| Հունիս ամսվա օրերը
|
|---|
|
|
|
| Հունիսի 3
|
 - 1837 թ. – ծնվել է Պերճ Պռոշյանը, հայ գրող (մահ. 1907 թ.)։
- 1875 թ. – մահացել է Ժորժ Բիզեն, ֆրանսիացի նշանավոր երգահան, հանրահայտ «Կարմեն» օպերայի հեղինակ (ծն. 1838 թ.)։
- 1891 թ. – մահացել է Պետրոս Ադամյանը, հայ մեծանուն դերասան, նկարիչ, գրող, հասարակական գործիչ (ծն. 1894 թ.)։
- 1924 թ. – մահացել է Ֆրանց Կաֆկան, ավստրիացի հայտնի գրող (ծն. 1883 թ.)։
- 1971 թ. – ավարտվեց Հայաստանի գրողների միության վեցերորդ համագումարը։
- 1991 թ. – Արցախյան ազատամարտի ժամանակ Արցախի Հադրութի շրջանի Խանձաձոր գյուղի բնակչությունը տեղահանվեց։
- 1998 թ. – Գերմանիայի Էշեդ ավանի մոտ Հաննովերից Համբուրգ մեկնող գնացքի վթարի հետևանքով մահացան 101 մարդ, վնասվածքներ ստացան 88 հոգի։
- 2000 թ. – Երևանում Մոսկվա կինոթատրոնում տեղի ունեցավ «Գլադիատոր» ֆիլմի Հայաստանյան պրեմիերան։
- 2006 թ. – Չեռնոգորիան հռչակեց իր անկախությունը՝ դուրս գալով Սերբիա և Չեռնոգորիայի կազմից։
- 2008 թ. – Պրահայում կնքվեց խղճի և կոմունիզմի մասին եվրոպական հռչակագիրը։
- 2016 թ. - Արիզոնայում մահացավ աֆրոամերիկացի նշանավոր պրոֆեսիոնալ ծանրքաշային կարգի բռնցքամարտիկ, մարդասեր և հասարակական գործիչ Մուհամմեդ Ալին (Կասիուս Մարցելուս Քլեյ կրտսեր) (ծնվ. 1942 թ.)։
| |
|
|
| Հունիսի 4
|
 - 1679 թ. – Հայաստանում տեղի ունեցավ մեծ երկրաշարժ, որը ավերեց Երևանն ու բոլոր հարևան բնակավայրերը։ Զոհ գնացին հազարավոր մարդիկ ու գրեթե բոլոր շինությունները։
- 1878 թ. – Թուրքիան Մեծ Բրիտանիային հանձնեց Կիպրոսի կառավարումը։
- 1905 թ. – ծնվել է Վարդան Աճեմյանը, հայ մեծանուն թատերական ռեժիսոր, ԽՍՀՄ ժողովրդական դերասան (մահ. 1977 թ.)։
- 1918 թ. – Բաթումում Հայաստանի Դեմոկրատական Հանրապետության և Օսմանյան կայսրության միջև կնքվեց պայմանագիր, որը բաղկացած էր 14 հոդվածից։ Անդրանիկ Օզանյանը քննարկում էր համաձայնագիրը առանց միջոցների մնացած Դաշնակցության հետ ձևավորելու Լեռնահայաստան։
- 1925 թ. – տպագրվեց «Պիոներ ղեկ» մանկապատանեկան պարբերականի առաջին համարը, այնուհետև կոչվել է «Պիոներ կանչ», ապա` «Կանչ»։
- 1934 թ. – մահացել է Մարիա Կյուրին, ծագումով լեհ նշանավոր ֆիզիկոս և քիմիկոս, Նոբելյան մրցանակի կրկնակի դափնեկիր (ծն. 1867 թ.)։
- 1975 թ. – ծնվել է Անջելինա Ջոլին, ամերիկացի հանրաճանաչ դերասանուհի։
- 1989 թ. – Ուֆա քաղաքի մոտ տեղի ունեցած երկաթուղային վթարի հետևանքով մահացավ մոտ 500 մարդ։ Վթարը ամենամեծն է ՌԴ-ի և ԽՍՀՄ-ի պատմության մեջ։
- 2002 թ. – հայտնաբերվեց Կվավար տրանսնեպտունային մարմիններից մեկը, Կոյպերի գոտու ամենամեծ մարմիններից մեկը։
| |
|
|
|
|
| Հունիսի 6
|
 - 1404 թ. – Թուրքմեն Ռամազան ամիրայի կողմից գրավվեց Սիս քաղաքը, որտեղ պաշարվածների թվում էր Ամենայն հայոց կաթողիկոս Կարապետ Ա Կեղեցին։
- 1599 թ. – ծնվել է Դիեգո Վելասկեսը, իսպանացի հռչակավոր նկարիչ (մահ. 1660 թ.)։
- 1606 թ. – ծնվել է Պիեռ Կոռնեյլը, ֆրանսիացի նշանավոր դրամատուրգ, նրան համարում են «ֆրանսիական ողբերգության հայր» (մահ. 1684 թ.)։
- 1799 թ. – ծնվել է Ալեքսանդր Պուշկինը, ռուս մեծանուն գրող, բանաստեղծ (մահ. 1837 թ.)։
- 1903 թ. – ծնվել է Արամ Խաչատրյանը՝ հայ կոմպոզիտոր, դիրիժոր, մանկավարժ, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (մահ. 1978 թ.)։
- 1917 թ. – ծնվել է Քըրք Քըրքորյանը, ամերիկահայ միլիարդատեր, գործարար, բարերար, հսկայական բարեգործական աջակցություն է ցուցաբերել Հայաստանին (մահ. 2015 թ.)։
- 1946 թ. – Նյու Յորքում ստեղծվեց Բասկետբոլի ազգային ասոցիացիան` NBA։
- 1969 թ. – մահացել է Արա Սարգսյանը, հայ քանդակագործ (ծն. 1902 թ.)։
- 1982 թ. – Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ Իսրայելական զինված ուժերը մտան Լիբանան «Լիբանանի ազատագրման կազմակերպությունը» ոչնչացնելու համար։
- 1984 թ. – ռուս ծրագրավորող Ալեքսեյ Պաժիտնովը ներկայացրեց իր ստեղծած Տետրիս խաղը։
- 2002 թ. – Միջերկրական ծովի վրա աստերոիդ պայթեց։
| |
|
|
| Հունիսի 7
|
 - 1099 թ. – Խաչակրաց առաջին արշավանքի ժամանակ սկսվեց Երուսաղեմի պաշարումը։
- 1494 թ. – Իսպանիան և Պորտուգալիան «Տորդեսիլյասի պայմանագրով» բաժանեցին Նոր Աշխարհը։
- 1683 թ. – ծնվել է Պաղտասար Դպիրը, հայ բանաստեղծ, երաժիշտ, գիտնական, հրատարակիչ, ազգային և կրթական լուսավորման շարժման գործիչ (մահ. 1768 թ.)։
- 1880 թ. – Երկրորդ Խաղաղօվկիանոսյան պատերազմի ժամանակ Չիլիում տեղի ունեցավ Արիկայի ճակատամարտը։
- 1883 թ. – տեղի ունեցավ Մոսկվայի Սուրբ Քրիստոս Ամենափրկիչ մայր տաճարի լուսավորման հանդիսավոր արարողությունը։
- 1952 թ. – ծնվել է Օրհան Փամուքը, չերքեզական ծագումով թուրք գրող, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, հայտնի է Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ունեցած իր հայամետ դիրքորոշմամբ, որի համար հալածվել է Թուրքիայի իշխանություններից և ներկայումս բնակվում է ԱՄՆ-ում։
- 1981 թ. – Իսրայելական օդուժը իրականացրեց «Օպերա» գործողությունը, լուրջ վնաս հասցնելով Իրաքի տարածքում գտնվող ֆրանսիական արտադրության «Օսիրակ» ատոմային ռեակտորին։
- 1982 թ. – Թենեսի նահանգում գտնվող Էլվիս Փրեսլիին պատկանող «Գրեյսլենդ» ագարակը բացվեց որպես թանգարան։
- 1990 թ. – ծնվել է Իգի Ազալիան, ավստրալացի ռեփեր և մոդել։
- 2007 թ. – աշխատանքը սկսեց Հայաստանի չորրորդ գումարման Ազգային ժողովը։
| |
|
|
| Հունիսի 8
|
 - 1588 թ. – մահացել է Միմար Սինանը, ծագումով հայ, թուրք նշանավոր ճարտարապետ (ծն. 1489 թ.):
