Աբդոլհոսեյն Նուշին
Աբդոլհոսեյն Նուշին Մոհամադ (հուլիսի 12 1905, Մաշհադ, ապրիլի 25 1971, Մոսկվա), պարսիկ դերասան, ռեժիսոր, դրամատուրգ, հասարակական գործիչ։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1969)։
Աբդոլհոսեյն Նուշին | |
---|---|
Ծնվել է | 1905 հուլիսի 12 |
Ծննդավայր | Մաշհադ |
Մահացել է | ապրիլի 25, 1971 | (տարիքը 65)
Մահվան վայր | , Մոսկվա |
Քաղաքացիություն | Իրան |
Ազգություն | պարսիկ |
Կրոն | իսլամ |
Մասնագիտություն | դերասան, կինոռեժիսոր և դրամատուրգ |
Ամուսին(ներ) | Լորետա Հայրապետյան |
Ստեղծագործությունը
խմբագրելԱվարտել է Թուլուղի (Ֆրանսիա) կոնսերվատորիայի թատերական ֆակուլտետը (1932), վերադարձել հայրենիք և Թեհրանի «Երիտասարդ Իրան» ակումբում սեփական թարգմանությամբ բեմադրել արտասահմանյան դրամատուրգների (Պանյոլի «Տոպազ»-են) և իր հեղինակած «Գիտակից կինը» ու «Մարիամ» պիեսները։ Ֆիրդուսու մահվան 1000-ամյակի կապակցությամբ, կոմպոզիտոր Մինբաշյանի հետ «Շահնամե» էպոսից բեմադրել է «Ռուստամ և Թահմինե», «Ռուստամ և Քեյղոբադ», «Զալ և Ռուդաբե» հատվածները, խաղացել Ռուստամի դերը։ 1936-1937 թվականներին եղել է Մոսկվայում կայացած թատերարվեստի փառատոնի պաշտոնական հյուրը։ 1937 թվականին Թեհրանում հիմնադրել է Իրանի անդրանիկ գեղարվեստաթատերական դպրոցը, մասնակցել «Ջամե Բար-բոդ» և «Թեհրան» թատրոնների ներկայացումներին, իր թարգմանությամբ բեմադրել Շեքսպիրի «Վենետիկի վաճառականը», Ջոնսոնի «Վոլպոնե» պիեսները։ Նուշինը օրգանապես միահյուսել է եվրոպական և պարսկական ավանդական միստերալ թատրոնի արտահայտչամիջոցները։ 1941 թվականին մի խումբ ընկերների հետ հիմնադրել է «Թուդե» կուսակցությունը, ընտրվել կենտկոմի անդամ և պաշտոնավարել մինչև կյանքի վերջը։ 1944 թվականին, Թեհրանում կազմակերպել է Իրանի առաջին ակադեմիական «Նոզադե ֆարհանգ» (գործել է մինչև 1945 թվականը), 1946 թվականին՝ «Ֆիրդուսի» թատրոնները, բեմադրել Ախունդովի «Լենք որանի խանության վեզիրը», Պրիստլիի «Քննիչը», իր թարգմանությամբ՝ Մետեռլինկի «Կապույտ թռչունը», Սարտրի «Լիզի Մաք-Քեյ», սեփական՝ «Լուսաբացի աքաղաղը» (փորձի ժամանակ ձերբակալվել է) պիեսները։ Թարգմանել է նաև Գորկու «Հատակում», Շեքսպիրի «Օթելլո», «Շատ աղմուկ ոչնչից» գործերը։ Հեղինակ է «Թատրոնի արվեստը» (1952) գրքերի, մի շարք պատմվածքների։ 1950 թվականին փախել է բանտից, անցել արտասահման, ուր շարունակել է գրական-հասարակական գործունեությունը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 405)։ |