Վիքիպեդիա:Շաբաթվա հոդված
Շաբաթվա հոդված
 «Շաբաթվա հոդված» նախագծի նպատակն է Գլխավոր էջում ամեն շաբաթ ներկայացնել հետաքրքիր և ուշագրավ մի հոդված։ Նախագիծը համագործակցության հարթակ է. պետք է ոչ միայն ամեն շաբաթ նոր հոդված ընտրել, այլև՝ յուրաքանչյուր ընտրություն առիթ է հոդվածի բովանդակությունը շտկելու և համալրելու համար։ Եթե ինքներդ հանդիպել եք հետաքրքիր հոդված, ապա այն «թեկնածու» առաջարկելու համար, սակայն մինչ այդ ծանոթացի՛ր կանոնակարգին և չափանիշներին։ Նախագիծը վերահսկվում է ակտիվ մասնակիցների կողմից (տե՛ս աջում⇒): |
Նախագծի ենթաէջեր Կաղապարներ Վերահսկող մասնակիցներ |
|
«Շաբաթվա հոդված» նախագիծ
Գլխավոր էջ • Չափանիշներ • Կանոնակարգ • Թեկնածուներ • Արխիվ |
Այս շաբաթվա հոդված
| - | «Շաբաթվա հոդված» նախագիծ
 Երուսաղեմի հայկական թաղամաս (եբրայերեն՝ הרובע הארמני, արաբ․՝ حارة الأرمن), հնագույն էթնիկ-կրոնական շրջան, որտեղ բնակվում են գերազանցապես հայեր։ Այն Երուսաղեմի քրիստոնեական, մուսուլմանական և հրեական թաղամասերի հետ կազմում է աշխարհի երեք կրոնների կարևորագույն վայրերից մեկը՝ զբաղեցնելով Հին քաղաքի տարածքի մեկ վեցերորդը։ Այստեղ են գտնվում Հայ առաքելական եկեղեցու Երուսաղեմի պատրիարքարանը, Սուրբ Հակոբյանց, Սուրբ Մարկոս, Սուրբ Գևորգ եկեղեցիները, հայկական պատրիարքարանն ու գրադարանը, Սուրբ Թարգմանչաց դպրոցը, հայկական այգին ու գերեզմանատունը, հոսպիտալը, Դավթի աշտարակը, Սիոնի դարպասները և այլ պատմական ու կրոնական շինություններ։ Թաղամասի ներքին կյանքը կարգավորվում և ղեկավարվում է Հայ առաքելական եկեղեցու Երուսաղեմի պատրիարքարանի կողմից։ Հայկական թաղամասը գտնվում է Հին քաղաքի հարավարևմտյան հատվածում և զբաղեցնելով վերջինիս տարածքի մեկ վեցերորդը՝ համարվում է ամենափոքր և քիչ բնակեցված թաղամասը։ 2001 թվականի տվյալներով այստեղ ապրում էր...Ավելին⇒ |
- |
| Անցած 10 շաբաթվա հոդվածները | Հաջորդ 10 Շաբաթվա հոդվածները |
|---|---|
Երուսաղեմի հայկական թաղամաս (եբրայերեն՝ הרובע הארמני, արաբ․՝ حارة الأرمن), հնագույն էթնիկ-կրոնական շրջան, որտեղ բնակվում են գերազանցապես հայեր։ Այն Երուսաղեմի քրիստոնեական, մուսուլմանական և հրեական թաղամասերի հետ կազմում է աշխարհի երեք կրոնների կարևորագույն վայրերից մեկը՝ զբաղեցնելով Հին քաղաքի տարածքի մեկ վեցերորդը։ Այստեղ են գտնվում Հայ առաքելական եկեղեցու Երուսաղեմի պատրիարքարանը, Սուրբ Հակոբյանց, Սուրբ Մարկոս, Սուրբ Գևորգ եկեղեցիները, հայկական պատրիարքարանն ու գրադարանը, Սուրբ Թարգմանչաց դպրոցը, հայկական այգին ու գերեզմանատունը, հոսպիտալը, Դավթի աշտարակը, Սիոնի դարպասները և այլ պատմական ու կրոնական շինություններ։ Թաղամասի ներքին կյանքը կարգավորվում և ղեկավարվում է Հայ առաքելական եկեղեցու Երուսաղեմի պատրիարքարանի կողմից։ Հայկական թաղամասը գտնվում է Հին քաղաքի հարավարևմտյան հատվածում և զբաղեցնելով վերջինիս տարածքի մեկ վեցերորդը՝ համարվում է ամենափոքր և քիչ բնակեցված թաղամասը։ 2001 թվականի տվյալներով այստեղ ապրում էր...Ավելին⇒ |
