Փյանջ
Փյանջ (տաջ.՝ Панҷ), գետ Ասիայում, Ամուդարյայի ձախ վտակը։ Ձևավորվում է Պամիր և Վախանդարյա գետերի միախառնումից[1]։ Ակունքի բարձրությունը ծովի մակերևույթից կազմում է 2817 մ։ Սահմանային գետ է, բաժանում է Աֆղանստանը (ձախ ափ) և Տաջիկստանը (աջ ափ)։ Բացառություն է կազմում Խատլոնի մարզի Խամադոնի շրջանում մի փոքր հատված, որտեղ գետի հունի փոփոխման պատճառով Տաջիկստանի մի փոքր հատված հայտնվել է ձախ ափում[2]։ Երկարությունը 921 կմ է, ջրահավաք ավազանի մակերեսը՝ 114 հզ. կմ², ջրի միջին ծախսը՝ 1000 մ³/վ[3]։ Ջրերն օգտագործվում են ոռոգման համար։
| Փյանջ | |
|---|---|
 | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 921 կմ |
| Ավազանի մակերես | 114 000 կմ² |
| Ջրի ծախս | 1000 մ³/վ |
| Գետաբերանի տեղակայում | Ամուդարյա |
| Կոորդինատներ | |
| Հոսող հոսքեր | Kokcha River?, Gunt River?, Բարտանգ, Yazgulyam River?, Vanj River?, Kyzylsu River?, Wakhan River? և Pamir River? |
| Երկրամաս | Լեռնային Բադախշանի ինքնավար մարզ, Խալտոնի մարզ, Բադախշան, Տախար և Kunduz? |
Անվան ստուգաբանություն խմբագրել
Անվանումը իրաներեն նշանակում է «հինգ», բայց քանի որ վտակները զգալիորեն շատ են այդ թվից, ապա տարբեր մեկնաբանողներ այդ հնգյակի մեջ են ներառում տարբեր գետեր, ամենից հաճախ՝ Պամիր, Վախանդարյա, Գունտ Բարտանգ և Վանչ։
Պատմություն խմբագրել
Փյանջի հովտով է անցնում Դուշանբե-Խորոգ ավտոմայրուղու մի հատվածը։ Յորխդարայի և Փյանջի միախառնման մոտ գտնվում է Յորխ գյուղը (կիշլակը)։ Փյանջի վերին հոսանքներում հնագետները հայտնաբերել են հնագույն ժամանակների բնակատեղիներ։
Վտակներ խմբագրել
- Բարտանգ
- Վանչ
- Յորխդարա
- Տանգշև
Ծանոթագրություն խմբագրել
- ↑ http://www.openarium.ru/%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD/%D0%94%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B5/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%B8/
- ↑ «Сафаров Ш. Совместная таджикско-афганская комиссия определила линию госграницы в районе Хамадони // AVESTA — Новости Таджикистана. 30.01.2008». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
- ↑ https://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_geo/4042/%D0%9F%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B6
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փյանջ» հոդվածին։ |