Հոլմ Մյունթե

Հոլմ Մյունթե;
Ծնվել է	հունվարի 1, 1848[…]
Ծննդավայր	Սթանգե, Հեդմարկ, Նորվեգիա
Մահացել է	մայիսի 23, 1898[…] (50 տարեկան)
Վախճանի վայր	Քրիստիանիա, Նորվեգիա
Կրթություն	Հանովերի համալսարան
Պարգևներ
	Holm Hansen Munthe Վիքիպահեստում

Հոլմ Հանսեն Մյունթե (նորվ.՝ Holm Hansen Munthe, հունվարի 1, 1848(1848-01-01)^[1]^[2]^[3]^[…], Սթանգե, Հեդմարկ, Նորվեգիա^[1]^[2] - մայիսի 23, 1898(1898-05-23)^[1]^[2]^[3]^[…], Քրիստիանիա, Նորվեգիա^[1]^[2]), նորվեգացի ճարտարապետ։ Աշխատել է նորվեգական ավանդական ոճով։

Կենսագրություն խմբագրել

Հոլմ Մյունթեն ծնվել է քաղաքական գործչի ընտանիքում. հայրը` Ադոլֆ Ֆրեդերիկ Մյունթեն, երեք անգամ եղել է Նորվեգիայի պաշտպանության նախարար (1877-1879, 1880-1881, 1881-1884)։ Նա նորվեգացի նկարիչ Գերհարդ Մյունթեի ազգականն է եղել։

Հոլմ Մյունթեի ճարտարապետ դառնալը տիպական էր այդ ժամանակների Նորվեգիայի համար։ 1870-ական թվականների սկզբին Մյունթեն աշխատել է ճարտարապետական վարպետանոցում` միաժամանակ նկարչության Արքայական դպրոցում (Tegneskolen) սովորելով ճարտարապետ Վիլհելմ ֆոն Հաննոյի մոտ։ 1872-1877 թվականներին նա սովորել է Գերմանիայում`Հաննովերի համալսարանում (Polytechnische Institut): Մինչև 1878 թվականը եղել է ճարտարապետ Կոնրադ Վիլհելմ Հասեի օգնականը։

Վերադառնալով Նորվեգիա` Մյունթեն 1878-1885 թվականներին աշխատում է ճարտարապետ Հենրիկ Նիսենի հետ։ Նրանք հիմնականում վերականգնում էին եկեղեցիներ, երբ նրանց պատվերով է դիմում բժիշկ, բալնեոթերապիայի ջատագով, ձեռնարկատեր Ինգեբրիհտ Հոլմը։ 1881-1883 թվականներին նրա պատվերով ճարտարապետները կառուցում են երկու օբյեկտ. Օսլոյի մերձակայքում գտնվող Վիկ բնակավայրում կառուցում են լողի համալիր` «Քրիստիանիա Բադ» (քանդվել է 1930-ական թվականներին), իսկ Լարվիկում կառուցում են առողջարան` «Լարվիկ Բադ», որն ուներ լողավազան, սպա-սալոն, երաժշտության սրահ, ճաշասենյակ, գրադարան, բիլիարդի սենյակ։ «Լարվիկ Բադը» կառուցվել էր ազգային ավանդույթներով` (անգլ.՝ Dragestil, Dragon Style, բառացի` վիշապի ոճ) հիմք հանդիսանալով դրա զարգացմանը։ Այդ շենքը ևս չի պահպանվել։

Օսկար II-ի դարպասները, 2011 թվականի լուսանկար

1883 թվականին Մյունթեն ևս մեկ նախագիծ է ստեղծում նորվեգական ավանդական ոճով։ «Saugbrugsforeningen» ընկերության պատվերով, որը զբաղվում էր անտառանյութի մշակմամբ, կառուցվում են դարպասներ, որոնք հանդիսանում են Օսլոյի Արքայական պալատի տարածքում բացված արվեստի և արդյունաբերության ցուցահանդեսի մուտք^[4]։ Դարպասները ստանում են «Օսկար II արքայի դարպասներ» անվանումը` հետագայում ընդգրկվելով փայտագործական արվեստի արքայական հավաքածուի մեջ։ Այդ հավաքածուն Նորվեգական ազգային թանգարանի հիմնադրման հիմք է հանդիսացել։