|
 Վատիկան քաղաք, ինքնիշխան պետություն, որը տեղակայված է Հռոմ քաղաքում։ 44 հեկտար մակերեսով (110 ակր) և մոտ 1000 բնակչությամբ այն աշխարհի ամենափոքր պետությունն է և՛ տարածքով և՛ բնակչությամբ։ Այնուամենայնիվ, պաշտոնապես այն ինքնիշխան չէ, բայց ինքնիշխանությունը գտնվում է պապականության ձեռքում։ Հոգևոր կամ եկեղեցական-մենիշխանական պետություն է (թեոկրատիայի տեսակ), որը ղեկավարվում է Հռոմի պապի կողմից։ Բարձրագույն պետական իշխանությունն իրականացնում է տարբեր ազգային պատկանելիություն ունեցող կաթոլիկ հոգևորականությունը։ 1377 թվականին Ավիգոնից պապերի վերադարձից հետո նրանց նստավայրը հիմնականում Վատիկանի Առաքելական պալատն է, որը գտնվում է ներկայիս Վատիկան քաղաքում, չնայած որ երբեմն նստավայրը տեղափոխվել է Հռոմի Քուիրինալյան պալատ կամ այլ տեղ։ Վատիկանը տարբերվում է պապական աթոռից, որը գալիս է վաղ քրիստոնեական ժամանակներից և հիմնական եպիսկոպոսական աթոռն է 1,2 միլիարդ լատինական և արևելյան կաթոլիկ հավատակիցներով ամբողջ աշխարհում։ Մյուս կողմից անկախ քաղաք-պետությունը ստեղծվեց 1929 թվականին Պապական աթոռի և Իտալիայի միջև Լաթերանի պայմանագրով, որով այն ներկայացվում էր որպես նոր ստեղծված...Ավելին⇒ |
|
Վատիկան քաղաք, ինքնիշխան պետություն, որը տեղակայված է Հռոմ քաղաքում։ 44 հեկտար մակերեսով (110 ակր) և մոտ 1000 բնակչությամբ այն աշխարհի ամենափոքր պետությունն է և՛ տարածքով և՛ բնակչությամբ։ Այնուամենայնիվ, պաշտոնապես այն ինքնիշխան չէ, բայց ինքնիշխանությունը գտնվում է պապականության ձեռքում։ Հոգևոր կամ եկեղեցական-մենիշխանական պետություն է (թեոկրատիայի տեսակ), որը ղեկավարվում է Հռոմի պապի կողմից։ Բարձրագույն պետական իշխանությունն իրականացնում է տարբեր ազգային պատկանելիություն ունեցող կաթոլիկ հոգևորականությունը։ 1377 թվականին Ավիգոնից պապերի վերադարձից հետո նրանց նստավայրը հիմնականում Վատիկանի Առաքելական պալատն է, որը գտնվում է ներկայիս Վատիկան քաղաքում, չնայած որ երբեմն նստավայրը տեղափոխվել է Հռոմի Քուիրինալյան պալատ կամ այլ տեղ։ Վատիկանը տարբերվում է պապական աթոռից, որը գալիս է վաղ քրիստոնեական ժամանակներից և հիմնական եպիսկոպոսական աթոռն է 1,2 միլիարդ լատինական և արևելյան կաթոլիկ հավատակիցներով ամբողջ աշխարհում։ Մյուս կողմից անկախ քաղաք-պետությունը ստեղծվեց 1929 թվականին Պապական աթոռի և Իտալիայի միջև Լաթերանի պայմանագրով, որով այն ներկայացվում էր որպես նոր ստեղծված...Ավելին⇒ |
