Սալմե կամ Փսոու (աբխազերեն՝ Ҧсоу, վրաց.՝ სალმე, էստ․՝ Salme), գյուղ Աբխազիայի Գագրայի շրջանում[1], Գագրայից 17 կմ հյուսիս-արևմուտք, Փսոու գետի ձախ ափին։ Գտնվում է ծովի մակարդակից 550 մ բարձրության վրա։

Գյուղ
Փսոու
աբխ.՝ Ҧсоу, վրաց.՝ სალმე
ԵրկիրԱբխազիա Աբխազիա
ՄունիցիպալիտետԳագրայի մունիցիպալիտետ
ԲԾՄ550 մ
Պաշտոնական լեզուաբխազերեն և ռուսերեն
Բնակչություն1659 մարդ (1989)
Ազգային կազմԷստոնացիներ, Հայեր, Ռուսներ
Փսոու (գյուղ) (Աբխազիա)##
Փսոու (գյուղ) (Աբխազիա)

Բնակչություն խմբագրել

1959 թվականի տվյալներով գյուղն ուներ 1268 բնակիչ[2], հիմնականում էստոնացիներ, հայեր և ռուսներ։ 1989 թվականի հաշվառումների համաձայն, գյուղում բնակվում էր 1659 մարդ[3], հիմնականում էստոնացիներ, հայեր, վրացիներ և հույներ[4]։ 2015 թվականի դրությամբ, գյուղում բնակվում էին 530 էթնիկ էստոնացիներ, իսկ դպրոցում, մասամբ հնարավորություն կար կրթություն ստանալու նաև էստոներեն լեզվով։

Բնակիչներն զբաղվում են ծխախոտի, եգիպտացորենի, բանջարեղենի մշակությամբ, այգեգործությամբ, անասնապահությամբ, շերամապահությամբ և մեղվաբուծությամբ։ Գյուղն ունի ութամյա դպրոց, մշակույթի տուն, մանկապարտեզ և բուժկայան։

Պատմական ակնարկ խմբագրել

19-րդ դարի վերջերին, մերձբալթյան Էստլյանդիա նահանգում գտնվող Կուուսալու ծխական համայնքից եկած էստոնացի վերաբնիկները, 1884 թվականին, Աբխազիայի Փսոու-ախաբլա գյուղի մոտ կառուցել են ոչ մեծ անտառահատարան։ Արմատախիլ անելով ծառերը և չորացնելով ճահճուտը, նրանք տնկել էին սալորենու այգիներ և զբաղվում էին բանջարեղենի մշակությամբ։ 1885 թվականին գյուղը կոչվեց Սալմե։ 1992-1993 թվականների վրաց-աբխազական հակամարտության ժամանակ, էստոնացիների մի մասը հայրենադարձվել է Էստոնիա։

Հայերը եկել են Սամսունի շրջակայքի գյուղերից` 1915 թվականին։

1992 թվականին, Աբխազիայի կառավարության որոշմամբ, գյուղը վերանվանվել է Փսոու, համանուն գետի անունով[5]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. По законам Грузии — в Гагрском муниципалитете Автономной Республики Абхазия
  2. Гагрский район 1959 г. Сёла и преобладающая национальности
  3. Всесоюзная перепись населения 1989. Абхазская АССР
  4. Этноязыковые карты Абхазии в 1989 и 2003 годах. Коряков Ю.Б.
  5. «Официальный интернет-ресурс Национального Новоафонского историко-культурного заповедника "Анакопия"». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 16-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 119