Վիքիպեդիա

Lichess

Lichess (արտասանվում է «լիչես», Լսել /liː-tʃes/[3]), համացանցային շախմատային սերվեր (lichess.org կայք), որը ստեղծել է ֆրանսիացի ծրագրավորող Տիբո Դյուպլեսին (ֆր.՝ Thibault Duplessis)։ Սերվերում օգտագործվող ծրագրային ապահովումը բաց աղբյուր է և տարածվում է AGPL ազատ լիցենզիայով[4]։

Lichess
Изображение логотипа
lichess.org​(անգլ.)
Տեսակկայք, համակարգչային շախմատ, ազատ ծրագրային ապահովում, առցանց շախմատ խաղալու կայք և առցանց համայնք
Գրանցումոչ պարտադիր,
անվճար
Լեզու80[1]
ՍեփականատերՏիբո Դյուպլեսի
ՀեղինակՏիբո Դյուպլեսի
Բացվածհունիս 2010[2]
Ընթացիկ կարգավիճակգործող և զարգացող
Եկամուտչկա
 Lichess Վիքիպահեստում

Նկարագրություն խմբագրել

Կայքի հիմնական գործառույթը առցանց կամ նամակագրությամբ այլ խաղացողների դեմ տարբեր ժամակարգերով շախմատ խաղալն է[5][6]։ Կայքն ամբողջովին անվճար է և չի պարունակում որևէ գովազդ։ Գրանցված օգտվողների խաղացած բոլոր պարտիաները պահվում են սերվերում` տրամադրելով վիճակագրական տեղեկություններ և դրանց մեջ որոնելու հնարավորություն։ Պարտիաները կարող են ինչպես չազդել խաղացողի վարկանիշի վրա, այնպես էլ լինել վարկանիշային (ընտրվում է օգտագործողի կողմից)։ Վերջիններն օգտագործվում են խաղացողի վարկանիշը հաշվարկելու համար՝ հաշվի առնելով պարտիային հատկացվող խաղաժամանակը (բուլլիտ, կայծակնային, արագ, դասական շախմատ, անսահմանափակ ժամանակ)։ Բոլոր պարտիաները վերլուծելու համար հնարավոր է օգտագործվել Stockfish շախմատային շարժիչը[7]։ Բացի իրական մարդկանց հետ պարտիաներից, օգտվողները կարող են խաղալ նաև համակարգչի դեմ (այդ թվում՝ որևէ դիրքից սկսած)։

Lichess-ը լայն հնարավորություններ է ընձեռում բարելավելու խաղի մարտավարական բաղադրիչը (մատով ավարտվող շախմատային խնդիրների լուծում, լավագույն քայլի որոշում), ամրապնդելու շախմատային նշագրության իմացությունը և մարզելու սկզբնախաղային գիտելիքները[8][9]։ Ստանդարտ շախմատի տարբեր ժամանակների ընտրությունից բացի, կայքը նաև հնարավորություն է տալիս խաղալու շախմատի հետևյալ տարատեսակները[10][11].

  • Շախմատ-960 (Ֆիշերի շախմատ),
  • Արքան կենտրոնում (Լեռան արքա, King of the Hill)[12],
  • Շախմատային զիջախաղ (հակաշախմատ),
  • Ատոմային շախմատ,
  • Crazyhouse,
  • Երեք շախ (Three-check chess),
  • Հորդային շախմատ («հորդա» բառից)՝ Դանսենիի շախմատի տարատեսակ (Dunsany’s chess)։ Այս դեպքում Lichess-ի առաջարկած տարբերակը ստանդարտ հորդային շախմատից փոքր-ինչ տարբերվում է, և այլն։

Lichess-ը թույլ է տալիս անցկացնել միաժամանակյա խաղաշարեր, խաղալ «կույր» շախմատ, դիտել այլ խաղացողների պարտիաներ՝ LichessTV-ով (օգտագործելով հենց Lichess-ի ինտերֆեյսը կամ այն խաղացողների տեսաալիքները, որոնք հեռարձակում և մեկնաբանում են իրենց պարտիաները twitch-ով կամ youtube-ով)։ Կայքում կան ֆորում, տեսադարան, տախտակի խմբագրիչ։ Կայքի ֆորումում կարելի է ստեղծել թիմեր ըստ հետաքրքրությունների։