- 1783 թ. – Իսլանդիայում ժայթքեց Լաքի հրաբուխը, պատմության ամենամեծ լավային ժայթքումներից մեկը: Հրաբխի հետևանքով մահացավ մոտ 10 000 մարդ, սատկեց մոտ 11 000 խոշոր եղջերավոր անասուն, 200 000 ոչխար, 30 000 ձի, հաջորդ տարի Եվրոպայի հյուսիսում բերքի պակաս և սով եղավ:
- 1810 թ. – ծնվել է Ռոբերտ Շումանը, գերմանացի նշանավոր երգահան, դիրիժոր (մահ. 1856 թ.):
- 1869 թ. – Չիկագոյում Այվզ Մակգաֆին արտոնագրեց իր պատրաստած աշխարհի առաջին փոշեկուլը:
- 1876 թ. – մահացել է Ժորժ Սանդը, ֆրանսիացի կին գրող (ծն. 1804 թ.):
- 1902 թ. – ծնվել է Արամ Մերանգուլյանը՝ հայ կոմպոզիտոր, դիրիժոր, թառահար, մանկավարժ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (մահ. 1967 թ.):
- 1912 թ. – Լոս Անջելեսում հիմնվեց «Universal Pictures» կինոստուդիան, Հոլիվուդյան ամենահին կինոստուդիան:
- 1941 թ. – ծնվել է Արա Շիրազը, հայ քանդակագործ, հայտնի բանաստեղծ Հովհաննես Շիրազի և բանաստեղծուհի Սիլվա Կապուտիկյանի որդին (մահ. 2014 թ.)։
- 1954 թ. – մահացել է Արշակ Չոպանյանը, հայ նշանավոր գրաքննադատ, գրող, բանասեր (ծն. 1872 թ.):
- 1960 թ. – Մոսկվայում` Կրեմլում, Լև Տրոցկուն սպանող Ռամոն Մերկադերը ստանում է Խորհրդային Միության հերոսի շքանշան:
| |
|
|
| Հունիսի 9
|
- 68 թ. – ինքնասպան եղավ Հռոմի կայսր Ներոնը:
- 1672 թ. – ծնվել է Պետրոս I-ը, ռուս նշանավոր կայսր (մահ. 1725 թ.):
- 1840 թ. – ծնվել է Ակակի Ծերեթելին, վրացի բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, վրաց նոր գրականության և գրական նոր լեզվի հիմնադիրներից (մահ. 1915 թ.):
- 1849 թ. – ստեղծվեց Երևանի նահանգը, որը կազմված էր Երևանի, Նախիջևանի, Ալեքսանդրապոլի, Նոր-Բայազետի և Օրդուբադի գավառներից։ Արևելյան Հայաստանի մյուս շրջանները մտան Թիֆլիսի և Ելիզավետապոլի նահանգների մեջ:
- 1870 թ. – մահացել է Չարլզ Դիքենսը, անգլիացի հայտնի գրող (ծն. 1812 թ.):
- 1889 թ. – Հռոմում Ջորդանո Բրունոյի մահապատժի վայրում (նրան այրել են խարույկի վրա) բացվեց նրա հուշարձանը:
- 1976 թ. – մահացել է Դավիթ Մալյանը, հայ հանրաճանաչ դերասան (ծն. 1904 թ.):
- 1978 թ. – ծնվել է Այլին Խաչատուրյանը, լիբանանահայ երգչուհի:
| |
|
|
|
|
|
|
| Հունիսի 13
|
 - 1525 թ. – Մարտին Լյութերն ամուսնացավ նախկին միանձնուհի Կատարինա ֆոն Բորի հետ:
- 1878 թ. – սկսվեց Բեռլինի կոնգրեսը, որը Մեծ Բրիտանիայի և Ավստրո-Հունգարիայի ջանքերով հրավիրվել էր Սան-Ստեֆանոյի պայմանագիրը վերանայելու նպատակով, և որից հետո Արևմտյան Հայաստանի հարցը միջազգային դիվանագիտության մեջ մտավ «Հայկական հարց» եզրույթով:
- 1899 թ. – ծնվել է Ակսել Բակունցը, հայ նշանավոր գրող (մահ. 1937 թ.):
- 1951 թ. – ծնվել է Փիթեր Բալաքյանը, ամերիկակահայ գրող, («Ճակատագրի սև շունը», «Այրվող Տիգրիս. Հայոց ցեղասպանություն եւ Ամերիկայի արձագանքը»):
