Ֆունդան (Պորտուգալիա)
Ֆունդան (պորտուգալերեն՝ Fundão. Պորտուգալերեն արտասանություն: [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|[fũˈdɐ̃w]]] (
)), քաղաք և համայնք Պորտուգալիայում՝ Կաշտելու Բրանկու շրջանում։ Զբաղեցնում է 700,20 կմ². տարածք[2]։ Բուն քաղաքի բնակչության թվաքանակը 2001 թվականի տվյալներով եղել է 8.369[3], ամբողջ համայնքինը՝ 2011 թ. տվյալներով՝ 29.213[4]: Վարչականորեն համայնքը բաժանված է 23 շրջանների (freguesias)[5] The film festival, IMAGO – Young Film and Video Festival, is organised in the town.[6]:
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ֆունդան | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Պորտուգալիա | ||||
| Ներքին բաժանում | Barroca?, Bogas de Cima?, Fatela?, Alcaria?, Alcongosta?, Alcaide?, Pêro Viseu?, Enxames?, Castelo Novo?, Souto da Casa?, Telhado?, Orca?, Alpedrinha?, Capinha?, Lavacolhos?, Janeiro de Cima e Bogas de Baixo?, Póvoa de Atalaia e Atalaia do Campo?, Vale de Prazeres e Mata da Rainha?, Soalheira?, Três Povos?, Fundão, Valverde, Donas, Aldeia de Joanes e Aldeia Nova do Cabo? և Castelejo? | ||||
| Մակերես | 700,2±0,01000000000004 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 497 մետր | ||||
| Բնակչություն | 29 213 մարդ (2011)[1] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+0 | ||||
| Փոստային դասիչ | 6230 | ||||
| Պաշտոնական կայք | cm-fundao.pt | ||||
| |||||
Պատմություն խմբագրել
Քաղաքի ներկայիս տարածքում ու նրա շրջակայքում երկաթի դարում՝ մեր թվականությունից առաջ մոտավորապես 1.000 թվականին, գոյություն է ունեցել կելտական բնակավայր։ Կելտերին հաջորդել են հին հռոմեացիները. Ֆունդանի կենտրոնում կատարված հնագիտական պեղումների արդյունքում հայտնաբերվել են նրանց կառուցած շինությունների մնացորդներ։ Միջին դարերում նույնպես այստեղ ամրացված բնակավայր է եղել, որը պատմական փաստաթղթերում առաջին անգամ հիշատակվել է 1307 թվականին։ Նրա բնակչության թիվը կտրուկ կերպով աճել է 1492 թվականից՝ Իսպանիայից արտաքսված հրեաների հաշվին։
Բնակավայրը քաղաքի կարգավիճակ է ստացել 1580 թվականին։
Տնտեսություն խմբագրել
Քաղաքի մերձակայքում տարածվող բերրի ագարակներում արտադրում են մրգեր (բալ, դեղձ), ձիթապտղի յուղ, գինի, բանջարեղեն։
Շահագործվում են վոլֆրամիտի, անագի, կապարի հանքեր։ Կան հանքային աղբյուրներ, որոնց բարձրորակ ջուրը շշալցվում ու վաճառվում է։
Ժողովրդագրություն խմբագրել
Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները 1801 - 2011 թթ.[7].
Քույր քաղաքներ խմբագրել
Ֆունդանը բարեկամական սերտ կապեր է հաստատել հետևյալ քաղաքների հետ[8].
Կլիմա խմբագրել
Fundão has a Mediterranean climate (Köppen: Csa) with cool, rainy winters and hot, dry summers.
| Ֆունդանու, 1971-2000 normals and extremes, altitude: 495 m (1,624 ft)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 20.0 (68) |
22.2 (72) |
27.8 (82) |
29.5 (85.1) |
32.8 (91) |
39.4 (102.9) |
40.0 (104) |
40.0 (104) |
40.0 (104) |
31.6 (88.9) |
24.8 (76.6) |
20.2 (68.4) |
40 (104) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 11.4 (52.5) |
13.1 (55.6) |
16.1 (61) |
17.2 (63) |
21.0 (69.8) |
26.3 (79.3) |
30.7 (87.3) |
30.6 (87.1) |
26.8 (80.2) |
20.2 (68.4) |
15.2 (59.4) |
12.0 (53.6) |
20.1 (68.2) |
| Միջին օրական °C (°F) | 7.0 (44.6) |
8.4 (47.1) |
10.7 (51.3) |
12.0 (53.6) |
15.3 (59.5) |
19.7 (67.5) |
23.2 (73.8) |
23.0 (73.4) |
20.1 (68.2) |
15.0 (59) |
10.5 (50.9) |
7.9 (46.2) |
14.4 (57.9) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 2.5 (36.5) |
3.8 (38.8) |
5.2 (41.4) |
6.8 (44.2) |
9.6 (49.3) |
13.1 (55.6) |
15.7 (60.3) |
15.3 (59.5) |
13.3 (55.9) |
9.7 (49.5) |
5.7 (42.3) |
3.8 (38.8) |
8.7 (47.7) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −7.2 (19) |
−8.1 (17.4) |
−5.8 (21.6) |
−0.8 (30.6) |
2.9 (37.2) |
5.4 (41.7) |
8.4 (47.1) |
8.4 (47.1) |
4.4 (39.9) |
−0.2 (31.6) |
−3.2 (26.2) |
−4.6 (23.7) |
−8.1 (17.4) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 117.0 (4.606) |
98.8 (3.89) |
53.4 (2.102) |
78.5 (3.091) |
68.3 (2.689) |
32.1 (1.264) |
11.3 (0.445) |
11.3 (0.445) |
35.0 (1.378) |
102.1 (4.02) |
108.0 (4.252) |
127.1 (5.004) |
842.9 (33.186) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.1 mm) | 12.2 | 11.0 | 8.2 | 10.8 | 9.5 | 5.3 | 2.1 | 2.1 | 5.5 | 10.2 | 10.6 | 12.2 | 99.7 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 142.5 | 137.1 | 180.4 | 200.3 | 256.3 | 291.8 | 347.2 | 332.0 | 242.4 | 191.0 | 161.0 | 132.6 | 2614,6 |
| աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}} | |||||||||||||
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ http://mapas.ine.pt/download/index2011.phtml — National Institute of Statistics.
- ↑ «Áreas das freguesias, concelhos, distritos e país». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
- ↑ UMA POPULAÇÃO QUE SE URBANIZA, Uma avaliação recente - Cidades, 2004 Արխիվացված Հոկտեմբեր 6, 2014 Wayback Machine Nuno Pires Soares, Instituto Geográfico Português (Geographic Institute of Portugal)
- ↑ Instituto Nacional de Estatística
- ↑ Diário da República. «Law nr. 11-A/2013, page 552 52» (pdf) (պորտուգալերեն). Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 23-ին.
- ↑ IMAGO – Young Film and Video Festival
- ↑ Instituto Nacional de Estatística (Recenseamentos Gerais da População)
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 2-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆունդան (Պորտուգալիա)» հոդվածին։ |