Վիկտոր Մասլով

ռուս ֆուտբոլիստ

Վիկտոր Ալեքսանդրովիչ Մասլով (ապրիլի 14 (27), 1910, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 11, 1977(1977-05-11), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային ֆուտբոլիստ և մարզիչ, կիսապաշտպան։ ԽՍՀՄ սպորտի վարպետ, Ուկրաինական ԽՍՀ վաստակավոր մարզիչ (1966), ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզիչ (1960)։ Ընդգրկվել է «World Soccer» ամսագրի 50-ամյակի 50 լավագույն մարզիչների ցանկում[1]։

Վիկտոր Մասլով
Քաղաքացիությունը  ԽՍՀՄ
Ծննդյան ամսաթիվ ապրիլի 14 (27), 1910
Ծննդավայր Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն
Մահվան ամսաթիվ մայիսի 11, 1977(1977-05-11) (67 տարեկան)
Մահվան վայր Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Դիրք կիսապաշտպան

Կենսագրություն

խմբագրել

Վիկտոր Մասլովը ծնվել է 1910 թվականի ապրիլի 14-ին (27) Մոսկվայում։ Սկսել է խաղալ 1927 թվականին Մոսկվայում՝ «Գորնյակով» ակումբային թիմում։ 1930-ին նա դարձավ ՌԴՊԿ-ի ֆուտբոլիստ, որի հիման վրա ստեղծվեց «Տորպեդո» ակումբը, որը մինչև 1936 թվականը կոչվում էր «ԱՄՕ ի ԶիՍ»։ 1936-1939 թվականներին եղել է թիմի ավագ։ 1941 թվականին «Տորպեդո» ակումբի վերակազմավորմամբ պաշտպանել է «Արհմիություններ-1» թիմի գույները։ Միակ մրցաշրջանից հետո «Արհմիությունները» լուծարվել է, և նա վերադարձավ «Տորպեդո»։ 1942 թվականին Մասլովն ավարտեց խաղային կարիերան։

Անդամակցել է ԽՄԿԿ-ին[2]։

Մարզչական կարիերան սկսել է հարազատ «Տորպեդոյում»։ ՖՇՄ-ի ավագ մարզիչ 1954 թվականից մինչև 1956 թվականի հոկտեմբեր։

1957 թվականին Մասլովը չորրորդ անգամ գլխավորեց «Տորպեդոն»[3]։ 1960 թվականին նա ակումբի հետ մեծ հաջողությունների է հասել՝ նվաճելով ԽՍՀՄ առաջնությունն ու գավաթը, սակայն մեկ տարի անց հեռացվել է աշխատանքից[4]։ Դրանից հետո Մասլովը երկու մրցաշրջան աշխատել է ՍԿԱ ակումբի հետ և կարճ ժամանակով գլխավորեց ԽՍՀՄ զինված ուժերի հավաքականը, որը հաղթեց Ընկերական բանակների համաշխարհային սպարտակիադայում (Վիետնամ՝ 1963):

1964 թվականին Մասլովը գլխավորել է Կիևի «Դինամոն»։ Ակումբի գլխավոր մարզչի պաշտոնում նրա առաջին քայլերից մեկը թիմի հիմնական կազմը կազմող ֆուտբոլիստների մեծ մասի հեռացումն էր[4]։ Դա արվել է ակումբի խաղի տակտիկական «նկարը» փոխելու համար, որը, Մասլովի կարծիքով, պետք է հիմնված լիներ մրցակցի նկատմամբ ֆիզիկական գերազանցության վրա[4]։ Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ կազմի մի մասի փոփոխությունը բացատրվում էր ակումբում առկա լարվածությամբ՝ կապված թիմում խմբավորումների առկայության հետ[5], սակայն այդ տարբերակը մերժվում էր «Դինամոյի» խաղացողների կողմից[6]։ «Դինամոյում» Մասլովն աշխատել է 6 տարի։ Նրա գլխավորությամբ ակումբը ԽՍՀՄ առաջնությունում տարել է 3 հաղթանակներ և 2 անգամ նվաճել երկրի գավաթը, իսկ 1966 թվականին ակումբը նրա գլխավորությամբ կատարել է հաղթական «դուբլ»։ Եվս մեկ հաջողություն կարելի է համարել չեմպիոնների գավաթակիր շոտլանդական «Սելտիկի» նկատմամբ հաղթանակը։ Մասլովը հեռացվել է «Դինամոյից» 1970 թվականին, այն բանից հետո, երբ ակումբը առաջնությունում զբաղեցրել է 7-րդ տեղը[6]