 «Պատերազմի արվեստը», չինացի ստրատեգ Սուն Ցզիին (չինարեն՝ 孫子兵法, փինյին՝ Sūnzĭ bīngfǎ) վերագրվող ամենանշանավոր հին չինական տրակտատ, որը նվիրված է ռազմական մարտավարությանը և քաղաքականությանը։ Կազված է 13 գլխից, որոնցից յուրաքանչյուրն անդրադառնում է պատերազմ վարելու քաղաքականությանը, տարբեր իրավիճակներին և դրանց կիրառությանը ռազմական մարտավարության և ռազմավարության մեջ։ Գրեթե 1500 տարի շարունակ այն եղել է առաջավոր աղբյուր, որը 1080 թվականին ներառվել է Սուն դինաստիայի կայսր Շենցզունի «Յոթ ռազմական դասական տեքստերի» ցանկում։ «Պատերազմի արվեստը» շարունակում է մնալ ամենաազդեցիկ մարտավարական տեքստն Արևելյան Ասիայում։ Այն մեծ ազդեցություն է ունեցել արևելյան և արևմտյան ռազմական մտածողության, գործարարական ռազմավարության և իրավական մարտավարության վրա։ Գիրքն առաջին անգամ թարգմանվել է ֆրանսերեն և հրատարակվել 1772 թվականին (վերահրատարակվել՝ 1782 թվականին) ճեզվիտ Ջան Ժոզեֆ Մարի Ամիոտի կողմից, իսկ անգլերեն մասնակի թարգմանությունը 1905 թվականին կատարվել է բրիտանացի սպա Էվերարդ Ֆերգյուսոն Քալթրոփի կողմից և կոչվել «Պատերազմի գիրք»։ Ծանոթագրություններով առաջին անգլերեն թարգմանությունը կատարվել և հրատարակվել է Լիոնել Գայլսի կողմից 1910 թվականին։ Աշխատությունը ներշնչել է բազմաթիվ ռազմական և քաղաքական գործիչների, ինչպիսիք են, օրինակ, Մաո Ցզեդունը, Վո Նգուեն Զիապը և Նորման Շվարցկոպֆը և այլք...Ավելին⇒ |
Վատիկան քաղաք, ինքնիշխան պետություն, որը տեղակայված է Հռոմ քաղաքում։ 44 հեկտար մակերեսով (110 ակր) և մոտ 1000 բնակչությամբ այն աշխարհի ամենափոքր պետությունն է և՛ տարածքով և՛ բնակչությամբ։ Այնուամենայնիվ, պաշտոնապես այն ինքնիշխան չէ, բայց ինքնիշխանությունը գտնվում է պապականության ձեռքում։ Հոգևոր կամ եկեղեցական-մենիշխանական պետություն է (թեոկրատիայի տեսակ), որը ղեկավարվում է Հռոմի պապի կողմից։ Բարձրագույն պետական իշխանությունն իրականացնում է տարբեր ազգային պատկանելիություն ունեցող կաթոլիկ հոգևորականությունը։ 1377 թվականին Ավիգոնից պապերի վերադարձից հետո նրանց նստավայրը հիմնականում Վատիկանի Առաքելական պալատն է, որը գտնվում է ներկայիս Վատիկան քաղաքում, չնայած որ երբեմն նստավայրը տեղափոխվել է Հռոմի Քուիրինալյան պալատ կամ այլ տեղ։ Վատիկանը տարբերվում է պապական աթոռից, որը գալիս է վաղ քրիստոնեական ժամանակներից և հիմնական եպիսկոպոսական աթոռն է 1,2 միլիարդ լատինական և արևելյան կաթոլիկ հավատակիցներով ամբողջ աշխարհում։ Մյուս կողմից անկախ քաղաք-պետությունը ստեղծվեց 1929 թվականին Պապական աթոռի և Իտալիայի միջև Լաթերանի պայմանագրով, որով այն ներկայացվում էր որպես նոր ստեղծված...Ավելին⇒ |
|
