Վլադիմիր Իվանովիչ Դալ (նոյեմբերի 10 (22), 1801[1][2][3][…], Լուգանսկ, Slavyanoserbsky Uyezd, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][2][5][…] - սեպտեմբերի 22 (հոկտեմբերի 4), 1872[1][2][3][…], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[4][6][2][…]), ռուս գրող, բառարանագիր, ազգագրագետ։

Վլադիմիր Դալ
ռուս.՝ Владимир Даль
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 10 (22), 1801[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼուգանսկ, Slavyanoserbsky Uyezd, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][2][5][…]
Մահացել էսեպտեմբերի 22 (հոկտեմբերի 4), 1872[1][2][3][…] (70 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, Ռուսական կայսրություն[4][6][2][…]
ԳերեզմանՎագանկովյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Ազգությունգերմանացի
Կրոնուղղափառություն[7] և լյութերականություն[7]
ԿրթությունԴորպատի կայսերական համալսարանի բժշկության ֆակուլտետ և Դորպատի կայսերական համալսարան
Գիտական աստիճանD.M.Sc. (1829)
ԵրկերԿենդանի վելիկոռուսերենի բացատրական բառարանում
Մասնագիտությունբառարանագիր, լեզվաբան, փիլիսոփա, բարբառագետ, գրող, բժիշկ, ազգագրագետ, մանկագիր, ռազմական գործիչ, ժողովրդական հեքիաթների բանահավաք, բանահավաք և ազգագրագետ
ԱշխատատուՍանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա
ԱմուսինՋուլիա Դալ[7] և Եկատերինա Սոկոլովա
Ծնողներհայր՝ Յոհան Քրիստիան Դալ, մայր՝ Q131702140?
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունՌուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Ռուս բանահյուսության սիրահարների ընկերություն և Ռուսաստանի աշխարհագրական ընկերություն
ԵրեխաներԼև Դալ և Օլգա Դեմիդովա
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Vladimir Dal Վիքիպահեստում

Հրատարակումներ

խմբագրել

Մշակել և հրատարակել է «Ռուսական հեքիաթներ, հնգյակ առաջին» (1832), «Եղելություններ և հեքիաթներ» (գիրք 1-4, 1833-1839) ժողովածուները։ Կազակ Լուգանսկի կեղծանվամբ լույս է ընծայել «Սպասյակը» (1845), «Պավել Ալեքսեևիչ Իգրիվի» (1847) ստեղծագործությունները, ապա 1861-1862 «Ռուս ժողովրդի առակները», որը պարունակում է 8000-ից ավելի առակ, առած, ասացվածք։ Դալը անդրադարձել է ժողովրդական բանահյուսության լեզվին, առաջին անգամ կատարել է ռուսերենի բարբառների դասակարգում («Ռուսերենի բարբառների մասին», 1852)։ «Կենդանի վելիկոռուսերենի բացատրական բառարանում» (հատոր 1-4, 1863-1866), որն ընդգրկում է 200000 բառ, իրենց արտացոլումն են գտել 19-րդ դարի ռուսաց գրավոր ու բանավոր լեզուների և բարբառների բառապաշարը, փոխառությունները, դարձվածքները։ Նա նյութը դասակարգել է ըստ բների՝ բառակազմական, իմաստաբանական (նաև ստուգաբանական) և այլ լեզվաբանական հատկանիշների հիման վրա։ Բառարանն ունեցել է մի քանի հրատարակություն։ Այս աշխատության համար։ Դալը արժանացել է Լոմոնոսովի անվան մրցանակի, միաժամանակ նրան շնորհվել է պատվավոր ակադեմիկոսի կոչում (1863

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Даль, Владимир Иванович (ռուս.) // Русский биографический словарьСПб.: 1905. — Т. 6. — С. 42—48.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Булич С. Даль, Владимир Иванович (ռուս.) // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. X. — С. 46—48.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Даль Владимир Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 Миронов Г. М. Даль // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.)М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
  6. 6,0 6,1 6,2 JSTOR — 1995.
  7. 7,0 7,1 7,2 Erik Amburger database (գերմ.)
 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Վլադիմիր Դալ հոդվածին
 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Դալ» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Դալ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 262