Օտֆրիդ Պրոյսլեր

Օտֆրիդ Պրոյսլեր; գերմ.՝ Otfried Preußler
Ծննդյան անուն	գերմ.՝ Otfried Syrowatka
Ծնվել է	հոկտեմբերի 20, 1923[…] կամ հոկտեմբերի 23, 1923
Ծննդավայր	Լիբերեց, Չեխոսլովակիա
Վախճանվել է	փետրվարի 18, 2013[…] (89 տարեկան)
Վախճանի վայր	Կիմզեեի Պրին, Ռոզենհայմ, Վերին Բավարիա, Բավարիա, Գերմանիա
Մասնագիտություն	գրող, թարգմանիչ, մանկագիր, մանկավարժ, սցենարիստ և ռազմական գործիչ
Լեզու	գերմաներեն
Քաղաքացիություն	Չեխոսլովակիայի առաջին հանրապետություն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն և Գերմանիա
Ժանրեր	հեքիաթ
Գրական ուղղություններ	մանկական գրականություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Krabat? և The Robber Hotzenplotz?
Անդամակցություն	Sudetendeutsche Akademie der Wissenschaften und Künste?
Պարգևներ	Արծաթե ստիլոս Andreas Gryphius Prize? Großer Preis der Deutschen Akademie für Kinder- und Jugendliteratur e.V. Volkach? Bayerischer Poetentaler? և Wildweibchenpreis?
Կայք	preussler.de

Օտֆրիդ Պրոյսլեր (գերմ.՝ Otfried Preußler, հոկտեմբերի 20, 1923(1923-10-20)^[1]^[2]^[3]^[…] կամ հոկտեմբերի 23, 1923(1923-10-23)^[4], Լիբերեց, Չեխոսլովակիա^[5] - փետրվարի 18, 2013(2013-02-18)^[1]^[2]^[3]^[…], Կիմզեեի Պրին, Ռոզենհայմ, Վերին Բավարիա, Բավարիա, Գերմանիա^[6]), գերմանացի հանրահայտ հեքիաթասաց և մանկագիր։ Նրա գրքերը թարգմանվել են 55 լեզուներով և վաճառվել են ավելի քան 50 միլիոն օրինակով։ Ամենահայտնի ստեղծագործություններն են «Կրաբատը» և «Հոցենպլոց ավազակը»։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Մանկությունը և պատանեկությունըԽմբագրել

Ծնվել է Բոհեմիայի Ռայխենբերգ քաղաքում (այժմ Լիբերեց, Չեխիա), որտեղ նրա նախնիները ապրել են դեռ 15-րդ դարից՝ հիմնականում զբաղվելով ապակեգործությամբ։ Ծնողները ուսուցիչներին էին։ 1942 թվականին՝ դպրոցն ավարտելուց հետո Օտֆրիդը զորակոչվել է Վեհրմախտ (Ֆաշիստական Գերմանիայի զինված ուժեր) և ուղարկվել Արևելյան ճակատ։ 1944 թվականին 21-ամյա լեյտենանտը ռազմագերի է ընկել և հինգ տարի անցկացրել Թաթարական ԻՍՍՀ-ի տարբեր գաղութներում։

Հետպատերազմյան շրջանԽմբագրել

1949 թվականին՝ ազատ արձակվելուց հետո Բավարիայում գտել է տեղահանված ծնողներին, ինչպես նաև հարսնացուին՝ Անելիսին, որի հետ ամուսնացել է նույն տարի։ 1953-1970 թվականներին ուսուցիչ էր, ապա դպրոցի տնօրեն Ռոզենհայմում (Գերմանիա)։ Այդ ընթացքում էլ սկսել է մանկական գրքեր գրել, որոնք հիմնականում հիմնված էին դպրոցականներին իր պատմած պատմությունների վրա։ 1972 թվականին «Կրաբատի» համար արժանացել է մրցանակի (Deutscher Jugendliteraturpreis)։

Կյանքի վերջին տարիներիները նվիրել է ինքնակենսագրական հուշագրությունների։

ՍտեղծագործություններԽմբագրել

1956 - «Փոքրիկ ջրոգին» (Der kleine Wassermann)
1957 - «Փոքրիկ Բաբա-Յագան» (Die kleine Hexe)
1958 - «Մեզ մոտ՝ Շիլդայում» (Bei uns in Schilda)
1962 - «Ավազակ Հոցենպլոցը» (Der Räuber Hotzenplotz)
1962 - «Միկեշ կատուն» (Kater Mikesch ()
1966 - «Փոքրիկ ոգին» (Das kleine Gespenst)
1966 - «Ուժեղ Վանյայի արկածները» (Die Abenteuer des starken Wanja)
1969 - «Ավազակ Հոցենպլոցի նոր արկածները» (Neues von Räuber Hotzenplotz)
1971 - «Կրաբատը» (Krabat)
1973 - «Հոցենպլոց 3» (Hotzenplotz 3)
1975 - «Ոսկե աղբյուրը» (Der goldene Brunnen)
1978 - «Փախուստ Եգիպտոս» (Die Flucht nach Ägypten. Königlich böhmischer Teil)
1985 - «Գլխարկով հրեշտակը» (Der Engel mit der Pudelmütze)
1987 - «Պարոն Քլինգսորը մի քիչ կախարդել գիտե» (Herr Klingsor konnte ein bisschen zaubern)
1988 - «Զարկեց ժամը տասներկուսը» (Zwölfe hat's geschlagen)
1993 - «Ռոբեցալի գիրքը» (Mein Rübezahl Buch)
1995 - «Վայհենսթետենի զանգը» (Glocke von Weihenstetten)
1998 - «Մեկ, երկու, երեք՝ արջի քայլերով» (Eins, zwei, drei im Bärenschritt)
2000 - «Բալադների մեծ գիրքը» (Das große Balladenbuch), համահեղինակ՝ Հայնրիխ Պլետիխա

Հայերեն թարգմանությամբԽմբագրել

Ռուսերենի միջոցով հայերեն են թարգմանվել և 1987 թվականին լույս տեսել Պրոյսլերի «Փոքրիկ Բաբա-Յագան», «Փոքրիկ Ջրոգին» հեքիաթները և «Կրաբատ» վիպակը^[7]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 http://web.archive.org/web/20160401212546/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/otfried-preussler
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118596438 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
↑ Օտֆրիդ Պրոյսլեր, «Փոքրիկ Ջրոգին եւ ուրիշ հեքիաթներ»։ Ռուս. թարգմ.՝ Հ.Դանիելյան. Երևան. Արեւիկ, 1987։

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Անձնական կայքէջ Archived 2010-01-17 at the Wayback Machine.
Փոքրիկ ջրոգին՝ գերմաներեն լեզվով Archived 2013-04-05 at the Wayback Machine.

[_49a47d2966b1ece1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 http://web.archive.org/web/20160401212546/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/otfried-preussler

[_5204a322619d4427-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_b2cab6d7461a4083-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.

[_b6b14f1da2819b1a-4] 4,0 ^4,1 Library of Congress Authorities — Library of Congress.

[_01809e0e86b0ad4d-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_f31d0dc542b04089-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118596438 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.

[7] Օտֆրիդ Պրոյսլեր, «Փոքրիկ Ջրոգին եւ ուրիշ հեքիաթներ»։ Ռուս. թարգմ.՝ Հ.Դանիելյան. Երևան. Արեւիկ, 1987։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]