Փոքրասիական մողես
Փոքրասիական մողես
Փոքրասիական մողես
Դասակարգում
Թագավորություն  Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին Քորդավորներ (Chordata)
Ենթատիպ Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս Սողուններ (Reptilia)
Կարգ Թեփուկավորներ (Squamata)
Ընտանիք Իսկական մողեսներ (Lacertidae)
Ցեղ Parvilacerta
Տեսակ Փոքրասիական մողես (P. parva)
Միջազգային անվանում
Parvilacerta parva
Կարգավիճակ
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Փոքրասիական մողես (լատին․՝ Parvilacerta parva), իսկական մողեսների ընտանիքին պատկանող սողուն։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Տարածվածություն

խմբագրել

Տարածված է Փոքր Ասիայում։ Հայաստանում հանդիպում է կենտրոնական և հյուսիսային Հայաստանում, միայն Սպիտակի շրջանի դժվարամատչելի և չմշակված տեղամասերում և Շիրակ մարզի Լանջիկ գյուղի շրջակայքում։ Հայտնաբերված է նաև Տավուշի ջրամբարի հյուսիսային ափերին[1]։

Էկոլոգիա

խմբագրել

Բնակվում է քարքարոտ լեռնաքսերոֆիտային տափաստանում՝ երբեմն բարձրանալով լեռների չորասեր նոսր բուսածածկով կմախքային լանջերին։ Ձվադրում է երկու անգամ` հունիս-հուլիսի վերջերին և հուլիս-օգոստոսի սկզբներին։ Ձվակույտում կա 2–5 ձու։ Ձագերը դուրս են գալիս հուլիսի վերջին և սեպտեմբերին[1]։

Պահպանություն

խմբագրել

Խիստ սակավաթիվ, անհետացող տեսակ է, որը ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ։

1982 թվականին կատարված հաշվառումները ցույց են տվել, որ 1 հա տարածքում հանդիպում է 2-5 առանձնյակ։ Ներկայումս թվաքանակը խիստ կրճատվել է։

Բիոտոպերի քայքայման հիմնական պատճառներն են բնական ապրելավայրերի տնտեսական յուրացումը և պոպուլյացիաների ոչնչացումը ընտանի կենդանիների արածեցմամբ և խոտհունձով։

Պահպանվում է Բեռնի կոնվենցիայով։ Պոպուլյացիայի տարածքը չի պահպանվում[1]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փոքրասիական մողես» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փոքրասիական մողես» հոդվածին։