Վատիկան քաղաք, ինքնիշխան պետություն, որը տեղակայված է Հռոմ քաղաքում։ 44 հեկտար մակերեսով (110 ակր) և մոտ 1000 բնակչությամբ այն աշխարհի ամենափոքր պետությունն է և՛ տարածքով և՛ բնակչությամբ։ Այնուամենայնիվ, պաշտոնապես այն ինքնիշխան չէ, բայց ինքնիշխանությունը գտնվում է պապականության ձեռքում։ Հոգևոր կամ եկեղեցական-մենիշխանական պետություն է (թեոկրատիայի տեսակ), որը ղեկավարվում է Հռոմի պապի կողմից։ Բարձրագույն պետական իշխանությունն իրականացնում է տարբեր ազգային պատկանելիություն ունեցող կաթոլիկ հոգևորականությունը։ 1377 թվականին Ավիգոնից պապերի վերադարձից հետո նրանց նստավայրը հիմնականում Վատիկանի Առաքելական պալատն է, որը գտնվում է ներկայիս Վատիկան քաղաքում, չնայած որ երբեմն նստավայրը տեղափոխվել է Հռոմի Քուիրինալյան պալատ կամ այլ տեղ։ Վատիկանը տարբերվում է պապական աթոռից, որը գալիս է վաղ քրիստոնեական ժամանակներից և հիմնական եպիսկոպոսական աթոռն է 1,2 միլիարդ լատինական և արևելյան կաթոլիկ հավատակիցներով ամբողջ աշխարհում։ Մյուս կողմից անկախ քաղաք-պետությունը ստեղծվեց 1929 թվականին Պապական աթոռի և Իտալիայի միջև Լաթերանի պայմանագրով, որով այն ներկայացվում էր որպես նոր ստեղծված...Ավելին⇒ |
|
 Էլեն Լի ԴեՋեներես (անգլ.՝ Ellen Lee DeGeneres), ամերիկացի դերասանուհի, հեռուստահաղորդավարուհի, սցենարիստ, թոք շոու վարող, հեռուստատեսային պրոդյուսեր, կատակերգու, հեռուստատեսային դերասանուհի, գրող, կինոդերասանուհի։ 1994-1998 թվականներին նկարահանվել է աշխարահռչակ «Էլեն» սիթքոմում և 2003 թվականից վարել է «Էլեն ԴեՋեներեսի շոու» ամերիկյան թոք շոուն։ Նրա ստենդթ-ափ կարիերան սկսվել է 1980-ական թվականներից։ 1986 թվականին նկարահանվել է «Երեկոն Ջոնի Քարսոնի հետ» թոք շոուում։ Որպես դերասան՝ ԴեՋեներեսը նկարահանվել է «Պարոն Սխալ» (1996), EDtv (1999) և Սիրային նամակը (1999) ֆիլմերում, հնչյունավորել է Դորիին Փիքսար անիմացիոն ստուդիայի կողմից նկարահանված «Փնտրելով Նեմոյին» և «Փնտրելով Դորիին» համակարգչային լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերում։ Նեմոյի համար նա արժանացել է «Սատուրն մրցանակին՝ որպես երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի»՝ դառնալով առաջինը, որը հնչյունավորման համար «Սատուրն» մրցանակ է ստացել։ 2010 թվականին American Idol սերիալի իններորդ սեզոնում խաղացել է դատավորի դերը։ Էլենը նկարահանվել է երկու հեռուստատեսային սիթքոմում. 1944-1998 թվականներին «Էլեն»-ում և 2001-2002 թվականներին՝ «Էլեն շոու»-ում։ «Էլեն»-ի չորրորդ սեզոնի ժամանակ՝ 1997 թվականին, ԴեՋեներեսը «Օփրա Ուինֆրիի շոու»-ի ժամանակ հայտարարել է, որ...Ավելին⇒ |
|
