Վաչագան Վանցյան
Վաչագան Հունանի Վանցյան (մայիսի 14, 1913, Զակ, Ախալքալաքի շրջան, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Վրաստան - օգոստոսի 1, 1944, Ukmergė District Municipality, Լիտվա), Խորհրդային Միության հերոս (24.3.1945, հետմահու)[1], սերժանտ։ Հայրենական պատերազմի (1941-1945) մասնակից։
| Վաչագան Վանցյան | |
|---|---|
| մայիսի 14, 1913 - օգոստոսի 1, 1944 (31 տարեկան) | |
| Ծննդավայր | Զակ, Ախալքալաքի շրջան, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Վրաստան |
| Մահվան վայր | Ukmergė District Municipality, Լիտվա |
| Զորատեսակ | հետևազոր |
| Կոչում | սերժանտ |
| Մարտեր/ պատերազմներ | Հայրենական մեծ պատերազմ |
| Պարգևներ |   և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Վաչագան Վանցյանը ծնվել է 1913 թվականի մայիսի 14-ին Ռուսական կայսրության Երևանի նահանգի Զակ գյուղում (այժմ՝ Ախալքալաքի շրջան, Ջավախք), գյուղացու ընտանիքում։ 1928 թվականին ավարտել է տեղի միջնակարգ դպրոցը։ 1937-1939 թվականներին աշխատել է Բաթումի արդյունաբերական ձեռնարկություններում, այնուհետև՝ կոլտնտեսությունում։ Հայրենական մեծ պատերազմի սկզբում կամավոր զորակոչվել է Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ։ Հայրենական մեծ պատերազմի մարտերում երեք անգամ վիրավորվել է, հայտնի է եղել որպես հմուտ և խիզախ գնդացրորդ։ 1942 թվականի մայիսից մասնակցել է Ռժևսկ-Սիչևյան, 1943 թվականի ապրիլից՝ Բելոռուսական գործողությանը, ցուցաբերել խիզախություն և արիություն։ Շումիլինո երկաթուղային կայարանի շրջանում Վանցյանը ոչնչացրել է հակառակորդի 3 գնդացրային կետ, ետ մղել 2 հակագրոհ։ Աչքի է ընկել Նեմանի գետանցման ժամանակ, երբ ոչնչացրել է հակառակորդի 9 զինվոր։ 1944 թվականի օգոստոսի 1-ին Վանցյանը գրավել է պլացդարմ և պահել այն մինչև հիմնական ուժերի ժամանումը՝ ետ մղելով հակառակորդի 5 գրոհ։ Ծանր վիրավորվել է, բայց չի լքել մարտի դաշտը, արյունաքամ լինելով` պահել է պլացդարմը։ Մնալով մենակ՝ հավաքել է վերջին ուժերը և պայթեցրել հակառակորդի տանկը, իսկ ինքը զոհվել 1944 թվականի օգոստոսի 1-ին Վիտեբսկի շրջանի Շամիլինո երկաթուղային կայարանի մոտ։ Թաղված է Շիլան գյուղում (Բիրտայի շրջան, Լիտվա)[2]։
Հիշատակ խմբագրել
Վաչագան Վանցյանի բրոնզաձույլ կիսանդրին կանգնեցված է հայրենի Զակ գյուղում և շրջկենտրոնի կենտրոնական այգում[2]։
Պարգևներ խմբագրել
Առաջինների թվում Նեմանի հաջող գետանցման, պլացդարմի պահման, արիության և հերոսության համար հաստոցային գնդացրի գնդացրային հաշվարկի (259-րդ Հրաձգային գունդ, 179-րդ Հրաձգային դիվիզիա, 43-րդ Բանակ, 1-ին Մերձբալթյան ռազմաճակատ) հրամանատար սերժանտ Վանցյանին ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախարարի 1945 թվականի մարտի 24-ի հրամանագրով շնորհվել է (հետմահու) Խորհրդային Միության հերոսի կոչում, պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով և «Ոսկե աստղ» մեդալով (ԽՍՀՄ ԳԽՆ վկայականը հանձնվել է կնոջը)[3]։
- Խորհրդային Միության հերոս (24.03.1945, հետմահու)[4]
- Լենինի շքանշան (24.03.1945, հետմահու)
- «Արիության համար» մեդալ
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Խորհրդային Միության հերոսների ցանկը Հայկական Սովետական Հանրագիտարանում, հ 13, էջ 665
- ↑ 2,0 2,1 Ջավախքի զավակները Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին
- ↑ «Ով ով է. Հայեր» Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007, էջ 525:
- ↑ Операция "Багратион": освобождение Белоруссии (ռուսերեն). ОЛМА Медиа Групп. 2004. ISBN 9785224046034.
Գրականություն խմբագրել
- Амирханян М. Д. Армяне — Герои Советского Союза. Ер., 2005. — 202 с.: ISBN 99930-4-342-7
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Վաչագան Վանցյան «Երկրի հերոսներ» կայքում
