Օտֆրիդ Պրոյսլեր

Օտֆրիդ Պրոյսլեր; գերմ.՝ Otfried Preußler
Ծննդյան անուն	գերմ.՝ Otfried Syrowatka
Ծնվել է	հոկտեմբերի 20, 1923[…] կամ հոկտեմբերի 23, 1923
Ծննդավայր	Լիբերեց, Չեխոսլովակիա
Վախճանվել է	փետրվարի 18, 2013[…] (89 տարեկան)
Վախճանի վայր	Կիմզեեի Պրին, Ռոզենհայմ, Վերին Բավարիա, Բավարիա, Գերմանիա
Մասնագիտություն	գրող, թարգմանիչ, մանկագիր, մանկավարժ, սցենարիստ և ռազմական գործիչ
Լեզու	գերմաներեն
Քաղաքացիություն	Չեխոսլովակիայի առաջին հանրապետություն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն և Գերմանիա
Ժանրեր	հեքիաթ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Krabat? և The Robber Hotzenplotz?
Անդամակցություն	Sudetendeutsche Akademie der Wissenschaften und Künste?
Պարգևներ	«Վաստակների համար» բավարիական շքանշան «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանի հրամանատարական խաչ Արծաթե ստիլոս «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների» շքանշանի խաչ Սպայական շքանշանի խաչ «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան Andreas Gryphius Prize? Großer Preis der Deutschen Akademie für Kinder- und Jugendliteratur e.V. Volkach? Bayerischer Poetentaler? և Wildweibchenpreis?
Կայք	preussler.de

Օտֆրիդ Պրոյսլեր (գերմ.՝ Otfried Preußler, հոկտեմբերի 20, 1923(1923-10-20)^[1]^[2]^[3]^[…] կամ հոկտեմբերի 23, 1923(1923-10-23)^[4], Լիբերեց, Չեխոսլովակիա^[5] - փետրվարի 18, 2013(2013-02-18)^[1]^[2]^[3]^[…], Կիմզեեի Պրին, Ռոզենհայմ, Վերին Բավարիա, Բավարիա, Գերմանիա^[5]), գերմանացի հանրահայտ հեքիաթասաց և մանկագիր։ Նրա գրքերը թարգմանվել են 55 լեզուներով և վաճառվել են ավելի քան 50 միլիոն օրինակով։ Ամենահայտնի ստեղծագործություններն են «Կրաբատը» և «Հոցենպլոց ավազակը»։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Մանկությունը և պատանեկությունըԽմբագրել

Ծնվել է Բոհեմիայի Ռայխենբերգ քաղաքում (այժմ Լիբերեց, Չեխիա), որտեղ նրա նախնիները ապրել են դեռ 15-րդ դարից՝ հիմնականում զբաղվելով ապակեգործությամբ։ Ծնողները ուսուցիչներին էին։ 1942 թվականին՝ դպրոցն ավարտելուց հետո Օտֆրիդը զորակոչվել է Վեհրմախտ (Ֆաշիստական Գերմանիայի զինված ուժեր) և ուղարկվել Արևելյան ճակատ։ 1944 թվականին 21-ամյա լեյտենանտը ռազմագերի է ընկել և հինգ տարի անցկացրել Թաթարական ԻՍՍՀ-ի տարբեր գաղութներում։

Հետպատերազմյան շրջանԽմբագրել

1949 թվականին՝ ազատ արձակվելուց հետո Բավարիայում գտել է տեղահանված ծնողներին, ինչպես նաև հարսնացուին՝ Անելիսին, որի հետ ամուսնացել է նույն տարի։ 1953-1970 թվականներին ուսուցիչ էր, ապա դպրոցի տնօրեն Ռոզենհայմում (Գերմանիա)։ Այդ ընթացքում էլ սկսել է մանկական գրքեր գրել, որոնք հիմնականում հիմնված էին դպրոցականներին իր պատմած պատմությունների վրա։ 1972 թվականին «Կրաբատի» համար արժանացել է մրցանակի (Deutscher Jugendliteraturpreis)։

Կյանքի վերջին տարիներիները նվիրել է ինքնակենսագրական հուշագրությունների։

ՍտեղծագործություններԽմբագրել

1956 - «Փոքրիկ ջրոգին» (Der kleine Wassermann)
1957 - «Փոքրիկ Բաբա-Յագան» (Die kleine Hexe)
1958 - «Մեզ մոտ՝ Շիլդայում» (Bei uns in Schilda)
1962 - «Ավազակ Հոցենպլոցը» (Der Räuber Hotzenplotz)
1962 - «Միկեշ կատուն» (Kater Mikesch ()
1966 - «Փոքրիկ ոգին» (Das kleine Gespenst)
1966 - «Ուժեղ Վանյայի արկածները» (Die Abenteuer des starken Wanja)
1969 - «Ավազակ Հոցենպլոցի նոր արկածները» (Neues von Räuber Hotzenplotz)
1971 - «Կրաբատը» (Krabat)
1973 - «Հոցենպլոց 3» (Hotzenplotz 3)
1975 - «Ոսկե աղբյուրը» (Der goldene Brunnen)
1978 - «Փախուստ Եգիպտոս» (Die Flucht nach Ägypten. Königlich böhmischer Teil)
1985 - «Գլխարկով հրեշտակը» (Der Engel mit der Pudelmütze)
1987 - «Պարոն Քլինգսորը մի քիչ կախարդել գիտե» (Herr Klingsor konnte ein bisschen zaubern)
1988 - «Զարկեց ժամը տասներկուսը» (Zwölfe hat's geschlagen)
1993 - «Ռոբեցալի գիրքը» (Mein Rübezahl Buch)
1995 - «Վայհենսթետենի զանգը» (Glocke von Weihenstetten)
1998 - «Մեկ, երկու, երեք՝ արջի քայլերով» (Eins, zwei, drei im Bärenschritt)
2000 - «Բալադների մեծ գիրքը» (Das große Balladenbuch), համահեղինակ՝ Հայնրիխ Պլետիխա

Հայերեն թարգմանությամբԽմբագրել

Ռուսերենի միջոցով հայերեն են թարգմանվել և 1987 թվականին լույս տեսել Պրոյսլերի «Փոքրիկ Բաբա-Յագան», «Փոքրիկ Ջրոգին» հեքիաթները և «Կրաբատ» վիպակը^[6]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 http://web.archive.org/web/20160401212546/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/otfried-preussler
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118596438 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
↑ Օտֆրիդ Պրոյսլեր, «Փոքրիկ Ջրոգին եւ ուրիշ հեքիաթներ»։ Ռուս. թարգմ.՝ Հ.Դանիելյան. Երևան. Արեւիկ, 1987։

Արտաքին հղումներԽմբագրել

[_49a47d2966b1ece1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 http://web.archive.org/web/20160401212546/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/otfried-preussler

[_5204a322619d4427-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_38512b8b8f0c7f4e-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.

[_b6b14f1da2819b1a-4] 4,0 ^4,1 Library of Congress Authorities — Library of Congress.

[_f8040499edbd46e9-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118596438 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.

[6] Օտֆրիդ Պրոյսլեր, «Փոքրիկ Ջրոգին եւ ուրիշ հեքիաթներ»։ Ռուս. թարգմ.՝ Հ.Դանիելյան. Երևան. Արեւիկ, 1987։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]