Էլեն Լի ԴեՋեներես (անգլ.՝ Ellen Lee DeGeneres), ամերիկացի դերասանուհի, հեռուստահաղորդավարուհի, սցենարիստ, թոք շոու վարող, հեռուստատեսային պրոդյուսեր, կատակերգու, հեռուստատեսային դերասանուհի, գրող, կինոդերասանուհի։ 1994-1998 թվականներին նկարահանվել է աշխարահռչակ «Էլեն» սիթքոմում և 2003 թվականից վարել է «Էլեն ԴեՋեներեսի շոու» ամերիկյան թոք շոուն։ Նրա ստենդթ-ափ կարիերան սկսվել է 1980-ական թվականներից։ 1986 թվականին նկարահանվել է «Երեկոն Ջոնի Քարսոնի հետ» թոք շոուում։ Որպես դերասան՝ ԴեՋեներեսը նկարահանվել է «Պարոն Սխալ» (1996), EDtv (1999) և Սիրային նամակը (1999) ֆիլմերում, հնչյունավորել է Դորիին Փիքսար անիմացիոն ստուդիայի կողմից նկարահանված «Փնտրելով Նեմոյին» և «Փնտրելով Դորիին» համակարգչային լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերում։ Նեմոյի համար նա արժանացել է «Սատուրն մրցանակին՝ որպես երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի»՝ դառնալով առաջինը, որը հնչյունավորման համար «Սատուրն» մրցանակ է ստացել։ 2010 թվականին American Idol սերիալի իններորդ սեզոնում խաղացել է դատավորի դերը։ Էլենը նկարահանվել է երկու հեռուստատեսային սիթքոմում. 1944-1998 թվականներին «Էլեն»-ում և 2001-2002 թվականներին՝ «Էլեն շոու»-ում։ «Էլեն»-ի չորրորդ սեզոնի ժամանակ՝ 1997 թվականին, ԴեՋեներեսը «Օփրա Ուինֆրիի շոու»-ի ժամանակ հայտարարել է, որ...Ավելին⇒ |
|
Էլեն Լի ԴեՋեներես (անգլ.՝ Ellen Lee DeGeneres), ամերիկացի դերասանուհի, հեռուստահաղորդավարուհի, սցենարիստ, թոք շոու վարող, հեռուստատեսային պրոդյուսեր, կատակերգու, հեռուստատեսային դերասանուհի, գրող, կինոդերասանուհի։ 1994-1998 թվականներին նկարահանվել է աշխարահռչակ «Էլեն» սիթքոմում և 2003 թվականից վարել է «Էլեն ԴեՋեներեսի շոու» ամերիկյան թոք շոուն։ Նրա ստենդթ-ափ կարիերան սկսվել է 1980-ական թվականներից։ 1986 թվականին նկարահանվել է «Երեկոն Ջոնի Քարսոնի հետ» թոք շոուում։ Որպես դերասան՝ ԴեՋեներեսը նկարահանվել է «Պարոն Սխալ» (1996), EDtv (1999) և Սիրային նամակը (1999) ֆիլմերում, հնչյունավորել է Դորիին Փիքսար անիմացիոն ստուդիայի կողմից նկարահանված «Փնտրելով Նեմոյին» և «Փնտրելով Դորիին» համակարգչային լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերում։ Նեմոյի համար նա արժանացել է «Սատուրն մրցանակին՝ որպես երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի»՝ դառնալով առաջինը, որը հնչյունավորման համար «Սատուրն» մրցանակ է ստացել։ 2010 թվականին American Idol սերիալի իններորդ սեզոնում խաղացել է դատավորի դերը։ Էլենը նկարահանվել է երկու հեռուստատեսային սիթքոմում. 1944-1998 թվականներին «Էլեն»-ում և 2001-2002 թվականներին՝ «Էլեն շոու»-ում։ «Էլեն»-ի չորրորդ սեզոնի ժամանակ՝ 1997 թվականին, ԴեՋեներեսը «Օփրա Ուինֆրիի շոու»-ի ժամանակ հայտարարել է, որ...Ավելին⇒ |
|
