Քեմալ Խանջալիչ (բոս․՝ Kemal Hanjalić, 1939[1][2], Սարաևո, Հարավսլավիայի Թագավորություն), բոսնիացի պրոֆեսոր և տեխնիկական գիտությունների դոկտոր թերմոդինամիկայի և հեղուկների մեխանիկայի բնագավառում։ Բոսնիա և Հերցեգովինայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի անդամ (1981)։ Խանջալիչի գիտական ​​և մասնագիտական ​​գործունեությունը ներառում է հիմնարար և հետազոտական ​​ուսումնասիրություններ և կիրառումներ ջերմահեղուկային գիտությունների ոլորտում, մաթեմատիկական մոդելների մշակում և փորձարարական ուսումնասիրություններ տուրբուլենտ հեղուկի հոսքի, ջերմափոխանակման, այրման և մագնիտոհիդրոդինամիկայի, գործընթացների մոդելավորում և օպտիմալացում և ջերմատեխնիկական ու ջերմաէներգետիկ սարքերի ախտորոշում։

Քեմալ Խանջալիչ
Ծնվել է1939[1][2]
Սարաևո, Հարավսլավիայի Թագավորություն
Մասնագիտությունգիտնական
ԱնդամակցությունԹագավորական ինժեներական ակադեմիա և Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա
Տիրապետում է լեզուներինբոսնիերեն[3][4]

Կենսագրություն խմբագրել

Քեմալ Խանջալիչը ծնվել է 1939 թվականի նոյեմբերի 30-ին Սարաևոյում, Բոսնիա և Հերցեգովինա (այն ժամանակ՝ Հարավսլավիայի թագավորություն)։ Ավարտել է տարրական դպրոցը, միջնակարգ դպրոցը և մեքենաշինության ֆակուլտետը։ 1966 թվականին Բիրմինգհեմի համալսարանից ստացել է մագիստրոսի աստիճան թերմոդինամիկայի ոլորտում՝ «Ջերմության փոխանցումը նուկլեատների մոդելավորված եռման ժամանակ» մագիստրոսական աշխատանքի համար[5] և Հեղուկների մեխանիկայի դոկտորի աստիճան՝ Լոնդոնի համալսարանի Գիտության և տեխնոլոգիաների կայսերական քոլեջից։ Եղել է Սարաևոյի համալսարանի մեքենաշինության ֆակուլտետի դեկան (1984-1985), Սարաևոյի քաղաքապետ (1985-1987), գիտության և տեխնոլոգիայի նախարար Բոսնիա և Հերցեգովինայի Հանրապետության կառավարությունում (1991-1993), դասախոսություններ է կարդացել աշխարհի մի շարք համալսարաններում։ Ստացել է մի շարք պարգևներ։ 1964 թվականից աշխատել է Ջերմային և միջուկային ճարտարագիտության գիտահետազոտական ​​կենտրոնում, ինչպես նաև, որպես ասիստենտ, Սարաևոյի համալսարանի մեխանիկայի ֆակուլտետում, որտեղ 1968 թվականին ընտրվել է դասախոս, 1972 թվականին՝ ասիստենտ, 1976 թվականին՝ դոցենտ և 1979 թվականին պրոֆեսոր։

Աշխատանքային գործունեություն խմբագրել

1991 թվականի հուլիսին Էրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարանում եղել է հրավիրյալ պրոֆեսոր, 1993 թվականից՝ Միչիգանի տեխնոլոգիական համալսարանի (ԱՄՆ) պրոֆեսոր, իսկ 1994 թվականից՝ Դելֆտի տեխնիկական համալսարանի (Հոլանդիա) Ջերմային հեղուկների գիտությունների ամբիոնի վարիչ։ 2005 թվականից մինչև 2006 թվականի սեպտեմբեր աշխատել է որպես հրավիրյալ պրոֆեսոր Դարմշտադտի տեխնիկական համալսարանում, այնուհետև կարճ ժամանակով աշխատել է Կրակովի համալսարանում։ 2007-2010 թվականներին Քեմալ Խանջալիչը եղել է Սապիենցա համալսարանի մեխանիկական և ավիացիոն ճարտարագիտության ամբիոնի վարիչ, որտեղ դասավանդել է 2011 թվականի ամառային կիսամյակում։

Ձեռքբերումներ խմբագրել

Խանջալիչը Ամերիկյան ինժեներների ասոցիացիայի, ֆիզիկոսների ամերիկյան ընկերության, հիդրավլիկ հետազոտությունների միջազգային ասոցիացիայի և հոսքի, տուրբուլենտության և այրման եվրոպական միության անդամ է, Բրիտանական ճարտարագիտության թագավորական ակադեմիայի անդամ է[6], 1981 թվականից՝ Բոսնիա և Հերցեգովինայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի թղթակից անդամ, իսկ 1989 թվականից՝ իսկական անդամ։

Հեղինակ է մի քանի հազար մասնագիտական ​​հոդվածների[5], Սարաևոյի համալսարանի մեխանիկական ճարտարագիտության ֆակուլտետի արդյունաբերական կոնսորցիումի անդամներից մեկն է, որ նախաձեռնել և վերահսկել է նոր շենքի շինարարությունը 1989 թվականին։

Պարգևներ խմբագրել

  • Աշխատանքի շքանշան՝ ՀՍՖՀ-ի արծաթե ծաղկեպսակով (1980),
  • Բոսնիա և Հերցեգովինայի մրցանակ (1987, հուլիսի 27),
  • Ֆինլանդիայի առյուծի շքանշան (1987),
  • Մրցանակ Մաքս-Պլանկի հետազոտության ​​համար (1992),
  • Նիդերլանդների թագուհու Օրանջ-Նասսաու շքանշան (2010)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. 2,0 2,1 NUKAT — 2002.
  3. https://plus.si.cobiss.net/opac7/conor/25926499
  4. CONOR.Sl
  5. 5,0 5,1 «Bibliografija Kemala Hanjalića» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 25. 10. 2015-ին. Վերցված է 3. 5. 2015-ին.
  6. «Kemal Hanjalić na web stranici Royal Academy of Engineering». Արխիվացված է օրիգինալից 15. 4. 2015-ին. Վերցված է 3. 5. 2015-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Kemal Hanjalić, Brian E. Launder, 2011, Modeling Turbulence in Engineering and the Environment, Cambridge University Press, Cambridge UK, 978-0-521-846575-5
  • Kemal Hanjalić, Saša Kenjereš, Mark J. Tummers, Harm JJ Jonker, 2007/2010, Анализ и моделирование явлений физического транспорта, VSSD, Нидерланды, ISBN-13 978-90-6562-165-9
  • Izet Smajević, Kemal Hanjalić, 2007, Тепловые турбомашины, TKD Šahinpašić, Сараево, 978-9958-41-194-6
  • Кемаль Ханджалич, 1978, Динамика сжимающей жидкости, Сараево