Վահան Անանյան
Վահան Վազգենի Անանյան (հունիսի 22, 1959, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 18, 2006, Օդեսա, Ուկրաինա), ծագումով հայ նկարիչ, որը Տալլինում (1985-1993) և Օդեսայում (1994-2006) առավել վառ և նշանակալի ստեղծագործական հետք է թողել, չի միացել այդ ժամանակ գոյություն ունեցող խմբերից որևէ մեկին, ստեղծել է իր յուրահատուկ գեղարվեստական ոճը։
Վահան Անանյան | |
---|---|
Ծնվել է | հունիսի 22, 1959 |
Ծննդավայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Վախճանվել է | դեկտեմբերի 18, 2006 (47 տարեկան) |
Մահվան վայր | Օդեսա, Ուկրաինա |
Մասնագիտություն | նկարիչ |
Վահան Անանյանը բարեկամություն է հաստատել ուկրաինացի նկարիչ Մատվեյ Վայսբերգի և ջութակահար Ալեքսանդր Կնոպի հետ։
Նկարչի ժառանգությունը մոտավոր տվյալներով կազմում է շուրջ 500 գեղանկարչական կտավ, որոնք նկարվել են Տալլինում գտնվելու ժամանակաշրջանում, մոտավորապես նույնքան էլ՝ Օդեսայում, մի քանի տասնյակ գրաֆիկական և այլ աշխատանքներ կատարվել են Երևանում։
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է Երևանում։ Մանկուց զբաղվել է գեղանկարչությամբ։ 1972-1976 թվականներին սովորել է հայտնի հայ քանդակագործ Սերգեյ Ստեփանյանի արվեստանոցում։ 1977 թվականին տեղի է ունեցել նրա առաջին անհատական ցուցահանդեսը, այնուհետև ևս երկու ցուցահանդես՝ 1978 և 1979 թվականներին։ 1980 թվականից մինչև 1987 թվականը մասնակցել է Մոսկվայում, Սանկտ Պետերբուրգում, Օդեսայում կայացած ցուցահանդեսներին։ 1985 թվականին տեղափոխվել է Թալին։ 1985-1993 թվականներին մասնակցել է բազմաթիվ համատեղ, անհատական ցուցահանդեսների, կազմակերպել է «հեփենինգ»։ 1994 թվականին տեղափոխվել է Օդեսա, որտեղ էլ կայացել է նրա 7 անհատական ցուցահանդեսը։
Աշխատություններ
խմբագրելԱնանյանը իր ստեղծագործություններում միշտ օգտագործել է կրոնական սյուժեների։ Անանյանի գեղանկարչության «տալլինյան» ժամանակաշրջանի համար բնորոշ է եղել արտահայտչականության ձևը, հակադրության և կոնֆլիկտի ձգտումը, որտեղ հստակ տարանջատվել են կերպարները և ֆոնը, զարդանախշերով դրվագվել են դաջվածքները։
«Օդեսայի» ժամանակաշրջանի համար բնորոշ է բնանկարների ի հայտ գալը։ Նկարչի զարգացումն ընթացել է երկու ուղղություններով՝ հոգևոր և գեղարվեստական։ Արվեստաբան Օլգա ՍավիցկայաՆ նշել է, որ «վերջին և լավագույն աշխատանքների հիմնական իմաստը լույսի ձևավորումն է»[1]։
Կինո
խմբագրել«Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնի հիմնադիր և տնօրեն Հարություն Խաչատրյանի «Մոռացության քամին» ֆիլմի մի մասը նվիրված է Վահանին։ Կինոռեժիսոր Իգոր Գլազիստովը նկարահանել է «Երկու օր և երկու գիշեր նկարչի կյանքից» ֆիլմը՝ նվիրված Անանյան անհատին և նկարչին[2][3]։
Պոեզիա
խմբագրելՎահան Անանյանին իր բանաստեղծություններն է նվիրել ռուս բանաստեղծ Անդրեյ Տանցիրյովը «Փարիզից հետո կյանք» ժողովածուում (Վահանին՝ ցպահանջ)[4]։
Երաժշտություն
խմբագրելՈւկրաինացի կոմպոզիտոր Ալեքսանդր Ռոդինը գրել է «Նկարիչ Վահանը» սիմֆոնիան՝ ստեղների վրա տեղադրելով նրա անունը։ «Մարդկային հոգու դիմանկարը»[5]։
Աշխատանքներ
խմբագրելՎահան Անանյանի բազմաթիվ ստեղծագործություններ գտնվում են մասնավոր հավաքածուներում՝ Օդեսայում, Կիևում, Տալլինում, Մոսկվայում, Երևանում, Սանկտ Պետերբուրգում, Շվեդիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Ճապոնիայում։