Lichess-ը կույր կամ թույլ տեսնող մարդկանց հնարավորություն է տալիս շախմատ խաղալ[13]։ Կայքում գրանցվելու համար ստանդարտ CAPTCHA-ի փոխարեն անհրաժեշտ է լուծել շախմատային պարզ խնդիր (որպես կանոն՝ մատ 1 քայլից)[14][15]։ 2015 թվականի փետրվարի 11-ին թողարկվել է «Անդրոիդ» սարքերի համար պաշտոնական բջջային հավելվածը[10]։ IOS-ի համար ծրագիրը թողարկվել է 2015 թվականի մարտի 4-ին[16]։

Lichess-ի առանձնահատկությունը գովազդից լիակատար ազատության քաղաքականությունն է (անվանման li- նախածանցը անգլերեն libre (ազատ), live (ուղիղ, կենդանի), light (թեթև), lila[17] (բաց ծրագրային կոդ) բառերից է)՝ ամսական, շաբաթական և նույնիսկ օրական պարբերականությամբ անընդմեջ շարունակվող նոր գործառույթների մշակմամբ և իրականացմամբ։ Ծախսերի ծածկումն ապահովվում է կամավոր նվիրատվությունների շնորհիվ և Lichess-ի ստեղծողի աշխատավարձից (առկա հինգ սերվերներից երեքը վճարվում են նվիրատվություններից, մնացած երկուսը` ստեղծող Տիբո Դյուպլեսիի սեփական միջոցներից)։ Lichess-ի մշակումն ու աջակցությունը հեղինակի հոբբին է (որը ՏՏ ոլորտում լավ վարձատրվող հիմնական աշխատանք ունի)։ Նա կտրականապես դեմ է կայքում վճարովի տարրեր ավելացնելուն, իսկ սեփական գրպանից ամսական ծախսերը (մոտ 170 ԱՄՆ դոլար) համարում է միանգամայն ընդունելի վճար հաճույք ստանալու դիմաց[18]։

2020 թվականի սեպտեմբերի 15-ի դրությամբ, lichess.org-ը Alexa-ի համաշխարհային վարկանիշում 1307-րդ տեղում էր։ Այցելուների մեծ մասը ԱՄՆ-ից, Հնդկաստանից և Գերմանիայից է[19]։ Նույն ամսվա դրությամբ Lichess-ն աշխարհում երկրորդ ամենահայտնի շախմատային կայքն է (chess.com-ից հետո)[20]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «Contributing • lichess.org». lichess.org. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 12-ին.
  2. ↑ How old is lichess?
  3. ↑ «How do you pronounce Lichess?». lichess.org. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
  4. ↑ Duplessis, Thibault. «LICENSE». GitHub. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 14-ին.
  5. ↑ Козлов, Алексей (2014 թ․ հուլիսի 21). «Сайт дня: Lichess.org — чёрное и белое онлайн». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 20-ին.
  6. ↑ Rini, Giorgio (2010 թ․ նոյեմբերի 30). «Giocare a scacchi su internet con Lichess». Nanopress. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  7. ↑ Baweja, Tehseen (2010 թ․ նոյեմբերի 25). «Lichess: Play Online Chess Game Against Computer or Others». MakeUseOf. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 25-ին.
  8. ↑ Clarke, James (2014 թ․ հունիսի 4). «How training puzzles are generated».
  9. ↑ Duplessis, Thibault (2015 թ․ հունվարի 12). «Atomic Chess! And more».
  10. ↑ 10,0 10,1 Duplessis, Thibault (2014 թ․ փետրվարի 11). «The Mobile App is ready!».
  11. ↑ Patkar, Mihir (31 July 2015). «10 Free Two Player Games You Can Play In Your Browser».
  12. ↑ «King of the Hill • Bring your King to the center to win the game. • lichess.org». lichess.org. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 11-ին.
  13. ↑ Torres, JC (2014 թ․ հունիսի 23). «Lichess embraces blind players with new chess site features». Slashgear. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  14. ↑ Leyden, John (2013 թ․ մարտի 14). «We shall CRUSH you, puny ROBOT... with CHESS». The Register. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  15. ↑ Carter, Grey (2013 թ․ մարտի 14). «Sick of Captchas? How About Chess Puzzles?». The Escapist. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  16. ↑ Duplessis, Thibault (2015 թ․ մարտի 4). «Mobile app: iOS edition». Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  17. ↑ «Frequently Asked Questions • lichess.org». lichess.org. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 11-ին.
  18. ↑ Duplessis, Thibault (2014 թ․ հուլիսի 2). «Why is lichess free?». Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  19. ↑ «lichess.org Site Overview». Alexa Internet. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  20. ↑ «Chess Links and Websites». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Lichess» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Lichess&oldid=9363111» էջից