Lockheed Martin

ամերիկյան ռազմարդյունաբերական կորպորացիա

Lockheed Martin ընկերություն,  ամերիկյան ռազմարդյունաբերական ընկերություն, որը մասնագիտացած է ինքնաթիռների արտադրության, օդատիեզերական տեխնիկայի, նավաշինության, փոստային ծառայությունների ավտոմատացման և օդանավակայանի ենթակառուցվածքների և լոգիստիկայի ոլորտում։ Այն առաջացել է 1995 թվականին Lockheed և Martin Marietta ընկերությունների միաձուլման արդյունքում։ Գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Բեթեզդայում (Մերիլենդ, ԱՄՆ)։

Lockheed Martin
Изображение логотипа
Տեսակբիզնես ձեռնարկություն, defense contractor?, ձեռնարկություն և հանրային ընկերություն
Հիմնադրված է1995
ՎայրԲետեսդա, ԱՄՆ
Երկիր ԱՄՆ[1]
ՏնօրենMarillyn Hewson?
Արդյունաբերությունավիատիեզերական արդյունաբերություն, Էլեկտրոնիկա, Տեղեկատվական անվտանգություն և ռազմական արտադրություն
Ընդհանուր ակտիվներ50,7 մլրդ $ (2020)[2]
Հասույթ66 մլրդ $ (2022)[3]
Աշխատողների թիվ114 000 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2020)[2]
Դուստր ընկերություններLockheed Martin (Australia)?, Lockheed Martin Canada?, Lockheed Martin (United Kingdom)?, Lockheed Martin Aeronautics?, Lockheed Martin Missiles and Fire Control?, Lockheed Martin Mission Systems and Sensors? և Lockheed Martin Space?
ՆախկինLockheed Corporation? և Martin Marietta?
Կայքlockheedmartin.com(անգլ.)
Մասնակից էSatellite Industry Association?[4]
ԲորսաNYSELMT[5]
 Lockheed Martin Վիքիպահեստում

ԱՄՆ դաշնային կառավարության հետ կնքված պայմանագրերի ծավալով ընկերությունը երկար ժամանակ եղել է աշխարհում զենքի և ռազմական տեխնիկայի (փոքր զենքից և զրահատեխնիկայից մինչև արբանյակային համակարգեր, միջմայրցամաքային հրթիռներ և վերգետնյա նավեր) աշխարհի ամենամեծ մշակողն ու արտադրողը[6]։

2022 թվականին եկամուտներով ԱՄՆ խոշորագույն ընկերությունների թվում (ցուցակ՝ Fortune 500 ) Lockheed Martin-ը զբաղեցրել է 55-րդ տեղը[7]։ Forbes Global 2000-ի 2022 թվականի աշխարհի խոշորագույն հանրային ընկերությունների ցանկում Lockheed Martin-ը զբաղեցրել է 172-րդ տեղը[8]։ 2021 թվականին ընկերությունը, ռազմական արտադրանքի վաճառքով, աշխարհում առաջին տեղն է զբաղեցրել (կազմում է եկամտի 96%-ը)[9]։

2021 թվականի մարտից Ջեյմս Դ. Թայկլետը զբաղեցնում է կորպորացիայի նախագահի և գլխավոր գործադիր տնօրենի պաշտոնը։

Պատմություն

խմբագրել
 
C-130J՝ արտադրվում է 1950 թվականից
 
Lockheed Martin/BAE/Northrop Grumman X-35 (F-35 նախատիպ)
 
Trident SLBM-ի արձակում սուզանավից

Սառը պատերազմի ավարտը հանգեցրեց ռազմական պատվերների զգալի կրճատմանը ինչպես ԱՄՆ-ում, այնպես էլ այլ երկրներում։ Ծախսերը նվազեցնելու նպատակով ռազմարդյունաբերական համալիրների ընկերությունների միջև տեղի են ունեցել միաձուլումներ և ձեռքբերումներ։ Lockheed-ի և Martin Marietta-ի միաձուլման մասին հայտարարվել է 1994 թվականին և վերջնական տեսքի բերվել 1995 թվականի մարտին։ Lockheed Martin-ը դարձել է աշխարհում զենքի խոշորագույն արտադրողը։ Կորպորացիան բաղկացած էր 4 ստորաբաժանումներից՝ տիեզերական և ռազմավարական հրթիռներ, ավիացիոն, էլեկտրոնիկա և տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ։Միաձուլման ժամանակ ընկերությունում աշխատում էր 170 հազար մարդ, սակայն 1995 թվականի կեսերին անձնակազմի թիվը կրճատվել է մինչև 130 հազարի։ 1996 թվականի ապրիլին ռազմական էլեկտրոնիկայի բաժինը գնել է Loral Corporation-ը (9,1 միլիարդ դոլարով)[10][11]։

