Տամ Խոսրով
Տամ Խոսրով (- հունիս 582, Antiochia in Mesopotamia, Շանլըուրֆայի մարզ, Թուրքիա), պարսիկ զորավար Սասանյան Պարսկաստանում, Հայոց մարզպան (577-579), ակտիվ մասնակցել է 6-րդ դարի վերջի հռոմեա-պարսկական պատերազմներին[1]։ Ինչպես ցույց է տալիս նրա պատվավոր անունը, նա պարսիկների շրջանում մեծ հարգանք վայելող անձնավորություն էր և Սասանյան Խոսրով Ա (531-579) թագավորի գլխավոր զորավարներից[2]։
| Տամ Խոսրով | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
| 577 - 579 | ||||
| Միապետ | Խոսրով Ա, Որմիզդ Գ | |||
| Նախորդող | Կարմիր Վարդան | |||
| Հաջորդող | Վարազ Վզուր | |||
| Մասնագիտություն՝ | կառավարիչ | |||
| Վախճանի օր | հունիս 582 | |||
| Վախճանի վայր | Antiochia in Mesopotamia, Շանլըուրֆայի մարզ, Թուրքիա | |||
| Ռազմական ծառայություն | ||||
| Պատկանելություն՝ |  Սասանյան Պարսկաստան
| |||
| Կոչում՝ | զորավար | |||
Կենսագրություն
խմբագրելՏամ Խոսրովը առաջին անգամ հայտնվում է 575 թվականի սկզբին։ 574 թվականին կնքվեց մեկամյա զինադադար՝ վերջ տալով Սասանյան Պարսկաստանի և Բյուզանդիայի միջև 572 թվականից շարունակվող պատերազմին, մինչդեռ բանակցություններ էին ընթանում ավելի երկար զինադադարի համար։ Մինչ պարսիկները պնդում էին հնգամյա զինադադարի մասին, հռոմեական էմիսարները հրաժարվում էին ընդունել այն և պնդում էին երեք տարի տևողությունը։ Բյուզանդացիների վրա ճնշում գործադրելու համար պարսիկ զորավար Մահբոդը հրամայեց Տամ Խոսրովին հարձակում սկսել։ Տամ Խոսրովը գլխավորեց մի մեծ արշավանք, որը թալանեց Հյուսիսային Միջագետքի Դարայի շրջակայքը: Դրանից անմիջապես հետո եռամյա զինադադար կնքվեց բյուզանդացիների կողմից տարեկան 30,000 ոսկի սոլիդուս վճարելու դիմաց[2][3]։
577 թվականի աշնանը Տամ Խոսրով զորավարն օգտվելով բյուզանդացիների անհոգությունից, և նրանց կեղեքումների պատճառով հայերի շրջանում ծագած դժգոհություններից, 30 հազարանոց զորքով մտնում է Հայաստան և հանկարծակի հարձակվում Հուստինիանոսի 120 հազարանոց բանակի վրա ու խուճապի մատնում[1][4]։ Երկու ճակատամարտերում՝ Բասենում և Բագրևանդում բյուզանդական բանակը ծանր պարտություն է կրում[1][4]։ Հայկական մարզպանությունը նորից գրավում են պարսիկները[1]։ Երբ Տամ Խոսրովը խոստանում է Հայաստանում ատրուշան չկառուցել, պարսիկներին դիմադրող 20 հազարանոց բանակով հայկական մարզը դուրս է գալիս Բյուզանդիայի գերիշխանությունից և ենթարկվում Պարսկաստանին[1]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Հայ Ժողովրդի պատմություն», Երևան, 1984, հատոր 2, էջ 199, 261-262:
- ↑ 2,0 2,1 Martindale, Jones & Morris 1992, էջեր. 1215–1216
- ↑ Greatrex & Lieu 2002, էջ. 152
- ↑ 4,0 4,1 «Պատմութիւն Սեբէոսի», աշխ․՝ Գևորգ Աբգարյանի, Երևան, 1979, էջ 71։