էնրիկե Էռոն, նախկին հեղափոխական Խուան դե Դիոս Բատիս Պարեդեսը և նախկին կրթության նախարար Նարսիսո Բասոլսը եղել են ինստիտուտի ստեղծման առաջին նախաձեռնողներից[9]։

Նախկին տնօրեն Ալեխո Պերալտայի ղեկավարման տարիներին ինստիտուտին բավականաչափ հողեր են հատկացվել։ Բռնագրավված Սանտա Մարիա Տիկոման (213 հեկտար) և Սան Պեդրո Սակատենկո (43 հեկտար) հողերը նույնպես օգտագործվել են[10]։

Այժմ որպես «Ադոլֆո Լոպես Մատեոս մասնագիտական միավոր» կամ «Սակատենկո» հայտնի կամպուսի շինարարությունն սկսվել է 1958 թվականին։ 1959 թվականին Մեքսիկայի նախկին նախագահ Ադոլֆո Լոպես Մատեոսը, կրթության նախկին նախարար Խայմե Տոռես Բոդետը և ինստիտուտի նախկին տնօրեն Էուխենիո Մենդես Դեկուռոն հանդիսավոր բացել են Սակատենկոյի 4 շինությունները, որոնք հատկացվել են Մեխանիկայի և էլեկտրատեխնիկայի (ESIME) և Ճարտարագիտության և ճարտարապետության ավագ դպրոցներին (ESIA)[10]:

Ինստիտուտն ունի շուրջ 98 գիտական ստորաբաժանումներ[8], այդ թվում՝ 18 մասնագիտական ավագ դպրոցներ, 26 համալսարանական քոլեջներ, 20 գիտական և տեխնիկական հետազոտական կենտրոններ, 17 շարունակական կրթության կենտրոններ, 4 կրթական աջակցության բաժին, 3 նորարարական կրթությանն աջակցող ստորաբաժանում, հետազոտություններին, տեխնոլոգիական զարգացումներին աջակցող 8 բաժիններ, 2 գիտությանն առընթեր, ձեռնարկության հետազոտությունների և զարգացման ստորաբաժանումներ։

Դպրոցները հիմնականում Մեխիկոյում են, թեև մի քանի ընդլայնված և հետազոտական կառույցներ տեղաբաշխված են երկրի 22 նահանգներում[8]։

Որոշ բաժիններ ունեն բարձր աստիճանի ակադեմիական և բյուջետային ազատության։ Ինստիտուտը ղեկավարում է գլխավոր տնօրենը, որին նշանակում է պետության նախագահը, սովորաբար (բայց ոչ միշտ) ակադեմիական համայնքի անդամների հետ խորհրդակցելուց հետո[11]։ 2014 թվականի նոյեմբերից ինստիտուտի գլխավոր տնօրենն է Էնրիկե Ֆերնանդես Ֆասնաչը[12]։

Ի լրումն ուսումնական ձեռնարկումների, որպես մշակութային խթանման ռազմավարություն, ինստիտուտըում գործում է «Canal Once»-ը՝ Լատինական Ամերիկայի ամենահին հանրային հեռարձակման ծառայությունը[13], որը ներկայացնում է բնօրինակ մշակութային, գիտական, տեղեկատվական և ժամանցային ծրագրեր, օտարերկրյա շոուներ և դասական, ոչ-առևտրային ֆիլմեր ամբողջ աշխարհից։

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ
  •  
    CIDETEC շենքը
  •  
    Կենսաբանական գիտությունների ազգային դպրոցի շենքը
  •  
    Լուիս Էնրիկե Էռոյի կիսանդրին
  •  
    CECYT

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ https://web.archive.org/web/20240207224301/http://www.anuies.mx/anuies/instituciones-de-educacion-superior/
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20230815075752/https://www.aplu.org/members/our-members/
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20240409115737/https://altexto.mx/asociados
  4. ↑ Բաց մատչելիության ամսագրերի տեղեկատու — 2003.
  5. ↑ National Polytechnic Institute. «Lema» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. ↑ 6,0 6,1 National Polytechnic Institute. «Antecedentes del Centro Histórico y Cultural "Juan de Dios Bátiz"» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. ↑ National Polytechnic Institute. «Compendio histórico 1930-1939» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 National Polytechnic Institute. «Informe Anuel de Actividades dos mil trece» (PDF) (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  9. ↑ 9,0 9,1 National Polytechnic Institute. «Historia» (Spanish). Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  10. ↑ 10,0 10,1 Universia Mexico (2009 թ․ մարտի 20). «Conmemora IPN 50 aniversario de la unidad "Adolfo López Mateos"» (Spanish). Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  11. ↑ La Jornada. «Villa Rivera: nombrar director del IPN, facultad sólo del Presidente» (Spanish). Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  12. ↑ Quadratin México. «Designan a Enrique Fernández Fassnacht director del IPN» (Spanish). Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  13. ↑ Canal Once. «Acerca de Canal Once» (Spanish). Վերցված է 2147 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ազգային_պոլիտեխնիկական_ինստիտուտ&oldid=9748294» էջից