2001 թվականին կորպորացիան խոշոր պայմանագիր ստացավ հինգերորդ սերնդի բազմաֆունկցիոնալ կործանիչ-ռմբակոծիչ F-35-ի մշակման համար, որի առաջին թռիչքը տեղի ունեցավ 2006 թվականի դեկտեմբերին։ Միևնույն ժամանակ, ՏՏ բաժինը ներգրավված է եղել նաև խոշոր նախագծերում, ինչպիսիք են ԱՄՆ փոստային ծառայությունը, խոշոր կորպորացիաների (օրինակ՝ Nike-ի) համար տեղեկատվական համակարգերի մշակումը, 2000թ. ԱՄՆ-ի և 2001թ Մեծ Բրիտանիայի մարդահամարի, Սոցիալական ապահովության վարչության և ԱՄՆ ազգային արխիվը։ 2001 թվականին Comsat Corporation-ը, որը ներկայացնում է ԱՄՆ-ը կապի արբանյակների միջազգային ցանցը[10], գնվել է 2,1 միլիարդ դոլարով։ 2006 թվականին Orion տիեզերանավի մշակման համար ՆԱՍԱ-ն պայմանագիր է ստացել, աշխատանքներին մասնակցել է նաև գերմանական Airbus Defense and Space ընկերությունը։

Lockheed Martin կորպորացիան աշխարհի ամենամեծ ռազմարդյունաբերական համալիրն է՝ 2011 և 2013 թվականների տվյալներով[12]։

2015 թվականի նոյեմբերին ավարտվել է ուղղաթիռ արտադրող Sikorsky Aircraft-ընկերության գնումը United Technologies-ից։ Գործարքը գնահատվել է 9 մլրդ դոլար[13]։ 2016 թվականին Lockheed Martin IS&GS տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժինը վաճառվել է Leidos Holdings, Inc.-ին[14]։

2019 թվականի մայիսին Lockheed Martin-ն ընդգրկվել է ՆԱՍԱ-ի կողմից ընտրված ընկերությունների ցանկում՝ Լուսնի վրա վայրէջքի տիեզերանավերի նախատիպեր մշակելու և արտադրելու համար՝ որպես ամերիկյան նոր լուսնային Artemis ծրագրի մի մաս[15]։

Սեփականատերեր և կառավարում

խմբագրել

Կորպորացիայի բաժնետոմսերը ցուցակված են Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայում, բաժնետոմսերի ավելի քան 75%-ը պատկանում է ինստիտուցիոնալ ներդրողներին, որոնցից ամենամեծը 2022 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ եղել են State Street Corporation-ը (14,7%), Vanguard Group-ը (8,7%), BlackRock-ը (6.6%), Capital World Investors (4.7%)[16]։

Ջեյմս Դ. (Նոյեմբեր 2021), տնօրենների խորհրդի նախագահն է (2021 թվականի մարտից), նախագահ և գլխավոր գործադիր տնօրեն (2020 թվականի հունիսից)։ American Tower Corporation-ի տեղեկագիր (2004-2020)։ Նախկինում նա գլխավորել է American Tower Corporation-ը (2004-2020թթ.)։

Գործունեություն

խմբագրել

2021 թվականին ԱՄՆ կառավարության պատվերները կազմել են կորպորացիայի հասույթի 71%-ը (որը կազմել է 67 մլրդ դոլար), այդ թվում՝ 62%-ը Պաշտպանության նախարարությունից, ևս 28%-ը՝ ԱՄՆ կառավարության միջոցով այլ երկրներին ռազմական արտադրանքի վաճառքից։ Եկամտի միայն 1%-ն է ստացվել առևտրային ապրանքներից[17]։

Հիմնական արտադրական հզորությունները գտնվում են Կալիֆորնիա, Ջորջիա, Հարավային Կարոլինա, Տեխաս, Արկանզաս, Ֆլորիդայի, Կենտուկի, Կոնեկտիկուտ, Նյու Ջերսի, Նյու Յորք, Վիրջինիա, Ալաբամա, Կոլորադո, Փենսիլվանիա նահանգներում, ինչպես նաև Լեհաստանում (Mielec, PZL Mielec)[17]

