Սև լիճ
Սև լիճ, ջրային բնական ավազան Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի և Արցախի Հանրապետության սահմանագլխին[Ն 1]՝ Մեծ Իշխանասար լեռան հարավարևելյան լանջին՝ 2658 մ[1] բարձրության վրա։ Անհոսք քաղցրահամ լիճ է։
 | ||
.jpg) | ||
| Կոորդինատներ | ||
| Երկիր |  Հայաստան Արցախ
| |
| Վարչատարածքային բաժանում | Սյունիքի մարզ | |
| Հայելու բացարձակ բարձրությունը | 2650 մ | |
| Լայնություն | 1,2 կմ | |
| Ավազանի մակերեսը | 2 կմ² | |
| Ծավալը | 9 կմ³ | |
| Ջրափնյա գծի երկարությունը | 5 կմ | |
| Ամենամեծ խորությունը | 7,5 մ | |
 | ||
Մակերեսը մոտ 2 կմ² է, երկարությունը՝ 1,6 կմ, լայնությունը՝ 1,2 կմ, առավելագույն խորությունը մոտ 7,5 մ է[2][3], ջրի ծավալը՝ ավելի քան 9 միլիոն մ³։ Ջուրը վճիտ է, սառնորակ։ Այստեղ բուծում են իշխան ձուկ։ Ջուրն օգտագործվում է ոռոգման համար[4]։ Լճից անմիջապես արևելք գտվում է ավելի փոքր Ջանլիճ կոչվող լճակը[5]։
Ավանդույթ խմբագրել
Գոյություն ունի անվան ծագման երկու ավանդույթ․
- Ժամանակին քառասուն գլխանի մի վիշապ է եղել, խմել է այս լճի ջրի կեսը, հետո պառկել, որ հանգստանա, մյուս կեսն էլ խմի, ցամաքեցնի։ Աստծու հրամանով՝ սարերը մոտեցել են, վերցրել այդ լիճը, բարձրացել, հասցրել են մինչև երկինք, ազատելով վիշապից։ Վիշապն այլևս չի կարողացել վերև բարձրանալ ջուր խմելու, ծարավել է, ճաքճքել, տրաքել, ցրիվ եկել չորս կողմը։
- Այստեղ ապրում են ջրի խոզեր, շներ, ձիեր և մեծ ձկներ։ Սև լճում ապրում է նաև մի գեղեցիկ աղջիկ։ Երբ արև է լինում նա դուրս է գալիս ջրի երեսը և խաղում է ալիքների հետ։ Այս աղջիկն է, որ կպչելով լճի մեջ ընկած կենդանու ոտից, չի թողնում, որ նա դուրս գա ջրից[6][7][8][9]։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Սև լիճը Իշխանասարի գագաթից -
Սև լիճը Իշխանասարի գագաթից -
Սև լիճը Իշխանասարի գագաթից -
Սև լիճը Իշխանասարի գագաթից
Տես նաև խմբագրել
Նշումներ խմբագրել
- ↑ Ըստ Ադրբեջանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման՝ Սև լճի փոքր հատվածը գտնվում է Ադրբեջանի Լաչինի շրջանում։ 2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Իլհամ Ալիևի, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինի համատեղ ստորագրված համաձայնագրով դեկտեմբերի 1-ից Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի մեծ մասի հանձնումով լճի փոքր հատվածը փաստացի վերահսկվում է Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Հայաստանի Հանրապետության Ֆիզիկաաշխարհագրական օբյեկտների համառոտ տեղեկատու-բառարան, Երևան, «Գեոդեզիայի և քարտեզագրության կենտրոն ՊՈԱԿ», 2007, էջ 107 — 150 էջ։
- ↑ «Состояние поверхностных и подземных вод» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 26-ին.
- ↑ Природа Карабаха(չաշխատող հղում)
- ↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 4 [Ն-Վ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 584 — 804 էջ։
- ↑ Հակոբյան, Թ.Խ.; Մելիք-Բախշյան, Ստ.Տ.; Բարսեղյան, Հ.Խ. (1998). Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան. Vol. 4. Երևան: Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն. էջ 387։.
- ↑ Արամ Ղանալանյան (1969). Ավանդապատում. Երևան: Հայկական ՍՍՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ.
- ↑ Մովսես Խորենացի. Պատմութիւն Հայոց. էջեր Գիրք Ա, Գլուխ Ի.
- ↑ Մանուկ Աբեղյան (1899). Հայ ժողովրդական առասպելները Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության մեջ. Վաղարշապատ.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Г. Халатьянц (1896). Армянский эпос в Истории Армении Моисея Хоренского. Москва.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Սև լիճ կատեգորիայում։ |