Քեթի (գյուղ)
Քեթի (նախկին անվանումը՝ Մեծ Քեթի), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզի Ախուրյանի տարածաշրջանում, մարզկենտրոն Գյումրիից մոտ 4 կմ հյուսիս, արևելքից Ուխտի սար և հյուսիսից Պոլոզսար լեռնաշղթաների մեջ փռված գոգավորությունում։ Քեթի գյուղը գտնվում է Երևան-Գյումրի-Վրաստան միջպետական ավտոճանապարհի վրա, Երևանից 135 կմ հեռավորության վրա։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Քեթի | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Շիրակի | |
| Այլ անվանումներ | Մեծ Քեթի | |
| Մակերես | 17.5 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1740 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | |
| Բնակչություն | 1117[1] մարդ (2012) | |
| Ազգային կազմ | հայեր | |
| Տեղաբնականուն | քեթեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| Հեռախոսային կոդ | +374 312[2] | |
| ||
Գյուղը հիմնադրվել է 1829 թ.-ին։ Մեծ Քեթին վերանվանվել է Քեթի 1946 թվականի ապրիլի 26-ին[3]։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Քեթիի մշտական բնակչությունը կազմել է 993, առկա բնակչությունը՝ 821 մարդ[4]։ Հիմնադրման պահից մինչ օրս բնակիչները հայեր են[5], որոնց նախնիների մի մասը 1828-1829 թթ. գաղթել է Կարսի Ղզըլչախչախ գյուղից, Մուշի և Բասենի գյուղերից[3]։
Քեթիի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[6].
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 258 | 584[5] | 913 | 528 | 921 | 872 | 865 | 807 | 895 | 1105 | 993[4] |
Տնտեսություն խմբագրել
Բնակչության հիմնական զբաղմունքը անասնապահությունն ու հողագործությունն է՝ ցորենի, գարու, առվույտի, կարտոֆիլի, կաղամբի, բանջարաբոստանային կուլտուրաների և մրգերի արտադրությունը։
Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել
Մ.թ.ա. III-II հազարամյակների կիկլոպյան ամրոցի, դամբարանադաշտերի և բնակատեղիների, V-XIX դարերի և XII-XX դարերի եկեղեցիների և մատուռների հետքերը, VII-XX դարերի և XIX-XX դարերի գերեզմանոցները վկայում են գյուղի՝ որպես բնակատեղի, հազարամյա պատմության մասին։ Պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել են հնագիտական բարձրարժեք դրածոներ։
Գյուղից 2 կմ հյուսիս-արևմուտք “Քարոտ հողեր” հանդամասում հայտնաբերվել է դամբարանադաշտ։ Այստեղ է գտնվում մ.թ.ա. X-IV դարերի “Զորանոց” ամրոցը։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ ԱՎԾ տվյալներ
- ↑ http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)
- ↑ 3,0 3,1 «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 338
- ↑ 4,0 4,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 5,0 5,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 207» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Մայիսի 9-ին.