Ստորաբաժանումները 2021 թվականի դրությամբ[17]։

  • Աերոնագնացություն՝ ռազմական ինքնաթիռների նախագծում, արտադրություն և սպասարկում (F-35 Lightning II Joint Strike Fighter, C-130 Hercules, F-16 Fighting Falcon, F-22 Raptor)՝ եկամտի 40%-ը, այդ թվում՝ 27%-ը F-35-ից,
  • Հրթիռներ և կրակի կառավարման համակարգեր՝ հրթիռային համակարգերի, հրթիռների (ներառյալ հիպերձայնային), ուղղորդման համակարգերի արտադրություն՝ եկամուտի 17%-ը,
  • Ուղղաթիռներ և հետախուզություն՝ Sikorsky ուղղաթիռներ, ապարատային և ծրագրային ապահովում՝ հետախուզության և կիբերանվտանգության համար՝ եկամուտի 25%-ը,
  • Տիեզերական ծրագրեր՝ արբանյակների, սուզանավերի համար բալիստիկ հրթիռների արտադրություն (Trident II), GPS-ի, Orion տիեզերանավերի, հիպերձայնային զենքի արդիականացում, նորարարական հրթիռային շարժիչների մշակում՝ եկամուտի 18%-ը։
Ֆինանսական ցուցանիշները՝ ԱՄՆ մլրդ. դոլարով[17][18][19]
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Շրջանառություն 40,61 41,21 43,87 45,67 46,50 40,57 39,24 39,95 40,54 47,25 49,96 53,76 59,81 65,40 67,04
Մաքուր շահույթ 3,000 3,185 2,973 2,878 2,655 2,745 2,981 3,614 3,605 5,302 1,963 5,046 6,230 6,833 6,315
Ակտիվներ 28,96 33,50 35,17 35,11 37,91 38,89 36,35 37,19 49,30 47,81 46,62 44,88 47,53 50,71 50,87
Սեփական կապիտալ 9,725 2,753 3,966 3,497 1,001 0,039 4,918 3,400 3,097 1,606 -0,776 1,449 3,171 6,038 10,96

Համատեղ ձեռնարկություններ

խմբագրել
  • International Launch Services (с Խրունիչևի հետ, RSC Energia),
  • MEADS International ( EADS и MBDA-ի հետ),
  • Space Imaging (46 %),
  • United Launch Alliance (Boeing-ի հետ),
  • United Space Alliance (Boeing-ի հետ),
  • Kelly Aviation Center (GE-ի և Rolls-Royce plc-ի հետ),
  • Protector USV ( RAFAEL Armament Development Authority և BAE Systems-ի հետ)՝ անօդաչու երկկենցաղային մեքենաներ,
  • Defense Support Services (DS2) (Day և Zimmermann-ի հետ),
  • MLS Corporation ( Mitsubishi Electric Corporation, SAMPA Kogyo K.K. и Mitsubishi Corporation-ի հետ)՝ճապոնական նավատորմի ծառայություն,
  • Lockheed Sanders (Sanders Associates, Inc-ի հետ.)՝ էլեկտրոնիկա, ռադիոլոկացիոն կայան։
  • LMC Properties
  • Lockheed Martin Aircraft Argentina SA (նախկին Fabrica Militar de Aviones)
  • Lockheed Martin Enterprise Business Services
  • Lockheed Martin Finance Corporation
  • Lockheed Martin U.K.
  • Lockheed Martin ընկերությունը Prepar3D թռիչքի սիմուլյատորի մշակողն է[20]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Global Research Identifier Database — 2015.
  2. 2,0 2,1 Lockheed Martin Annual Report 2020
  3. Form 10-K — 2023.
  4. https://sia.org/about-sia/sia-members-list/
  5. Polygon.io
  6. POC Top 20 Defence Contractors of 2014 Արխիվացված 2015-07-07 Wayback Machine. Retrieved: July 2015
  7. «Lockheed Martin - 2022 Fortune 500» (անգլերեն). Fortune. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  8. «Lockheed Martin» (անգլերեն). Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  9. «Top 100 - Defense News, News about defense programs, business, and technology». defensenews.com. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 19-ին.
  10. 10,0 10,1 «Lockheed Martin Corp - Encyclopedia.com» (անգլերեն). International Directory of Company Histories. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  11. «Lockheed Martin Corporation - American corporation» (անգլերեն). Britannica. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  12. Defense News Top 100 Արխիվացված 2013-01-02 archive.today// Defense News, 2011
  13. «Lockheed Martin completes acquisition of Sikorsky Aircraft» (անգլերեն). Vertical Mag. 2015 թ․ նոյեմբերի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  14. «Media — Lockheed Martin — Releases». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 28-ին.
  15. NASA выбрало 11 компаний для производства прототипов аппаратов для высадки на Луну Արխիվացված 2020-09-20 Wayback Machine // ТАСС, 17 мая 2019
  16. «Lockheed Martin Corporation Common Stock (LMT) Institutional Holdings» (անգլերեն). Nasdaq. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 «Annual Report 2021 on the SEC Filing Form 10-K» (PDF) (անգլերեն). Northrop Grumman Corporation. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  18. «Annual Report 2011 on the SEC Filing Form 10-K» (PDF) (անգլերեն). Lockheed Martin Corporation. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  19. «Annual Report 2016 on the SEC Filing Form 10-K» (PDF) (անգլերեն). Lockheed Martin Corporation. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  20. «Prepar3D» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 25-ին.

Գրականություն

խմբագրել
  • Francillon, René J. Lockheed Aircraft since 1913. — Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1987. — 566 p. — ISBN 0-87021-897-2.
  • William D. Hartung. Prophets of War: Lockheed Martin and the Making of the Military-Industrial Complex. Nation Books, 2010. 9781568584201.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել