Ցուսիմա
Ցուսիմա (ճապ.՝ 対馬), կղզի, այժմ կղզեխումբ[1] Ճապոնական ծովում։ Պատկանում է Ճապոնիային՝ պատկանում է Նագասակի պրեֆեկտուրային և մինչև 1872 թվականը եղել է Ցուսիմա նահանգի անկախ վարչական միավոր։ Գտնվում է Կորեական նեղուցում՝ Կորեայի և ճապոնական հարավային Կյուսյու կղզու միջև։ Ընդհանուր տարածությունը 696.3 կմ² է։ Բնակչությունը՝ 34,4 հազար բնակիչ (2010)։
| Ցուսիմա | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կղզիների խումբ և կղզի |
| Երկիր |  Ճապոնիա |
| Վարչատարածք | Tsushima? |
| Երկարություն | 70 կմ |
| Ամենաբարձր կետ | Mount Yatate? |
| ԲԾՄ | 649 մետր |
| Շրջանագծի երկարություն | 915 կմ |
| Մակերես | 696,44 կմ² |
| Կազմված է | Tsushima jima? |
| Աշխարհագրական տեղադրություն | Ճապոնական ծով |
| Ջրլիցի ափին | Կորեական նեղուց |
 | |
 | |
 | |
Աշխարհագրություն խմբագրել
Ցուսիման իրականում բաղկացած է երկու մեծ կղզիներից, որոնք բաժանված են Օֆունակոսի նեղ նեղուցով, հյուսիսային կղզին կոչվում է Կամիձիմա ( Կամինո, Սիմա), իսկ հարավայինը՝ Սիմոձիմա (Սիմոնա, Սիմա)։ Մի քանի փոքր կղզիներ և ժայռեր նույնպես պատկանում են Ցուսիմային։ Օֆունակոսի նեղուցը ցամաքում չորանում է, ուստի երկու կղզիները հաշվվում են որպես մեկ։ Երկու կղզիների արևմուտքում Ասոյի ծոցն է[2]։ 1900 թվականին Ասոյի ծոցը Մանձեկի ջրանցքով կապվել էր Միուրայի նեղուցին։ Երկու կղզիները իրար միացած են Մանձեկիի կամուրջով։
Առափնյա գծի երկարությունը մոտ 730 կիլոմետր է։ Երկու կղզիները լեռնային են։ Ամենաբարձր կետը Յաթա Յամա լեռն է (649 մետր)։ Խոշոր քաղաք է Ցուսիման, որը գտնվում է հարավային կղզու արևելյան ափին։ Ռեյդի առումով ափերը խիստ անհարմար են։ Գեղեցիկ բնական նավահանգիստ է Ասոյի ծոցը[2]։ Ասոյի ծոցի պուրակը (あそうベイパーク) հանդիսանում է Իկի Ցուսիմայի ազգային պարկի մաս։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Ասոյի ծոց -
Մանձեկի ջրանցք -
Մանձեկի կամուրջը -
Օֆունակոսի նեղուց
Պատմություն խմբագրել
XIII դարից մինչև 1871 թվականին Ճապոնիայի վարչական բաժանման վերակազմավորումը Մեյձիի հեղափոխության արդյունքում Ցուսիմայում իշխում էր սամուրայների Со տոհմը։ Միջնադարում այն ծառայել է որպես հենակետ ճապոնական Վոկու ծովահենների համար։ Ի պատասխան նրանց արշավանքների՝ Խոսեոնյան դինաստիայի կորեացի վանգերը 1419 թվականին արշավել են դեպի Ցուսիմա։
Ցուսիմական միջադեպ խմբագրել
1861 թվականին ռուսական կորսետ «Պոսադնիկ»-ը ավելի քան ութ ամիս կանգնած էր Թաթարական ծովածոցում, իսկ Ցուսիմայի իշխանությունները ռուսներին զիջեցին կղզու տարածքի մի մասը, որի վրա ռուս նավաստիները ստեղծեցին ժամանակավոր բնակավայր։ Սա դժգոհություն էր առաջացրել բակուֆուի մոտ և ռուսներին վտարելու համար Ճապոնիայի կենտրոնական իշխանությունները որոշեցին օգտագործել Մեծ Բրիտանիային։
1861 թվականի օգոստոսին Ճապոնիայի կառավարությունը կղզում ռուսական ներկայության մասին տեղեկատվությունը փոխանցեց բրիտանական փոխծովակալ Հոուփին նշելով, որ դա կարող է վտանգ ներկայացնել բրիտանական առևտրի համար[3]։ Ռուսաստանի վրա բրիտանական և ճապոնական համատեղ դիվանագիտական ճնշման արդյունքում մի քանի ամիս անց Սանկտ Պետերբուրգից «Պոսադնիկին» հանձնարարվեց անհապաղ լքել Ցուսիման[4]՝ ճապոնացիներին ապացուցելու ռուսական բարի կամքը[2]։
Տակեսիկ խմբագրել
1885 թվականին Գերմանական կայսրությունը[2] ցանկություն ուներ գնել Ցուսիմա կղզին։
1880-ական թվականներին ճապոնացիները սկսեցին ամրացնել Ասոյի ծոցի մուտքը։ 1900 թվականին ծովախորշի խորքում գտնվող Տակեսիկի նավահանգիստը պաշտպանվում էր ցածր աշտարակներում գտնվող մի քանի թնդանոթներով[2][5]։
Ցուսիմայի ճակատամարտ խմբագրել
1905 թվականի մայիսի 14 (27)-ից մինչև 1905 թվականի մայիսի 15 (28)-ը ռուս-ճապոնական պատերազմի ընթացքում ծովային մարտեր են տեղի ունեցել Ցուսիմա կղզու տարածքում։
Տնտեսություն խմբագրել
Կղզու տնտեսական գործունեությունը հիմնականում կապված է ձկների և ծովամթերքների (հատկապես կաղամարի) վերամշակման հետ։ Զարգացած է նաև զբոսաշրջությունը։ Կղզու կենտրոնը Ցուսիմա համանուն քաղաքն է, որը ստեղծվել է 2004 թվականին յոթ գյուղերի միաձուլման արդյունքում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ На картах Роскартографии и ГУГК СССР обозначается как «о-ва Цусима», а северная и южная половина обозначены как отдельные острова. См. например Малый атлас мира, М.: ГУГК СССР, 1989 и Атлас мира, М.: Роскартография, 2000. — ISBN 5-85576-095-2.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Богуславский, Н. Д. Япония : Военно-географическое и статистическое обозрение / Изд. при содействии Главного штаба. — СПб.: Военная типография, 1904. — С. 56. — 416 с.
- ↑ Auslin, M.R. Negotiating with imperialism: the unequal treaties and the culture of Japanese diplomacy. — Harvard University Press, 2006. — С. 79—81. — 263 с. — ISBN 0674022270
- ↑ «Е. Ларионов. По поводу одного острова (Гадания о будущем) // Исторический вестник. № 7, 1882». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ Jane, Fred. T. The Imperial Japanese Navy. — London: W. Thacker & Company, 1904. — С. 244—245.
Գրականություն խմբագրել
- Ланьков, Андрей Николаевич Цусима — это остров // Восточная коллекция : журнал. — 2005. — № 3. Архивировано из первоисточника 26 փետրվարի 2009.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցուսիմա» հոդվածին։ |