Վլադիմիր Մալիկ
Վլադիմիր Մալիկ ( ուկրաիներեն՝ Володимир Малик ; իսկական անունը՝ Վլադիմիր Սիչենկո; Ծնվել է 1921 թվականի փետրվարի 21-ին Կիևի մարզում, Ուկրաինական ԽՍՀ, մահացել է 1998 թվականի օգոստոսի 31-ին)[1] խորհրդային ուկրաինացի գրող էր։ Նա նաև հայտնի է որպես գրականագետ, նա գրախոսություններ է գրել ուկրաինացի արձակագիրների ստեղծագործությունների վերաբերյալ; հրատարակել է «Օլես Դոնչենկո» գիրքը 1971թ․՝ հայտնի մանկագիր Ա.Վ. Դոնչենկոյի կյանքի և ստեղծագործության մասին։
Անձնական կյանք խմբագրել
Մալիկը ծնվել է գյուղացու ընտանիքում։ 1938 թվականին ընդունվել է Կիևի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը, միևնույն ժամանակ սկսել է պոեզիա գրել։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի բռնկման հետ կապված նա ստիպված է եղել ընդհատել ուսումը։ Զորակոչվելով աշխարհազոր, մասնակցել է Կիևի և Խարկովի մոտ պաշտպանությանը, վիրավորվել է։ 1943 թվականից գտնվել է գերմանական համակենտրոնացման ճամբարներում, տուն վերադառնալով միայն 1945 թվականի հոկտեմբերին։ Պատերազմից հետո աշխատել է Յասնոգորոդսկու միջնակարգ դպրոցում որպես ուսուցիչ։ 1950 թվականին հեռակա ավարտել է Կիևի համալսարանը։ 1953 թվականին տեղափոխվել է Լուբնի։
Հրապարակումներ խմբագրել
Առաջին հրատարակությունը 1957 թվականին բանաստեղծական պատմական հեքիաթ-լեգենդն էր «Կռունկներ, կռնկիկներ»։ Դրան հաջորդեցին․
Պատմական բանաստեղծություններ (լեգենդներ) խմբագրել
- «Կախարդական մատանին»
- «Վրիժառու անտառից»
- "Կարմիր վարդ"
- «Նիկիտա Կոժումյակա»
- «Վոյեվոդա Դմիտրի»
Հեքիաթներ խմբագրել
- «Սև հասարակած»
- «Նորեկ»
- «Երկու հաղթանակ».
- «Հետքը տանում է դեպի ծով»
- «Երկուսը անդունդից վեր»
Պատմական վեպեր խմբագրել
- «Ուռուս-Շեյթանի դեսպանը» (1968)
- «Սուլթանի ֆիրմանը» (1969)
- «Սև ձիավորը» (1976)
- «Մետաքսե ժանյակը» (1977)
- «Արքայազն Քի» (1982)
- «Սև վահաններ» (1985)
- «Վառվող մոմը» (Horyt' svicha) (1992), Վեպը պատմում է Արևելյան Ուկրաինայի տարածք մոնղոլների ներխուժման մասին և Կիևի պաշարման մասին։ Վեպում առաջնային դերը տրվում է համայնքներում ապրող հասարակ մարդկանց։ Հեղինակը մոնղոլական արշավանքի դադարեցման համար շնորհակալություն է հայտնում հենց այդ ժողովրդին և փոխարենը է վերնախավերին մեղադրումհամակարգվածության և իմաստության բացակայության համար[2]։
- «Չումակի ճանապարհը» (1993)
- «Կարմիր կակաչներ» (2001)
- «Կապույտ գիրք» (Օրագիր) (2010)
- «Հիշողություններ. Նամակներ եղբորն և ընկերոջը» (2020)
«Գաղտնի դեսպանը» քառաբանություն խմբագրել
«Գաղտնի դեսպանը» Մալիկի պատմավեպերի ամենահայտնի շարքն է։ Քառագրությունը պատմում է գեղարվեստական կերպար, զապորոժյան կազակ Արսեն Զվենիգորայի և նրա սիրեցյալ Զլատկայի արկածների մասին՝ պատկերելով 17-րդ դարի Ուկրաինայի, Ռուսաստանի, Օսմանյան կայսրության և այլ երկրների որոշ նշանավոր դեմքեր և իրադարձություններ։ Մարքսիզմի էական ազդեցության տակ և Մոսկովիա -Ուկրաինա հարաբերությունների վերաբերյալ խորհրդային պաշտոնական տեսակետը, այդ վեպերը դեռևս կարող են դառնալ հետաքրքիր ժողովրդական ընթերցանություն թեմայի վերաբերյալ։ Գլխավոր հերոս Արսեն Զվենիգորան «17-րդ դարի Ջեյմս Բոնդ » է՝ մարտական հերոս և պոլիգլոտ, որը հեշտությամբ հարմարվում է արագ փոփոխվող հանգամանքներին և էթնոմշակութային միջավայրին։ Կերպարը չափազանց դրական է՝ ամենակարող առաջնորդ և առատաձեռն ընկեր, հավատարիմ սիրեկան և վասալ։ Այսպիսով, Զվենիգորան նման է առաջին պատմավեպերի արքետիպային ասպետի։ Վեպի սյուժեն մերժում է «լավ ցարի» գաղափարը։ Գլխավոր հերոսը, ով Զապորոժյան Սիչից սովորական կազակ է, ստվերում է վերին խավի ներկայացուցիչների կերպարները, որոնք պատկերված են ագահ և անազնիվ[2]։
Մրցանակներ խմբագրել
Մալիկը ստացել է Լեսյա Ուկրաինկայի անվան գրական մրցանակ (1983)՝ երեխաների համար պատմական և հայրենասիրական թեմայով ստեղծագործությունների համար (ներառյալ «Ուռուս-Շայթանի դեսպանը», «Մետաքսե ժանյակ» և «Արքայազն Կի» վեպերը)։
Տես նաեւ խմբագրել
- Կազակներ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Володимир Малик». lady.webnice.ru. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 3-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Vitruk, A (2015). «UKRAINIAN NATIONAL STORY IN THE MIRROR OF HISTORICAL FICTION: FOLLOWING THE TRANSFORMATIONS» (PDF). НАУКОВІ ЗАПИСКИ. Філологічні науки. 176: 61. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>թեգ. «:0» անվանումը սահմանվել է մի քանի անգամ, սակայն տարբեր բովանդակությամբ:
Նշումներ խմբագրել
- Минуле з висоти сучасності by Г.Я.Сергієнко, ակնարկ՝ Մալիկ Վ . Твори в 2-х томах. К.: Дніпро, 1986. - С.3-14 (Հեղինակը մեջբերում է Կարլ Մարքսին, Ֆրիդրիխ Էնգելսին և Վիսարիոն Բելինսկուն ՝ ապացուցելու Մալիկի հավատարմությունն ու օգտակարությունը խորհրդային գաղափարախոսության համար։ )