- 1956 թ. – ծնվել է Յուրի Վարդանյանը, հայտնի հայ ծանրամարտիկ, աշխարհի և եվրոպայի բազմակի չեմպիոն, Օլիմպիական չեմպիոն, 43 տարբեր ռեկորդների հեղինակ:
- 1997 թ. – Հնդկաստանի մայրաքաղաք Դելիում «Սահման» ֆիլմի Uphaar Cinema կինոթատրոնում պրեմիերայի ժամանակ տեղի ունեցած հրդեհի հետևանքով մահացավ 59 մարդ, 103-ը ստացան տարբեր աստիճանի վնասվածքներ:
- 2005 թ. – Ըստ Եվրամիության որոշման՝ իռլանդերենը դասվեց Եվրամիության պաշտոնական լեզուների շարքը. իռլանդերեն խոսում են Իռլանդիայում, Մեծ Բրիտանիայում, ԱՄՆ-ում և Կանադայում:
- 2009 թ. – Թեհրանում երկրի նախագահական ընտրություններում Մահմուդ Ահմադինեժադի հաղթելուց հետո սկսվեցին զանգվածային անկարգություններ:
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Հունիսի 20
|
 - 451 թ. — տեղի ունեցավ Կատալաունյան դաշտերի ճակատամարտը։
- 1815 թ. — ավարտվեց Նապոլեոն Բոնապարտի իշխանության հարյուր օրը։
- 1863 թ. — Արևմտյան Վիրջինիան դարձավ ԱՄՆ-ի 35-րդ նահանգը։
- 1819 թ. — ծնվել է Ժակ Օֆենբախը, գերմանացի հրեայի ընտանիքից սերվող ֆրանսիացի երգահան և թավջութակահար, ֆրանսիական օպերետ ժանրի ստեղծողներից մեկը (մահ. 1880 թ.)։
- 1915 թ. — ծնվել է Գուրգեն Բորյանը, հայ բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, «Լիտերատուրնայա Արմենիա»-ի, ապա «Խորհրդային Հայաստան» ամսագրի խմբագիր (մահ. 1971 թ.)։
- 1974 թ. — որպես պատասխան հունական «սև գնդապետների» կողմից Կիպրոսում նոր ծայրահեղական ղեկավար նշանակելուն, Թուրքիան ռազմական գործողություններ սկսեց Կիպրոսի դեմ և գրավեց Կիպրոսի ողջ հյուսիսը այնտեղ ստեղծելով Կիպրոսի թուրքական պետություն, որը մինչ այսօր չի ճանաչվել ոչ մի պոտության կողմից բացառությամբ Թուրքիայի։
- 1978 թ. — ծնվել է Ֆրենկ Լեմպարդը, անգլիացի նշանավոր ֆուտբոլիստ։
- 1985 թ. — մահացել է Ջոն Կիրակոսյանը, հայազգի նշանավոր պատմաբան, քաղաքական գործիչ, նրա աշխատությունները վերաբերվում են Հայկական հարցին և Հայոց ցեղասպանությանը (ծն. 1929 թ.)։
- 1990 թ. — ԳՖՀ-ի խորհրդարանը որոշում ընդունեց Բոննից մայրաքաղաքը Բեռլին տեղափոխելու մասին։
| |
|
|
| Հունիսի 21
|
- 1633 թ. – Գալիլեո Գալիլեյը դատապարտվեց ինկվիզիցիայի կողմից։
- 1640 թ. – ծնվել է Լայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմը, գերմանացի նշանավոր մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, փիլիսոփա (մահ. 1716 թ.)։
- 1788 թ. – Նյու Հեմպշիրը դարձավ ԱՄՆ-ի 9-րդ նահանգը։
- 1840 թ. – ծնվել է Ակակի Ծերեթելին, վրացի բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, հրապարակախոս, Իլյա Ճավճավաձեի հետ միասին համարվում է վրաց նոր գրականության և գրական նոր լեզվի հիմնադիրներից (մահ. 1915 թ.)։
- 1868 թ. – Մյունխենի թատրոնում կայացավ Ռիխարդ Վագների Նյուրնբերգի մայսթերզինգերները օպերայի պրեմիերան։
- 1905 թ. – ծնվել է Ժան Պոլ Սարտրը, Ֆրանսիացի էկզիստենցիալիստ փիլիսոփա, վիպագիր, և քննադատ (մահ. 1980 թ.)։
- 1920 թ. – տեղի ունեցավ համր կինոյի ժամանակաշրջանի աստղեր Դուգլաս Ֆերբենքսի և Մերի Փիքֆորդի հարսանիքը։
- 1925 թ. – տեղի ունեցավ Շիրակի ջրանցքի հանդիսավոր բացումը։
- 1992 թ. – զոհվել է Լեոնիդ Ազգալդյանը, մասնագիտությամբ ֆիզիկոս, ռազմական գործիչ, Արցախյան ազատամարտի հերոս (ծն. 1942 թ.)։
- 1994 թ. – եթեր հեռարձակվեց Շանթ հեռուստատեսությունը։
| |
|
|
|
| Հունիսի 23
|
- 1846 թ. – բելգիացի Ադոլֆ Սաքսը իր պատրաստած սաքսոֆոնի համար ստացավ արտոնագիր։
- 1868 թ. – ամերիկացի Քրիստոֆեր Լետեմ Շոուլզը արտոնագիր ստացավ տպագրական մեքենայի համար։
- 1894 թ. – ստեղծվեց Միջազգային Օլիմպիական Կոմիտեն։
- 1912 թ. – ծնվել է Ալան Թյուրինգը, անգլիացի մաթեմատիկոս, տրամաբան, գաղտնավերլուծող և ինֆորմատիկայի մասնագետ (մահ. 1954 թ.)։
- 1852 թ. – մահացել է Կառլ Բրյուլովը, ռուս նկարիչ, «Պոմպեյի վերջին օրը» հայտնի կտավի հեղինակ (ծն. 1799 թ.)։
- 1936 թ. – ծնվել է Ռիչարդ Բախը, ամերիկացի գրող, արձակագիր, («Ջոնաթան Լիվիգստոն ճայը», «Պատրանքներ»)։
- 1956 թ. – մահացել է Մայքլ Արլենը, սփյուռքահայ նշանավոր գրող (ծն. 1895 թ.)։
- 1972 թ. – ծնվել է Զինեդին Զիդանը, ֆրանսիացի հանրահայտ ֆուտբոլիստ, բոլոր ժամանակների լավագույն ֆուտբոլիստներից մեկը։
- 2011 թ. – Նյու Ջերսի նահանգի Նյուարկ քաղաքի «Փրուդենշալ Սենթր» մարզապալատում տեղի ունեցավ բասկետբոլի 2011 թ. NBA դրաֆթը։
| |
|
|
| Հունիսի 24
|
 - 444 թ. – Մեծ Հայքի Շահապիվան ավանում՝ Հայոց թագավորների բանակատեղիում, Հովսեփ Ա Հողոցմեցու կաթողիկոսության և Վասակ Սյունու մարզպանության օրոք տեղի ունեցավ Հայ առաքելական եկեղեցու Շահապիվանի ժողովը:
- 1908 թ. – ծնվել է Արտեմ Ալիխանյանը, հայ նշանավոր ֆիզիկոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր (մահ. 1978 թ.):
- 1916 թ. – առաջին անգամ Հոլիվուդյան աստղի ստացած հոնարարը անցավ մեկ միլիոն դոլարը, դերասանուհի Մերի Փիքֆորդը «Paramount Pictures» ընկերության հետ 1 040 000 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր ստորագրեց:
- 1934 թ. – Ուկրաինայի մայրաքաղաքը Խարկովից տեղափոխվեց Կիև:
- 1947 թ. – ամերիկացի օդաչու Քենեթ Առնոլդը Վաշինգտոնի մերձակայքում սարերի վրայով թռչելիս օդում տեսավ մեծ արագությամբ սլացող 9 տարօրինակ օբյեկտ, այդ օբյեկտներին նա նմանեցրեց ափսեների և այդտեղից էլ եկավ թռչող ափսե արտահայտությունը, գիտականորեն` Չբացահայտված թռչող օբյեկտ:
- 1963 թ. – ծնվել է Յուրի Կասպարյանը, հայազգի երաժիշտ, եղել է ռուսական «Կինո» ռոք խմբի կիթառահար:
