Վահան Չերազի հուշարձան

Վահան Չերազի հուշարձան;
	Վահան Չերազի հուշարձանը Գյումրիում
Տեսակ	հուշարձան
Քանդակագործ	Սամվել Պետրոսյան
Ստեղծում	հուլիսի 23, 2018
Երկիր	Հայաստան
Քաղաք	Վարդանանց հրապարակ
Բնակավայր	Գյումրի
Շինության ձև	հուշարձան
Նյութ	բրոնզ
Ներկա վիճակ	Կանգուն
	պատկերված են
	Monument to Vahan Cheraz Վիքիպահեստում

Վահան Չերազի հուշարձան, հայ մարզիկ, մանկավարժ, Կ.Պոլսի և Հայաստանի Առաջին Հանրապետության սկաուտական շարժման ռահվիրա, հասարակական-քաղաքական գործիչ Վահան Չերազի հուշարձանը Շիրակի մարզի Գյումրի քաղաքի կենտրոնական՝ Վարդանանց հրապարակում^[1]։

Պատմություն

Հուշարձանը տեղադրվել է Հայ Մարմնակրթական Ընդհանուր Միության 100-ամյակի շրջանակներում՝ 2018 թվականի հուլիսի 23-ին։ Հուշարձանի բացման արարողությանը ներկա են գտնվել Չերազի աղջիկը`Բյուրակն Չերազը, թոռներից Ավետիք Իշխանյանը^[2], ՀՄԸՄ վարչության անդամներ, 26 երկրների 1200 սկաուտներ, հյուրեր^[1]։

Վահան Չերազը Ալեքսանդրապոլում

1920 թվականին Վահան Չերազը Հայաստանի կրթության նախարար Նիկոլ Աղբալյանի հրավերով Պոլիսից տեղափոխվել է Ալեքսանդրապոլ (այժմ՝ Գյումրի) հայրենիքում մարզական կյանքը զարգացնելու նպատակով։ Այդ ժամանակաշրջանում Ցեղասպանությունը վերապրած որբերի մի մասը կենտրոնացած էր Ալեքսանդրապոլում։ Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո Չերազը, անտեսելով իրեն սպառնացող վտանգը և հարազատների զգուշացումները, նախընտրում է մնալ հայրենիքում, իսկ 1921 թվականին մասնակցում է Փետրվարյան ապստամբությանը։ Խորհրդային կարգերի օրոք Վահան Չերազը Ալեքսանդրապոլում (Գյումրի) աշխատում է Ամերիկյան օգնության կոմիտեում (Արմենկոմ), զբաղվում հայ որբերի խնամակալությամբ, կազմակերպում սկաուտական և մարզական մանկապատանեկան խմբեր։ 1924 թվականին Չերազն անհիմն մեղադրվում է «լրտեսության մեջ հօգուտ ԱՄՆ-ի և Անգլիայի», աքսորվում Սիբիր, որտեղ սպանվում է 1927 թվականին։ Չերազի կինը՝ Վարդանուշ Չերազը, գնդակահարվել է 1937 թվականին։

Տվյալներ

Քանդակագործը Չերազին կերտել է սկաուտական համազգեստով, խրոխտ, առնական, վեհ, ստատիկ վիճակի մեջ՝ հաղորդելով դինամիկա, կանգնած մայր հողին։ Բրոնզաձույլ արձանը տեղադրված է Գյումրիի Չերազի անվան փողոցում։