«Դինամոն» մեկնել է Մոսկվա՝ ԲԿՄԱ-ի հետ խաղին։ Անսպասելիորեն թիմի հետ «Ռոսիա» հյուրանոցում հայտնվեց Ուկրաինական մարզկոմիտեի ներկայացուցիչ Միզյակը, որը ֆուտբոլի հետ ոչ մի կապ չուներ, այլ պատասխանատու էր իր գերատեսչությունում ձմեռային մարզաձևերի համար։ Հենց այդ մարդուն էլ մեր վախկոտ ֆուտբոլային առաջնորդները հանձնարարել են Մասլովին հայտարարել, որ նրա ծառայությունների կարիքը Կիևն այլևս չունի։ «Անդրեյ, - խնդրեց նա ինձ,- գնա բուֆետ և վերցրու մի քանի շիշ կոնյակ»։ Հետո նա ասաց ինձ՝ «Թրջենք իմ պաշտոնանկությունը»։ Լռեցի և դառնորեն ավելացրի․ «Շնորհակալություն, որ գոնե տանը՝ Մոսկվայում, ասացին, և ոչ թե ինչ-որ տեղ՝ «Ռազդելնայա» կայարանում»։ Թե ինչպես խաղացին հաջորդ օրը՝ չեմ հիշում։ Մեկնում ենք օդանավակայան, իսկ նա մնում է։ Պապի աչքերում՝ այդպիսի կարոտ կար։ Եվ արցունքներ, որոնք ոչ ոք երբեք չի տեսել... Ավելի ուշ, երբ մի փոքր հաղթահարեց այդ ամենը, այնուամենայնիվ այցելեց Կիև՝ հանձնելու գործերը և վերադարձնելու ծառայողական բնակարանի բանալիները...»[5] Անդրեյ Բիբա

Մասլովի վերջին ակումբը եղել է «Արարատը», որտեղ նա հայտնվել է Նիկիտա Սիմոնյանի առաջարկությամբ[7]։ Այս թիմի հետ նա նվաճել է ԽՍՀՄ գավաթը 1975 թվականին։

Հանդիսանում է ԽՍՀՄ-ում և աշխարհում 4-4-2 մարտավարական սխեմայի կիրառման նորարարներից մեկը[4]։ Սովետական միությունում առաջիններից մեկն էր, որը եզրային հարձակվողներին տեղափոխել է կիսապաշտպանների դիրքեր՝ սրելու եզրային խաղը[4], միևնույն ժամանակ, եզրային խաղացողները պաշտպանության ժամանակ օգնում էին պաշտպաններին[6]։ Պաշտպանությա համար Մասլովը գործնականում միշտ զարգացնում էր գոտիային պաշտպանությունը[4]։ Որոշ ֆուտբոլային փորձագետների կողմից Մասլովը ճանաչվում է որպես «տոտալ ֆուտբոլի» հիմնադիրներից և նախահայրերից մեկը, որը հետագայում օգտագործվել է Ռինուս Միխելսի կողմից[8]։

1983 թվականից ի վեր պատանեկան թիմերը խաղարկում են Մասլովի հիշատակի մրցանակը։ Մասլովը «Ֆուտբոլ-Հոկեյա» ամսագրում ֆուտբոլի մասին բազմաթիվ գիտական հոդվածների հեղինակ է։

Վիկտոր Ալեքսանդրովիչ Մասլովը մահացել է 68 տարեկան հասակում 1977 թվականի մայիսի 11-ին Մոսկվայում։ Թաղված է Դոլգոպրուդնենսկի գերեզմանատան 13-ա հատվածում[7]։

Ելույթներ

խմբագրել
  • «Գորնյակով» թիմ (1927—1930)
  • ՌԴՊԿ (1930)
  • ԱՄՕ, ԶիՍ, «Տորպեդո» Մոսկվա (1931-1940, հուլիսից 1941-1942)
  • ««Արհմիություններ-1» (1941)

Թիմային ձեռքբերումներ

խմբագրել
  • ԽՍՀՄ առաջնություններում անցկացրել է 66 հանդիպում, դարձել 1 գոլի հեղինակ։
  • 1934 և 1935 թվականների Մոսկվայի առաջնության արծաթե մեդալակիր։
  • 1934 թվականի Մոսկվայի առաջնության բրոնզե մեդալակիր։
  • ՀԱՄԿ-ի գավաթի հաղթող 1932։
  • Հաղթելով Ֆրանսիայի մարզական միության Համաշխարհային սպարտակիադայում՝ նա 1938 թվականին դարձավ Մոսկվայի «Տորպեդոյի» հաղթական ուղևորության մասնակից Ֆրանսիա։ Կատարել է խաղացող մարզչի պարտականությունները։