- 1987 թ. – ծնվել է Լիոնել Մեսսին, արգենտինացի ֆուտբոլիստ, հարձակվող, իսպանական «Բարսելոնա» ֆուտբոլային ակումբի և Արգենտինայի հավաքականի խաղացող, բոլոր ժամանակների լավագույն ֆուտբոլիստներից մեկը:
- 2006 թ. – Հայաստանի շախմատի հավաքականը դարձավ Օլիմպիադայի չեմպիոն:
| |
|
|
| Հունիսի 25
|
- 1788 թ. – Վիրջինիան դարձավ ԱՄՆ-ի 10-րդ նահանգը:
- 1882 թ. – ծնվել է Լևոն Օրբելին, հայ ականավոր գիտնական, ֆիզիոլոգ, էվոլյուցիոն ֆիզիոլոգիայի ուսմունքի ստեղծողներից մեկը (մահ. 1958 թ.):
- 1944 թ. – Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում մարտերից մեկի ժամանակ զոհվում է հայազգի իտալական պարտիզան Գևորգ Քոլոզյանը` սեփական մարմնով ծածկելով հակառակորդի հրակնատը:
- 1950 թ. – Հյուսիսային Կորեան հարձակվեց Հարավային Կորեայի վրա և սկսվեց Կորեական պատերազմը:
- 1967 թ. – առաջին հեռուստաեթերը ամբողջ աշխարհով (աշխարհի 5 մայրցամաքների 24 երկրներում մոտ 400 միլիոն հեռուսադիտող), «Մեր երկիր» ծրագրով հեռարձակվեց Բիթլզ խմբի «All You Need is Love» երգը:
- 1991 թ. – Սլովենիան և Խորվաթիան հայտարարեցին իրենց անկախությունը Հարավսլավիայից:
- 2004 թ. – մահացել է Տիգրան Լևոնյանը, հայ նշանավոր օպերային երգիչ (դրամատիկական տենոր), օպերային ռեժիսոր, կինոռեժիսոր, դերասան (ծն. 1936 թ.):
- 2009 թ. – մահացել է Մայքլ Ջեքսոնը, ամերիկացի երգիչ, պարող, պրոդյուսեր և գործարար, համարվում է փոփ երաժշտության արքա (ծն. 1958 թ.):
| |
|
|
|
| Հունիսի 27
|
- 1873 թ. – մահացել է Ֆեոդոր Տյուտչևը, ռուս նշանավոր գրող, դիվանագետ (ծն. 1803 թ.)։
- 1905 թ. – ռուսական Պոտյոմկին զրահանավի վրա ապստամբություն սկսվեց։
- 1931 թ. – Իգոր Սիկորսկին ԱՄՆ-ում ստացավ ուղղաթիռի պատրաստման արտոնագիր։
- 1970 թ. – մահացել է Մկրտիչ Խերանյանը, հայ բանատեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ (ծն. 1899 թ.)։
- 1976 թ. – ծնվել է Վարդուհի Վարդանյանը, հայ երգչուհի (մահ. 2006 թ.)։
- 1977 թ. – ծնվել է Ռաուլ Գոնսալեսը, իսպանացի ճանաչված ֆուտբոլիստ։
- 1983 թ. – ծնվել է Ալսուն, թաթարական ծագումով ռուս երգչուհի։
- 1993 թ. – Արցախյան ազատամարտի ժամանակ հայկական զինված ուժերը գրավեցին Մարտակերտ քաղաքը։
- 1997 թ. – ավարտվեց Տաջիկստանի քաղաքացիական պատերազմը։
- 2001 թ. – մահացել է Ջեք Լեմոնը, ամերիկացի դերասան, Օսկարի կրկնակի դափնեկիր (ծն. 1925 թ.)։
- 2003 թ. – ստեղծվեց Վիքիքաղվածքը։
| |
|
|
| Հունիսի 28
|
 - 1098 թ. – Առաջին խաչակրաց արշավանքների ժամանակ խաչակիրները Անտիոք քաղաքի մոտ ջախջախեցին մուսուլմաններին:
- 1292 թ. – Եգիպտոսի սուլթան Մելիք Աշրաֆը, ով արդեն գրավել էր խաչակիրների վերջին հենակետը Մերձավոր Արևելքում` Աքքա քաղաքը, հարձակվեց և գրավեց կաթողիկոսի նստավայրը` Հռոմկլան, գերի վերցրեց Ստեփանոս Դ Հռոմկլայեցի կաթողիկոսին և քաղաքի բնակչությանը ու շարժվեց դեպի Սիս:
