Օրգանական մշակույթի թանգարան

գտնվում է Կոլոմնայում՝ վաճառական Լվովի դաստակերտում

Օրգանական մշակույթի թանգարան (ռուս.՝ Музе́й органи́ческой культу́ры, կրճատ՝ ՕՄԹ, ռուս.՝ МОК), գտնվում է Կոլոմնայում՝ վաճառական Լվովի դաստակերտում, տեղակայված է 19-րդ դարի փայտե ճարտարապետական հուշարձան համարվող շենքում[1]։ Թանգարանում հավաքված է 20-րդ դարի սկզբի ռուսական ավանգարդի նկարիչների աշխատանքների հավաքածուն (Միխայիլ Մատյուշին, Ելենա Գուրո) և ժամանակակից նկարիչների աշխատանքներ[1][2][3]։ Հավաքածուում ընդգրկված են նաև 21-րդ դարի ռուսական լուսանկարիչների աշխատանքներ։

Օրգանական մշակույթի թանգարան
Տեսակկալվածք, թանգարան և ճարտարապետական հուշարձան
Երկիր Ռուսաստան
ՏեղագրությունԿոլոմնա և Մոսկվայի մարզ
ՀասցեУлица Казакова, дом 10140400Kazakova Street, Kolomna?
Հիմնադրվել է2011
Կայքmuseumart.ru
Քարտեզ
Քարտեզ

Ստեղծման պատմություն խմբագրել

Թանգարանը կազմակերպվել է Ալլա Պովելիխինայի, Նինա Սուետինայի, Վասիլի և Ելենա Ռակիտինիխների և Իրինա Ալիկինայի նախաձեռնությամբ։ Թանգարանի ստեղծման ակունքներում կանգնած են եղել նաև Նովո-Գոլուտվինայի Սուրբ Երրորդություն վանքի միանձնուհիները[4]։ Թանգարանի բացման արարողությանը մասնակցել են դերասանուհի Ալլա Դեմիդովան , երգչուհիներ Մաղվալա Կասրաշվիլին և Ելենա Կամբուրովան, արվեստագետներ Վասիլի Ռակիտինը և Վիտալի Պացյուկովը, նկարիչ Ֆրանսիսկո Ինֆանտեն, կոմպոզիտոր և փիլիսոփա Վլադիմիր Մարտինովը, բանաստեղծ Օլգա Սեդակովան։

Գործունեություն խմբագրել

 

Իր գործունեության ընթացքում ՕՄԹ-ն ներկայացնում է ռուսական արվեստում «օրգանական»[5] ուղղության ձևավորման և զարգացման պատմությունը[6] և Օրգանական մշակույթի խնդիրները[7]։ Մոսկվայի մարզի Մշակույթի նախարարությունը Մերձմոսկովյան թանգարաններին նվիրված «Մերձմոսկովյան 100 թանգարաններ» հրատարակության մեջ հատուկ առանձնացնում է Օրգանական մշակույթի թանգարանի գիտական ծրագրի նշանակությունը. «Ինչ է իրենից ներկայացնում օրգանական շարժումը արվեստում և ռուսական ավանգարդում օրգանական ուղղության հրատապությունը»[8]։

Հավաքածու խմբագրել

Թանգարանը բաղկացած է երեք ստորաբաժանումներից՝ 20-21-րդ դարերի արվեստի թանգարան, Ռուսական լուսանկարչության թանգարան, Ավանդույթի թանգարան։ Յուրաքանչյուր ստորաբաժանում ունի ինքնուրույն նշանակություն, բայց ընդհանուր առմամբ նրանք ներկայացնում են օրգանական արվեստի գաղափարախոսությունը։

20-21-րդ դարերի արվեստի թանգարան խմբագրել

20-21-րդ դարերի արվեստի թանգարանի մշտական ցուցադրություններում են գտնվում Օրգանական մշակույթի կարևոր գործիչներ Ելենա Գուրոյի[9] և Միխայիլ Մատյուշինի աշխատանքները[10][11][12]։

1923-1926 թվականներին Միխայիլ Մատյուշինը[13] ղեկավարում էր Գեղարվեստական մշակույթի պետական ինստիտուտի Օրգանական մշակույթի բաժինը[14]։ Բաժնի խնդիրն էր փորձնական ճանապարհով, լաբորատոր հետազոտությունների միջոցով ստուգել, հստակեցնել և հաստատել բնական դիտարկման ընթացքում հայտնաբերված պլաստիկ լեզվի և գույնի ձևի առանձնահատկությունները և հետագայում դրանց ազդեցությունը ձայնի վրա[15]։ Գույնի, ձայնի ձևի ուսումնասիրության առանձնահատկությունը կայանում է նրանում, որ դրանց հետազոտությունը և կենդանի դիտարկումը իրականացվում է ոչ թե մեկուսացման մեջ, այլ հաշվի առնելով այն տարածական միջավայրը, որտեղ գտնվում են դիտարկվող օբյեկտները։ Դա ձեռք էր բերվում «ընդլայնված դիտարկման» «ԶОՐ-ՎԵԴ»[16] (տեսողություն + զգացողություն) միջոցով, որը ստեղծում էր փոխկապակցման հասկացություն, «ոչ թե երևույթների այլ էության միավորում»[17][18]։

Այս ուղղության ամենահայտնի վարպետներն էին եղբայր և քույրեր Բորիս, Մարիա և Քսենիա Էնդերները։ Թանգարանի հավաքածուի մի մասը համալրում են պետերբուրգցի նկարիչ Վլադիմիր Ստերլինգովի[19][20][21][22], Տատյանա Գլեբովայի[23], Պավել Կոնդրատևի, Ելիզավետա Ալեքսանդրովայի, Ա. Բատուրինայի և մյուսների աշխատանքները[2]։

Ռուսական լուսանկարչության թանգարան խմբագրել

Ռուսական լուսանկարչության թանգարանի «Պատմական էջեր» մշտական ցուցադրություններում ներկայացված են լուսանկարչական արվեստի հետևյալ ուղղությունները` պատկերագրական ռեալիզմ (գեղարվեստական լուսանկարչություն), բնանկար (լոսանկարում բնական միջավայրում), XIX դարի երկրորդ կեսի ազգագրական լուսանկարչություն, վավերագրայնություն , արվեստանոցային լուսանկարչություն[24]։

Ավանդույթների թանգարան խմբագրել

Ավանդույթների թանգարանը գտնվում է ձևավորման փուլում և նրա ցուցադրությունները ընդգրկում են հնագիտական, ժողովրդական արհեստների և նկարիչների ստեղծագործություններ, որոնք շրջակա միջավայրը տեսնում են պարզամտորեն[25][26]։ Այդ նկարիչներից են Պավել Լեոնովը, Եկատերինա Մեդվեդևան, Տաիսա Շվեցովան, Լյուդմիլա Վորոնովան, Լյուբով Մայկովան և ուրիշներ[27]

Ցուցահանդեսներ խմբագրել

Հինգերորդ հոբելյանին նախապատրասվելիս թանգարանը կազմակերպեց հայտնի քանդակագործ Անդրեյ Կրասուլինի աշխատանքների լայնածավալ (ավելի քան 120 աշխատանք) ցուցադրություն[28]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 «В подмосковной Коломне открылся Музей органической культуры». Официальный сайт телеканала «Культура». Культура. 01.09.2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  2. 2,0 2,1 Павликова, Алла (2008 թ․ սեպտեմբերի 29). «Новому искусству – новую оболочку. Три концепта Юрия Аввакумова». Архитектурный вестник, № 3 (108). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 8-ին. «…собрана уникальная коллекция работ русского авангарда начала XX в. К середине 1910-х гг. в авангардном искусстве выделилось несколько направлений, в том числе «органическое».»
  3. «В Музее органической культуры открылась выставка наследников русского художественного авангарда». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  4. В подмосковной Коломне открылся Музей органической культуры Արխիվացված 2018-01-23 Wayback Machine // Телеканал «Культура», 1.09.2011.
  5. Лосский, Н. Мир как органическое целое. — МОК. — 2014.
  6. ««Великая Утопия» осуществлена в Москве, но в Нью-Йорке она была более великой». «Коммерсантъ» № 79. 29.04.1993.
  7. «Organica» / Под редакцией Аллы Повелихиной и др.. — Galerie Gmurzynska. — 1999.
  8. Министерство культуры Московской области 100 музеев Подмосковья. — Санкт-Петербург: ООО "ЛД-ПРИНТ", 2015. — С. 68,69. — 203 с. — ISBN 978-5-94509-053-8
  9. «Экспозиция и коллекция Музея органической культуры». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  10. Антон Компотов Колыбель русского авангарда. — Историческая прогулка.
  11. Замятин, Дмитрий (2002 թ․ մարտի 14). «Шорох пространства». Независимая газета. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  12. «Лекция «Органическая культура. Михаил Матюшин, ученики и последователи», 18 декабря в ГТГ». Энциклопедия русского авангарда.
  13. Искусство Коломны. Михаил Матюшин
  14. «Органика. Беспредметный мир природы в русском авангарде XX века» / Автор концепции выставки и научный редактор каталога Алла Повелихина. — «RA». Москва.. — 2000.
  15. Михаил Матюшин Справочник по цвету. Закономерность изменяемости цветовых сочетаний / Предисловие Л. Жадовой. — 2007 г. — 72 с. — ISBN 978-5-94056-016-4
  16. Ольга Кабанова (26 октября 2001). «Безмерное постижение». Публикация в газете "Известия".
  17. Александр Туфанов. «Заумие».
  18. Энциклопедия Кругосвет. «Эндер, Борис Владимирович».
  19. «Владимир Стерлигов» / Высказывания Владимира Стерлигова приводятся по записям Аллы Повелихиной, сделанным во время разговора с художником. — Санкт-Петербург. — 2009. — ISBN 978-5-91542-044-0
  20. «Геометрия природы глазами Владимира Стерлигова». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  21. «Радиостанция «Благо». Репортаж с открытия выставки «Геометрия природы Стерлигова» в Коломне». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  22. Ольга Седакова на открытии выставки «Геометрия природы Стерлигова» в Музее органической культуры
  23. В Коломне можно услышать Музыку цвета Татьяны Глебовой
  24. Газета «Известия», 9 мая 2012 г. А. Сопова «Генный код новаторства в фотоискусстве»
  25. «Открылась выставка «Свобода простых состояний»». Портал о культуре Коломны.
  26. Газета Коммерсантъ - Арт-молебен «Свобода простых состояний» в Коломне"
  27. «Выставка «Художники, наивно увидевшие окружающую их жизнь»». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  28. Музей органической культуры в Коломне отмечает первый юбилей Արխիվացված 2020-11-30 Wayback Machine // Телеканал «Культура», 2.10.2015.

20-21-րդ դդ. արվետին առնչող թանգարանային հրատարակություններ խմբագրել

Թանգարանի մասին հրատարակություններ ուղեցույցում խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • (անգլ.) Organica. Curated by Alla V.Povelikhina.2000. Galerie Gmurzynska.
  • Органика. Новая мера восприятия Природы художниками русского авангарда XX века. Каталог выставки. Московский центр искусств. Москва 2001. ISBN 5-901751-03-5
  • Михаил Матюшин. Творческий путь художника. - Музей органической культуры. Коломна. 2011. ISBN 978-5-4253-0274-8
  • Победа над Солнцем. Издание осуществлено в рамках выставки «Музей великих надежд». Арсенал, ГЦСИ, Волго-Вятский филиал. По изданию «Творческий путь художника», Музей органической культуры, 2011 г. ISBN 978-0-946311-19-4
  • Ефимов А. В. «Цвет + форма. Искусство 20-21 веков (живопись, скульптура, инсталляция, лэнд-арт, дигитал-арт)» Москва: БуксМАрт, 2014-616 с. «Органика» - стр 181-197. ISBN 978-5-906190-14-7
  • Михаил Матюшин. Профессор академии художеств. - Москва: НТ-Принт, 2007. ISBN 978-5-901751-70-1
  • Маргарета Тильберг. Цветная Вселенная. Михаил Матюшин об искусстве и зрении. - М.: Новое литературное обозрение, 2008. ISBN 978-5-86793-600-6
  • Повелихина, Алла Васильевна Велимир Хлебников в Петербурге - Петрограде: Описание выставки в Государственном музее истории Ленинграда. - Ленинград, 1986. ISBN 5-289-01928-6
  • Повелихина, Алла Васильевна, Ковтун, Евгений Фёдорович. Русская живописная вывеска и художники авангарда. - Ленинград: Аврора, 1991. - 200 с. - 2000 экз. - ISBN 5-7300-0274-2.
  • Елена Гуро - поэт и художник, 1877-1913: Живопись, графика, рукописи, книги: Каталог выставки / Автор-составитель и автор вступительной статьи А. В. Повелихина; Государственный музей истории Санкт-Петербурга, Рукописный отделИнститута русской литературы, Российский государственный архив литературы и искусства. - СПб.: Мифрил, 1994. - 113 с. - ISBN 5-86457-007-9.

Արտաքին հղումներ խմբագրել