Ֆրանց Գրուբեր

գերմանացի կոմպոզիտոր, երգահան, բանաստեղծ, ուսուցիչ

Ֆրանց Քսավյեր Գրուբեր (գերմ.՝ Franz Xaver Gruber, նոյեմբերի 25, 1787(1787-11-25)[1][2][3][…], Unterweitzberg, Hochburg-Ach, Բրաունաու ամ Ին, Վերին Ավստրիա, Ավստրիա[4][5] - հունիսի 7, 1863(1863-06-07)[1][2][6][…], Հալայն, Զալցբուրգ, Ավստրիա[7][8][9][…]), ավստրիական տարրական դպրոցի ուսուցիչ և եկեղեցական երգեհոնահար Արնսդորֆ գյուղում։ Հայտնի է իր «Լուռ գիշեր» (Silent Night) Սուրբ Ծննունդի տոների նվիրված հիմնի երաժշտությամբ։

Ֆրանց Գրուբեր
Ի ծնե անունգերմ.՝ Conrad Franz Xaver Gruber
Ծնվել էնոյեմբերի 25, 1787(1787-11-25)[1][2][3][…]
Unterweitzberg, Hochburg-Ach, Բրաունաու ամ Ին, Վերին Ավստրիա, Ավստրիա[4][5]
Երկիր Ավստրիական կայսրություն
Մահացել էհունիսի 7, 1863(1863-06-07)[1][2][6][…] (75 տարեկան)
Հալայն, Զալցբուրգ, Ավստրիա[7][8][9][…]
Ժանրերխմբերգային երաժշտություն[10]
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, բանաստեղծ, երգեհոնահար և ուսուցիչ
Գործիքներերգեհոն և կիթառ
 Franz Xaver Gruber Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Գրուբերը ծնվել է 1787 թվականի նոյեմբերի 25-ին Խոչբուրգ գյուղում, վերին Ավստրիա, Յոզեֆ և Մարիա Գրուբերների ընտանիքում։ Կնքվելուց նրան տրվել է «Կոնդրադ Քսավյե» անունը, որը այնուհետև փոխվել է «Ֆրանց Քսավյեր»-ով։ Նրա առաջի երաժշտության ուսուցիչը, եղել է իր դպրոցական ուսուցիչ Անդրեաս Պետերլեխները։

Մինչև 18 տարեկան լռանալը Գրուբերը աշխատել է ջուլհակ, այնուհետև վերապատրաստվել է որպես ուսուցիչ (վարժապետ)։ Ամբողջական երաժշտական կրթություն նա ստացել է Բուրգհաուզեն գյուղի եկեղեցու երգեհոնահար, Գեորգ Հարթդոբլերի մոտ։ 1807 թ. նա դառնում է ուսուցիչ Արնսդորֆում։ Այնուհետ եկեղեցու սպասավոր և երգեհոնահար։ 1829 թվականին Գրուբերը տեղափոխվում է Բերնդորֆ, իսկ մի քանի տարի անց Հալլեն, Զալցբուրգի մոտակայքում, որտեղ դառնում է երգչախմբի ղեկավար, որտեղ նաև երգում է, և երգեհոնահար։

«Լուռ գիշեր» (Silent Night)

խմբագրել

1816 թվականին նա ստանձնում է լրացուցիչ աշխատանք, հարևան Օբերնդօրֆ գյուղի, Սուրբ Նիկողոս եկեղեցում (St Nicholas Church), որպես երգեհոնահար և երգչախմբի ղեկավար։ Կաթոլիկ քահանա Ջոզեֆ Մորի հետ համատեղ, որը գրել է բանաստեղծության գերմաներեն բնօրինակը, Գրուբերը գրում է «Լուռ գիշեր» (Silent Night) Սուրբ Ծննդյանը նվիրված հիմնի երաժշտությունը։ Քանի որ այդ ժամանակ եկեղեցու երգեհոնը վնասված էր, Գրուբերը գրել է երաժշտությունը կիթառի համար։ Առաջի անգամ "Լուռ գիշերը", գերմաներեն Stille Nacht, կատարվել է նրանց երկուսի կողմից 1818 թվականին, Նոր Տարվա և Սուրբ Ծննդյան պատարագին Սուրբ Նիկողոս եկեղեցում։ Մորը կատարում էր երաժշտությունը կիթառի վրա, իսկ երգչախումբը կրկնում էր իր ետևից ամեն վանկի վերջի երկու տողը։

Տարիներ անց, Գրուբերը կատարել է լրացուցիչ վերափոխում (arrangements) երգեհոնի և երգեհոնի և երաժշտախմբի համար, ինչպես նաև դարձել է բազմաթիվ այլ (եկեղեցական) երգերի հեղինակ, որոնցից շատերը մինչ այժմ տպագրվում են և կատարվում ավստրիական եկեղեցիներում։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանց Գրուբեր» հոդվածին։