- 1577 թ. – ծնվել է Պիտեր Պաուլ Ռուբենսը, ֆլամանդացի գեղանկարիչ (մահ. 1640 թ.):
- 1712 թ. – ծնվել է Ժան Ժակ Ռուսոն, ֆրանսիացի նշանավոր փիլիսոփա, գրող, լուսավորիչ (մահ. 1778):
- 1877 թ. – 1877-1878 թվականներիի ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ Արշակ Տեր-Ղուկասովի հրամանատարությամբ հայկական զորքերը ազատագրեցին Բայազետը:
- 1914 թ. – «Երիտասարդ Բոսնիա» (Млада Босна) կազմակերպության անդամներից մեկը՝ Գավրիլո Պրինցիպը, սպանեց ավստրոհունգարական գահի ժառանգորդ Ֆրանց Ֆերդինանդին և նրա կնոջը: Ավստրո-Հունգարիան և Գերմանիան դեպքը որպես առիթ օգտագործեցին Սերբիայի վրա հարձակվելու համար, ինչը և սկիզբ դրեց Առաջին համաշխարհային պատերազմին:
- 1919 թ. – ստորագրվեց Վերսալյան պայմանագիրը, որով պաշտոնապես ավարտվեց Առաջին համաշխարհային պատերազմը:
- 1926 թ. – ծնվել է Արտյոմ Կարապետյանը, թատրոնի և կինոյի հայ դերասան, հայտնի է իր կրկնօրինակման աշխատանքներով (մահ. 2011 թ.):
- 1942 թ. – մահացել է Յանկա Կուպալան, բելառուս գրող, համարվում է բելառուս գրականության դասականներից մեկը (ծն. 1882 թ.):
- 1992 թ. – Արցախյան ազատամարտի ժամանակ հայկական զինված ուժերը Մոնթե Մելքոնյանի հրամանատարությամբ ազատագրեցին Ճարտար, Մաճկալաշեն, Կարմիր Շուկա բնակավայրերը:
| |
|
|
| Հունիսի 29
|
- 1825 թ. – ծնվել է Գաբրիել Սունդուկյանը, հայ նշանավոր դրամատուրգ, հասարակական գործիչ (մահ. 1912 թ.)։
- 1839 թ. – մահացել է Համբարձում Լիմոնջյանը, հայ երգահան, երաժշտագետ, նոր հայկական ձայնագրության հիմնադիրը (ծն. 1768 թ.):
- 1888 թ. – Մյունխենում կայացավ Ռիխարդ Վագների Փերիներ օպերայի պրեմիերան:
- 1900 թ. – ծնվել է Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերին, ֆրանսիացի գրող, բանաստեղծ և օդաչու, հայտնի է դարձել «Փոքրիկ իշխանը» պատմածքով (մահ. 1944):
- 1920 թ. – Իսպանիայի թագավոր Ալֆոնս XIII-ը Ռեալ Մադրիդ ֆուտբոլային ակումբին շնորհեց «Արքայական» տիտղոսը, որը իսպաներեն հնչում է Ռեալ:
- 1996 թ. – Լիբիայի մայրաքաղաք Տրիպոլիում Աբու-Սալիմ բերդում տեղի ունեցած ապստամբության ճնշման ժամանակ զոհվեց մոտ 1200 կալանավոր:
- 1999 թ. – մահացել է Գարեգին Ա-ն, ամենայն հայոց 131-րդ կաթողիկոս (ծն. 1932 թ.):
- 2011 թ. – թողարկվեց Դրուփալ կայքի կառավարման համակարգը:
| |
|
|
|
Այսօր պատմության մեջ. Հունվար – Փետրվար – Մարտ – Ապրիլ – Մայիս – Հունիս – Հուլիս – Օգոստոս – Սեպտեմբեր – Հոկտեմբեր – Նոյեմբեր – Դեկտեմբեր
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Գլխավոր էջի բաժիններ – Շաբաթվա հոդված – Օրվա հոդված – Այսօր պատմության մեջ – Գիտեի՞ք որ – Օրվա պատկեր – Նորություններ