Վրաստանի ազգային պարկերի ցանկ
Այս ցանկում ընդգրկված են Վրաստանի ազգային պարկեր, որոնք ստեղծվել են 1996 թվականին Վրաստանի խորհրդարանի կողմից ընդունեց «բնապահպանական գոտիների մասին» օրենքով։ Համաձայն այդ օրենքի՝ բնապահպանական բոլոր գոտիները բաժանվում են 6 կատեգորիայի[1]՝ I - արգելավայր (սահմանափակված մուտքով), II - ազգային պարկ, III - ազգային հուշարձան, IV - բնական ռեզերվ, V - բնության գոտի («պահպանվող բնապատկեր», անգլ.՝ protected landscape), VI - կարգավորված օգտագործման գոտի։
Ազգային արգելավայրեր խմբագրել
Համապատասխան կատեգորիաներ՝ IUCN I։
2011 թվականի տվյալներով՝ հաշվարկվում է 16 ազգային արգելավայր․
| № | Անվանում | Բնօրինակ անվանում | Մարզ | Տարածք, կմ2 | Կարգավիճակ ստանալու թվական | Պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Բաբանեուրի | ბაბანეურის სახელმწიფო ნაკრძალი | Կախեթի մարզ | 747 հա | 1950 | |
| 2 | Բածարի | ბაწარის სახელმწიფო ნაკრძალი | Կախեթի մարզ | >3000 հա | 1935 |
|
| 3 | Պիցունդա | ბიჭვინთის სახელმწიფო ნაკრძალი | Աբխազիա | 165 հա | 1926 | |
| 4 | Բորժոմ | ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი | Սամցխե-Ջավախք | 760 հա | 1935 | 
|
| 5 | Գումիսթա | გუმისთის სახელმწიფო ნაკრძალი | Աբխազիա | 13000 հա | 1941 | |
| 6 | Վաշլովանի | ვაშლოვანის ეროვნული პარკი | Կախեթի մարզ | 4868 հա | 1935 | 
|
| 7 | Թուշեթի | თუშეთის ეროვნული პარკი | Կախեթի մարզ | 10694 հա | 1961 | 
|
| 8 | Կինտրիշի | კინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალი | Աջարիա | 7166 հա | 1959 | |
| 9 | Լագոդեխի | ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი | Կախեթի մարզ | 22266 հա | 1912 | 
|
| 10 | Լիախվի | ლიახვის სახელმწიფო ნაკრძალი | Շիդա Քարթլի | 6388 հա | 1977 | |
| 11 | Մարիամջվարի | მარიამჯვრის სახელმწიფო ნაკრძალი | Կախեթի մարզ | 1033 հա | 1935 | |
| 12 | Միուսերա | მიუსერის სახელმწიფო ნაკრძალი | Աբխազիա | |||
| 13 | Ռիծա | რიწის სახელმწიფო ნაკრძალი | Աբխազիա | 16289 հա | 1946 | |
| 14 | Սաթափլիա | სათაფლიის სახელმწიფო ნაკრძალი | Իմերեթ | 354 հա | 1935 | 
|
| 15 | Փսխու | ფსხუს სახელმწიფო ნაკრძალი | ||||
| 16 | Քոբուլեթ | ქობულეთის სახელმწიფო ნაკრძალი | Աջարիա |
Ազգային պարկեր խմբագրել
Համապատասխան կատեգորիա՝ IUCN II։
2015 թվականի տվյալներով՝ հաշվվում է 10 ազգային պարկ[2]։
Վրաստանի առաջին ազգային պարկը «Սագուրամո» ազգային պարկն է (հետագայում՝ Թբիլիսիի ազգային պարկ), որը հիմնադրվել է 1973 թվականին[2]։
| № | Անվանում | Բնօրինակ անվանում | Մարզ | Տարածք, կմ2 | Կարգավիճակի ստացման տարեթիվ | Պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ալգեթի ազգային պարկ | ალგეთის ეროვნული პარკი | Քվեմո Քարթլի | 68 | 1965 | 
|
| 2 | Բորժոմ-Խարագաուլի | ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი | Սամցխե-Ջավախք | 851 | 1995 |
|
| 3 | Վաշլովանի | ვაშლოვანის ეროვნული პარკი | Կախեթի մարզ | 351 | 2003 | |
| 4 | Ջավախեթի | ჯავახეთის ეროვნული პარკი | Սամցխե-Ջավախք | 142 | 2011 | |
| 5 | Կազբեկ | ყაზბეგის ეროვნული პარკი | Մցխեթ-Մթիանեթ | 90 | 1976 | |
| 6 | Կոլխեթի | კოლხეთის ეროვნული პარკი | Սամեգրելո-Զեմո Սվանեթ, Գուրիայի մարզ | 466 | 1998 | |
| 7 | Մաճախելա | მაჭახელას ეროვნული პარკი | Աջարիա | 87 | 2012 | |
| 8 | Մտարալա | მტირალას ეროვნული პარკი | Աջարիա | 157 | 2007 | |
| 9 | Թբիլիսի | თბილისის ეროვნული პარკი | Թբիլիսի | 232 | 1973 | 
|
| 10 | Թուշեթի | თუშეთის ეროვნული პარკი | Կախեթի մարզ | 830 | 2003 | 
|
Ազգային հուշարձաններ խմբագրել
Համապատասխան կատեգորիա՝ IUCN III։
2010 թվականի տվյալներով՝ հաշվվում է 14 ազգային հուշարձան․
| № | Անվանում | Բնօրինակ անվանում | Մարզ | Տարածք, կմ2 | Կարգավիճակ ստանալու տարեթիվ | Պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Առծիվի կիրճ | არწივის ხეობა (ეროვნული მონუმენტი) | Կախեթի մարզ | 2003 | ||
| 2 | Տախտիթեփա | ტახტითეფას ტალახის ვულკანები | Կախեթի մարզ | 2003 | ||
| 3 | Սպիտակ քարանձավ | თეთრი მღვიმე (ეროვნული მონუმენტი) | ||||
| 4 | Իազոնի քարանձավ | იაზონის მღვიმე (ეროვნული მონუმენტი) | Իմերեթ | |||
| 5 | Նագարև քարանձավ | ნაგარევის მღვიმე (ეროვნული მონუმენტი) | ||||
| 6 | Նավենախև քարանձավ | ნავენახევის მღვიმე (ეროვნული მონუმენტი) | Իմերեթ | |||
| 7 | Օկացե կիրճ | ოკაცეს კანიონი (ეროვნული მონუმენტი) |
| |||
| 8 | Օկացե ջրվեժ | ოკაცეს ჩანჩქერი (ეროვნული მონუმენტი) | ||||
| 9 | Սակաժիի քարանձավ | საკაჟიის მღვიმე (ეროვნული მონუმენტი) | ||||
| 10 | Ղումիսթավի քարանձավ | ყუმისთავის მღვიმე (ეროვნული მონუმენტი) | .jpg)
| |||
| 11 | Ցուցղվաթի քարանձավ | ცუცხვათის მღვიმოვანი (ეროვნული მონუმენტი) | ||||
| 12 | Ծղալղիթելայի կիրճ | წყალწითელას ხეობა (ეროვნული მონუმენტი) | ||||
| 13 | Խոմուլի քարանձավ | ხომულის მღვიმე (ეროვნული მონუმენტი) | ||||
| 14 | Ջումայի հրվանդան | ჯუმას ყურე (ეროვნული მონუმენტი) | Կախեթի մարզ | 204 հա |
Որսարգելանոցներ խմբագրել
Համապատասխան կատեգորիա՝ IUCN IV.
2010 թվականի տվյալներով հաշվվում է 10 որսարգելանոց․
| № | Անվանում | Բնօրինակ անվանում | Մարզ | Տարածք, կմ2 | Կարգավիճակ ստանալու տարեթիվ | Պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Աջամեթի | აჯამეთის აღკვეთილი | Իմերեթ | 4848 հա | 1935 | |
| 2 | Գարդաբանի | გარდაბნის აღკვეთილი | Քվեմո Քարթլի | 3484 հա | 1996 | |
| 3 | Իլտո | ილტოს აღკვეთილი | Կախեթի մարզ | 6963 հա | 2003 | |
| 4 | Իորի | იორის აღკვეთილი | Կախեթի մարզ | |||
| 5 | Կացոբուրի | კაცობურის აღკვეთილი | Սամեգրելո-Զեմո Սվանեթ | 295 հա | 1996 | |
| 6 | Լագոդեխի | ლაგოდეხის აღკვეთილი | Կախեթի մարզ | 1970 հա | 2003 | |
| 7 | Նեձվի | ნეძვის აღკვეთილი | Սամցխե Ջավախք | 8992 հա | 2007 | |
| 8 | Քոբուլեթի | ქობულეთის აღკვეთილი | Աջարիա | |||
| 9 | Ղորուղի | ყორუღის აღკვეთილი | ||||
| 10 | Ճաճունի | ჭაჭუნის აღკვეთილი | Կախեթի մարզ | 5200 հա |
Բնության գոտի խմբագրել
Համապատասխան կատեգորիա՝ IUCN V։
2010 թվականի տվյալներով՝ հաշվվում է 2 բնության գոտի․
| № | Անվանում | Բնօրինակ անվանում | Մարզ | Տարածք, կմ2 | Կարգավիճակ ստանալու տարեթիվ | Պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Թուշեթ | თუშეთის დაცული ლანდშაფტი | Կախեթի մարզ | 27903 հա | 2003 | |
| 2 | Կինտրիշի | კინტრიშის დაცული ლანდშაფტი | ||||
| 3 | Փշավ-Խևսուրեթ | ფშავ-ხევსურეთის დაცული ტერიტორია | ծրագրվում է | |||
| 4 | Մաճախելա | მაჭახელას დაცული ტერიტორია | ծրագրվում է | |||
| 5 | Կենտրոնական Կովկաս | ცენტრალური კავკასიონის დაცული ტერიტორია | ծրագրվում է | |||
| 6 | Սաթափլիա | სათაფლიის დაცული ტერიტორია | ծրագրվում է |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Department of protected areas(չաշխատող հղում)
- ↑ 2,0 2,1 «Национальные парки» (ռուսերեն). Агентство охраняемых территорий. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 12-ին.