Մարզչական կարիերա

խմբագրել
  • «Տորպեդո» Մոսկվա (1945՝ օգոստոս 1945, 1946՝ հուլիս 1948, 1952՝ օգոստոս 1953, 1957-1961, 1971՝ օգոստոս 1973)։
  • «Տորպեդո» Գորկի (1949-1951)։
  • ՖՇՄավագ մարզիչ (1954՝ հոկտեմբեր 1956)։
  • ՍԿԱ Դոնի Ռոստով (1962—1963)։
  • ԽՍՀՄ զինված ուժերի հավաքական (1963)։
  • «Դինամո» Կիև (1964՝ սեպտեմբեր 1970)։
  • «Արարատ» Երևան (1975)։

Մարզչական կարիերա

խմբագրել

Թիմային

խմբագրել

«Տորպեդո» Մոսկվա

  • ԽՍՀՄ չեմպիոն՝ 1960
  • ԽՍՀՄ առաջնության արծաթե մեդալակիր (2)՝ 1957, 1961
  • ԽՍՀՄ առաջնության բրոնզե մեդալակիր (2)՝ 1945, 1953
  • ԽՍՀՄ գավաթակիր (3)՝ 1952, 1960, 1972
  • ԽՍՀՄ Գավաթի եզրափակչի մասնակից (2)՝ 1958, 1961

ՍԿԱ Դոնի Ռոստով

  • 4-րդ տեղ ԽՍՀՄ առաջնությունում՝ 1963

«Դինամո» Կիև

  • ԽՍՀՄ չեմպիոն (3)՝ 1966, 1967, 1968
  • ԽՍՀՄ առաջնության արծաթե մեդալակիր (2)՝ 1965, 1969
  • ԽՍՀՄ գավաթակիր (2)՝ 1964, 1966

«Արարատ» Երևան

  • ԽՍՀՄ գավաթակիր՝ 1975

ԽՍՀՄ զինված ուժերի հավաքական

  • ԽՍՀՄ զինված ուժերի հավաքականը 1963 թվականին դարձավ Վիետնամում ընկերական բանակների համաշխարհային սպարտակիադայի ֆուտբոլային մրցաշարի հաղթող, իսկ Մասլովը նրա մարզիչներից մեկն էր։

Գնդակով հոկեյ

  • Հետպատերազմյան տարիներին եղել է «Տորպեդո» (Մոսկվա) տղամարդկանց թիմի և «Բուրևեստնիկ» (Մոսկվա) կանանց թիմի մարզիչը գնդակով հոկեյում։ Վ. Ա. Մասլովի ղեկավարությամբ «Բուրևեստնիկ» կանանց թիմը (Մոսկվա) դարձել Է 1946 թվականի ԽՍՀՄ գավաթակիր («Կրասնի սպորտ» թերթ, 1946, փետրվարի 26)։

Անձնական

խմբագրել

Կինովերսուս

խմբագրել
  • Սերգեյ Շիմկո՝ «Աղեղնավոր համաստեղությունու (2018)
  • Վիտալի Խաև՝ «Ստրելցով» (2020)

Հիշողություն

խմբագրել
  • 2021 թվականի հունիսին Վիկտոր Մասլովի հիշատակին փողոց է անվանակոչվել Մոսկվայում՝ Էդուարդ Ստրելցովի անվան մարզադաշտի մոտ («Տորպեդո» մարզադաշտ)[10]։

Ընտանիք

խմբագրել
  • Մասլովա, Եկատերինա Ֆեդորովնա՝ կին[11]

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Лобановский и Маслов вошли в число лучших тренеров 50 лет». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.
  2. Победа торпедовских дублёров в первенстве СССР 1959 года Արխիվացված է Մայիս 11, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով: Публикация на сайте «Торпедо» от 13 декабря 2014 года
  3. Легендарный советский тренер Виктор Маслов не избегал крепких слов, если до футболистов не доходила суть игры(չաշխատող հղում)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 «Великие советские тренеры: Виктор Маслов». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.
  5. 5,0 5,1 «Дед». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 2-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 Виктор МАСЛОВ. Футбольный гигант по прозвищу Дед
  7. 7,0 7,1 «Виктору Маслову исполнилось бы 100. День памяти Деда». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.
  8. «The end of forward thinking». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.
  9. «Top 50 des coaches de l'histoire». France Football. 2019 թ․ մարտի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
  10. «Улицы вблизи стадиона "Торпедо" назвали в честь Эдуарда Стрельцова и Виктора Маслова». Москва 24, 1 июня 2021. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 17-ին.
  11. ««Ребята, держитесь за трубу!». В столетие со дня рождения прославленного тренера Виктора Маслова о нем вспоминают коллеги, соратники, ученики». sovsport.ru (ռուսերեն). Советский спорт. 2010 թ․ ապրիլի 26. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 13-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել