Օգատա Կենձան (ճապ.՝ 尾形 乾山, 1663[1][2][3][…], Կիոտո, Ճապոնիա[4] - 1743[1][2][3][…], Տոկիո, Ճապոնիա, ծննդյան անունը` Օգատա Սինսեյ (ճապ.՝ 尾形 深省), Էդո ժամանակաշրջանի ճապոնացի նկարիչ և կերամիստ։

Օգատա Կենձան
ճապ.՝ 尾形乾山
Ծնվել է1663[1][2][3][…]
ԾննդավայրԿիոտո, Ճապոնիա[4]
Վախճանվել է1743[1][2][3][…]
Մահվան վայրՏոկիո, Ճապոնիա
ՔաղաքացիությունՃապոնիա
Մասնագիտությունխեցեգործ, նկարիչ և potter
 Ogata Kenzan Վիքիպահեստում

Նկարիչ Օգատա Կորինի եղբայրը։

Օգատա Կենձան ունեցել է մի քանի կեղծանուններ` Սիսուի, Կենձան, Տոին, Սյոկոսայ, Սյուսեյդո, և Սինսյո[5]։

Կենսագրություն խմբագրել

 
«Տասներկու ամիսների թռչուններ և ծաղիկներ», Մետրոպոլիտեն թանգարան
 
Աշնանային որթատունկ, Մետրոպոլիտեն թանգարան

Օգատա Կենձան ծնվել է Կիոտոյում, հարուստ վաճառականի ընտանիքում[6]։ Նրա ավագ եղբայրը նկարիչ Օգատա Կորինն էր (1658-1716), ով եղել է Ռիմպա գեղարվեստի դպրոցի վարպետներից մեկը։ Ընտանիքը գտնվել է Տոկուգավա Հիդետադայի Աձայի Գոյի և նրա դստեր Տոկուգավա Մասակոյի հովանու ներքո, ով եղել է կայսր Գո-Միձունոոյի երկրորդ կինը[6]։ Ընտանիքի մի քանի սերունդներ եղել են արվեստի միջավայրում և բարեկամական կապեր են ունեցել հանրաճանաչ նկարիչների ընտանիքների և կերամիստներ Հոնամիի և Ռակուի հետ[6]։

27 տարեկանում Օգատա Կենձան կերամիկա է սովորել վարպետ Նինսեյաի մոտ և հետագայում իր արվեստանոցն է բացել Նարուտակիում[5][7]։ Հենց այդ ժամանակ էլ, ի պատիվ Կիոտոյի հյուսիս արևմուտքում գտնվող տեղանվան, նա վերցրեց Կենձան կեղծանունը[6]։ Ֆինանսական դժվարությունների պատճառով 1712 թվականին նա տեղափոխվեց Նիձյո, որտեղ էլհովանավորություն ստացավ ազնվականության ներկայացուցչի կողմից։ 1731 թվականին նա արվեստանոցը թողեց իր որդեգրած տղային Ինատիին, որը հաջողությամբ շարունակեց հոր աշխատանքը և տեղափոխվեց Էդո քաղաք, որտեղ էլ անցկացրեց կյանքի մնացած մասը[6][7]։

Ստեղծագործական ուղի խմբագրել

Օգատա Կենձան աշխատում էր կերամիկայի հետ ռակու, տոկու և ձիկի տեխնոլոգիայով (ճենապակի)[5]։ Ավելի քան 40 տարվա աշխատանքի ընթացքում նա ստեղծեց իր սեփական ոճը կերամիկայում։

Որպես նկարներ նրա աշխատանքներում ի հայտ են եկել դեկորատիվ խոտաբույսերը, ծաղիկները և թռչունները, պատկերներ բանաստեղծություններից, հիմնականում Չինաստանի և Ճապոնիայի գեղանկարչության մոտիվներով[5][7]։ Նարուտակիում իր ստեղծագործական ճանապարհի սկզբում, նա հաճախակի ստեղծել է քառակուսի ափսեներ, որոնք իրենց ձևաչափով և հարթությամբ հիշեցնում էին բնանկարիչների կողմից ստեղծված թղթագլաններ, ինչպես նաև կափարիչով արկղեր, որոնք նկարազարդված էին ինչպես դրսից, այնպես էլ ներսից[6]։ Օգատա Կենձան կերամիկական արտադրանքը չի զարդարել նկարներով, բայց նկարները պատրաստվել են կերամիկայի տեսքով, ինչը տրամագծորեն շրջում է կերամիստի մտածողության ձևը և կերամիկայի արտադրության հայացքները[6]։ Կենձանի միագույն հաճախ գեղագրորեն կամ բանաստեղծական տողերով կերամիկական արտադրանքը հիշեցնում է չինական գոհուա գեղանկարչությունը[6][7]։

Նարուտակիից դուրս գալուց հետո 1712 թվականից Օգատա Կենձան սկսեց ավելի շատ սննդի համար նախատեսված կերամիկա պատրաստել, մասնավորապես կայսեկիի և թեյի արարողությունների համար[6]։ Դա պայմանավորված էր այն հանգամանքով, որ կերամիկան դադարել էր միայն արվեստի ստեղծագործություն լինել, այն դարձել էր մասսայական արտադրության արտադրանք և անհրաժեշտ էր արտադրել այն, ինչը պահանջարկ ուներ[6]։ Այսպիսի պայմաններում նա պարզեցրել էր արտադրանքի ձևավորումը և ավելացրել արտադրվող քանակը[7]։ Այդ ժամանակահատվածում Կենձանի կերամիկան առանձնանում էր սպասքի նկատմամբ ոչ ստանդարտ մոտեցմամբ և վառ նկարներով։ Այդ ժամանակ կերամիկական արտադրանքի վրա պատկերներ ստեղծելիս նա հաճախ համագործակցում էր իր ավագ եղբոր Օգատա Կորինի հետ[6]։

Կերամիկայի հետ մեկտեղ Օգատա Կենձան զբաղվում էր նաև գեղանկարչությամբ։ Գեղանկարչական աշխատանքների մեծ մասը նա ստեղծել է իր կյանքի վերջին հինգ տարիների ընթացքում[5]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Union List of Artist Names
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 British Museum person-institution thesaurus
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Swartz A. Open Library — 2007.
  4. 4,0 4,1 4,2 Union List of Artist Names — 2018.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Ogata Kenzan». Encyclopædia Britannica (անգլերեն).
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 «The Road to Kenzan - Kyoyaki`s Origins and Seventeenth Century Kyoto». Suntory Foundation.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Louise Allison Cort. «The Kenzan Style In Japanese Ceramics».
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օգատա Կենձան» հոդվածին։