Ստոյան Տրումիչ (սերբ.՝ Стојан Трумић, հուլիսի 29, 1912(1912-07-29), Տիտել, Սերբիա - հոկտեմբերի 16, 1983(1983-10-16)), սերբ նկարիչ և մանկավարժ։

Ստոյան Տրումիչ
Ծնվել էհուլիսի 29, 1912(1912-07-29)
ԾննդավայրՏիտել, Սերբիա
Վախճանվել էհոկտեմբերի 16, 1983(1983-10-16) (71 տարեկան)
Մասնագիտություննկարիչ

Կյանք և աշխատանք խմբագրել

Ստոյան Տրումիչը ծնվել է 1912 թվականի հուլիսի 29-ին Տիտելում, որտեղ սովորել է տարրական դպրոցում։ Ավարտել է Պանչևոյի միջնակարգ դպրոցը։ 1934-1940 թվականներին սովորել է Բելգրադի թագավորական արվեստի դպրոցում։ Նրա դասախոսներն են եղել նկարիչներ և պրոֆեսորներ Բետա Վուկանովիչը, Յովան Բիելիչը և Միլան Բուտոզանը։ Ավարտելուց հետո դարձել է «Դեսետորո» («Տասը») խմբի անդամներից մեկը։ Բիտոլայում նշանակվել է գծագրության պրոֆեսոր, իսկ պատերազմի տարիներին փոխել է բնակության վայրը՝ ապրել է Ռումայում, Պանչևոյում[1], Պետրոգրադում (Զրենյանին), Կիկինդա քաղաքում, իսկ պատերազմից հետո դարձել է գծագրության պրոֆեսոր Մ. Պանչևոյում[2], Նա հիմնադրել է «Pančevo 5» արվեստի խումբը և երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ եղել է ուսումնական ճամփորդության Փարիզում։ Եղել է նորարար որպես նկարիչ և քննադատել է գրագողությունը[3]։

Թոշակի անցնելուց հետո նա շարունակել է նկարել և իր ներդրումն ունենալ արվեստաբանության ասպարեզում։

Ստոյան Տրումիչի գեղանկարչության մեջ առանձնացնում ենք ինտիմիզմի ժամանակաշրջանները, գեղանկարչության տոնային պատկերացումները դեպի կոլորիստական կազմակերպությունը, ձևի էքսպրեսիոնիզմը և գույնը՝ ձևի կոլորիստական սինթեզի նկատմամբ։ իր կարիերայի սկզբում նա կրել է Միլան Կոնջովիչիազդեցությունը, սակայն հետագայում նա նոր ուղղություններ է որոնել[4]։

Ստոյան Տրումիչը մահացել է 1983 թվականի հոկտեմբերի 16-ին և թաղվել Վոյվոդինայի Տիտել քաղաքի ընտանեկան դամբարանում[5]։

Հիշատակ խմբագրել

  • Հռոմի «Լեոնարդո դա Վինչի» ակադեմիայի անդամ,
  • Իտալիայի «Եվրոպա» ակադեմիայի անդամ,
  • Vuk մրցանակի դափնեկիր
  • Արծաթե շողերով ժողովրդի համար վաստակի շքանշանակիր, հայրենի Տիտելում։
  • Նրա անունը կրում են Տիտելի Ազգային գրադարանը և հուշասրահը[6][7]։

«Տասը» խումբ խմբագրել

«Դեսետորո» («Տասը») նկարչական խումբը միասին ցուցադրվել է 1940 թվականին Բելգրադում և Զագրեբում։ Խմբի կազմում են եղել Դանիցա Անտիչը, Բորիվոյ Գրույիչը, Նիկոլա Գրովացը, Դուշան Վլաջիչը, Միլիվոյ Նիկոլաևիչը, Յուրիցա Ռիբարը, Լյուբիցա Սոկիչը, Ստոյան Տրումիչը, Ալեքսա Չելեբոնովիչը և Բոգդան Շուպուտը[8]։ Խումբը բաղկացած էր երկու կանանցից և ութ տղամարդկանցից, բոլորը ակադեմիական նկարիչներ են եղել, համալսարանական կրթությամբ մտավորականներ։ Նրանք պատկանել են սոցիալական տարբեր շերտերի՝ բանվոր դասակարգից մինչև բուրժուազիա։ Այս խմբի ընդհանրությունն այն է եղել, որ նրանք բոլորը նկարիչներ են եղել և Յովան Բիելիչի աշակերտները։ Այս արվեստագետներից ոմանք զոհվել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում, իսկ նրանք, ովքեր ողջ են մնացել, հետպատերազմյան ժամանակաշրջանի նշանակալի արվեստագետներ են դարձել։

Տես նաև խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • М. Arsić, B. Krstić-Blaga, Stojan Trumić, Novi Sad 1987.
  • Trifunović, Lazar (1973), "Serbian painting 1900 - 1950" - Synthesis Library (in: (language: Serbian)). YU-Belgrade: Nolit. p. 533
  • Protić, Miodrag B., "Serbian painting of the XX century", Volume 1. - Library of Synthesis. YU-Belgrade: Nolit, (1970).
  • Živković, Stanislav, "Umetnička škola u Beogradu 1919—1939", SANU, Beograd (1987)
  • Čelebonović A., "Contemporary Painting in Yugoslavia", Yugoslavia, Belgrade, (1965)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Крстић, Нина (2003). Наивна уметност у Србији. ISBN 9788670253414.
  2. «Stojan Trumic». Maletic Gallery (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 30-ին.
  3. Крстић, Нина (2003). Наивна уметност у Србији. ISBN 9788670253414.
  4. «Umetnost». 1967.
  5. «Галерија слика Стојан Трумић».
  6. :: Народна библиотека „Стојан Трумић“ ::, Приступљено 25. 4. 2013.
  7. Vojvodina, Arhiva Արխիվացված 2010-12-22 Wayback Machine Wayback|url=http://www.vojvodina.com/naslovna/arhiva7/061226.html Արխիվացված 2010-12-22 Wayback Machine |date=20101222031932, Приступљено 25 April 2013.
  8. [Projekat Rastko] Aleksa Celebonovic: Povest o vizuelnom, Приступљено 25 April 2013.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • National Library "Stojan Trumić", Accessed April 25, 2013. Vojvodina, Archive Archived on the website Wayback Machine (December 22, 2010), Accessed April 25, 2013. [Project Rastko] Aleksa Čelebonović: History of the Visual, Accessed April 25, 2013.