 Հայ-պարթևական պատերազմ կամ Տիգրան Մեծի պարթևական արշավանք, Մեծ Հայքի Արտաշեսյան արքա Տիգրան Բ Մեծի նվաճողական պատերազմն ընդդեմ Պարթևական թագավորության և վերջինիս հպատակ տերությունների՝ Կորդուքի, Ատրպատականի, Օսրոյենեի և Ադիաբենեի, որոնք սկսվել են մ․թ․ա․ 87 թվականին և ավարտվել մ․թ․ա․ 85 թվականին հայկական կողմի լիակատար հաղթանակով։ Հայ-պարթևական հարաբերությունները սրվում են դեռևս Պարթևստանի գահակալ Միհրդատ Բ-ի կառավարման ժամանակահատվածում, երբ գահաժառանգ Տիգրանին պատանդությունից ազատելու դիմաց որպես պայման Մեծ Հայքի թագավորությանը պարտադրվում է հանձնել սահմանամերձ «Յոթանասուն հովիտներ» կոչվող տարածքները։ Այդ տիրույթների հետագա պատկանելիության շուրջ վեճը Տիգրան Բ-ի կառավարման սկզբնական հատվածում` մ․թ․ա․ 94-92 թվականներին, վերաճում է հայ-պարթևական պատերազմի, որն ավարտվում է Մեծ Հայքի կորսված տարածքների վերականգնմամբ։ Ծոփքի վերամիավորումը, Վիրքի և Աղվանից թագավորությունների հպատակեցումը, Պոնտոսի արքա Միհրդատ Զ Եվպատորի հետ հայ-պոնտական դաշինքի կնքումը, Կապադովկիայի ռազմակալումը, ինչպես նաև Տիգրան Մեծի հետագա նվաճողական նկրտումները անխուսափելի են դարձնում հայ-պարթևական պատերազմի սանձազերծումը, ինչին առավելապես նպաստում են Պարթևստանում սկզբնավորված գահակալական կռիվներն ու խառնակությունները։ Տիգրան Մեծը Պարթևստանի դեմ մեծ արշավանքը սկսում է...Ավելին⇒ |
|
Հայ-պարթևական պատերազմ կամ Տիգրան Մեծի պարթևական արշավանք, Մեծ Հայքի Արտաշեսյան արքա Տիգրան Բ Մեծի նվաճողական պատերազմն ընդդեմ Պարթևական թագավորության և վերջինիս հպատակ տերությունների՝ Կորդուքի, Ատրպատականի, Օսրոյենեի և Ադիաբենեի, որոնք սկսվել են մ․թ․ա․ 87 թվականին և ավարտվել մ․թ․ա․ 85 թվականին հայկական կողմի լիակատար հաղթանակով։ Հայ-պարթևական հարաբերությունները սրվում են դեռևս Պարթևստանի գահակալ Միհրդատ Բ-ի կառավարման ժամանակահատվածում, երբ գահաժառանգ Տիգրանին պատանդությունից ազատելու դիմաց որպես պայման Մեծ Հայքի թագավորությանը պարտադրվում է հանձնել սահմանամերձ «Յոթանասուն հովիտներ» կոչվող տարածքները։ Այդ տիրույթների հետագա պատկանելիության շուրջ վեճը Տիգրան Բ-ի կառավարման սկզբնական հատվածում` մ․թ․ա․ 94-92 թվականներին, վերաճում է հայ-պարթևական պատերազմի, որն ավարտվում է Մեծ Հայքի կորսված տարածքների վերականգնմամբ։ Ծոփքի վերամիավորումը, Վիրքի և Աղվանից թագավորությունների հպատակեցումը, Պոնտոսի արքա Միհրդատ Զ Եվպատորի հետ հայ-պոնտական դաշինքի կնքումը, Կապադովկիայի ռազմակալումը, ինչպես նաև Տիգրան Մեծի հետագա նվաճողական նկրտումները անխուսափելի են դարձնում հայ-պարթևական պատերազմի սանձազերծումը, ինչին առավելապես նպաստում են Պարթևստանում սկզբնավորված գահակալական կռիվներն ու խառնակությունները։ Տիգրան Մեծը Պարթևստանի դեմ մեծ արշավանքը սկսում է...Ավելին⇒ |
 Գլխավոր էջի բաժիններ – Շաբաթվա հոդված – Օրվա հոդված – Այսօր պատմության մեջ – Գիտեի՞ք որ – Օրվա պատկեր – Նորություններ |