Ինգեբրիհտ Հոլմի գործերը այդ ժամանակ ծաղկում են։ 1887 թվականին նա կրկին դիմում է Մյունթեին` ռեկրեացիոն զբոսաշրջության զարգացման իր գաղափարներով։ 1889 թվականին Օսլոյի Հոլմենկոլեն թաղամասում Մյունթեի նախագծով լճակի մոտ կառուցվում են «Պեյսեստուեն» հյուրանոցը` նավակներով զբոսանք իրականացնելու հնարավորությամբ, և մարզական-առողջարանային կենտրոն` «Հոլմենկոլեն տուրիստհոթել», որ հատկապես մեծ պահանջարկ էր վայելում ամռանը և ձմռանը։ 1892 թվականին Հոլմենկոլենում կառուցվում է դահուկային ցատկահարթակ։ 1895 թվականի մարտի 31-ի գիշերը «Հոլմենկոլեն տուրիստհոթելը» այրվում է մոմի հետ անզգույշ վավելու արդյունքում ծագած հրդեհից. պահպանվում է միայն ռեստորանը^[5]։ 1894 թվականին Հոլմենկոլենում Բալթազար Լամգեի նախագծով կառուցվում է «Հոլմենկոլեն սանատորիումը», որը փոխարինում է այրված կառույցին։ 1896 թվականին ճարտարապետ Ուլե Սվերեի նախագծով նույն տեղում կառուցվում է «Հոլմենկոլեն տուրիստհոթել II» կառույցը։

1890-1891 թվականների Օսլոյի քաղաքապետարանի նախաձեռնությամբ Հոլմ Մյունթեի նախագծով ևս երկու շինություն է կառուցվում «վիշապի ոճով»։ Դրանք ռեստորաններ էին այնպիսի տեղում, որտեղ շատ զբոսաշրջիկներ են լինում։ Առաջինը «Սանկտ Հանսհյոուգեն» ռեստորանն էր, որի անունով նաև թաղամաս է կոչվել։ Ռեստորանի շենքը չի պահպանվել. այն այրվել է 1936 թվականին։

«Ֆրոգներսետերեն» ռեստորանը կառուցվել է համանուն թաղամասում։ Այն Հոլմ Մյունթեի առավել հայտնի շինություններից է։ Այն պահպանվել է` հասնելով մեր օրեր։ 1909 թվականին՝ արդեն Հոլմ Մյունթեի մահից հետո, շինությունը մասամբ վերակառուցվել է ընդարձակվելով։

Փոստային նամականիշ` կայսր Վիլհելմ II-ի որսորդական առանձնատան պատկերով

1890 թվականին Պրուսիայի կայսր Վիլհելմ II-ը պաշտոնական այցի ժամանակ այցելել է Հոլմենկոլեն։ Նա հիացել է Մյունթեի կառույցով` պատվիրելով համանման շինություն կառուցել նաև Պրուսիայում։

1891-1895 թվականներին Հոլմ Մյունթեի նախագծով Պոտսդամի շրջակայքում` Հաֆել գետի ափին, կառուցվել է «Kongsnæs» կայարանը նավաստիների համար գետային զբոսանքների նպատակով։ Այն բաղկացած է եղել Վիլհելմ II-ի ապարանքից և անձնակազմի սպասարկման համար նախատեսված մի քանի շենքերից։ Շինությունների մեծ մասը վնասվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ։

Երկրորդ շինությունը կառուցվել է ներկայիս Կալինինգրադի մարզում։ Այդ տեղում նախկինում եղել են կառավարողների` որսորդության համար նախատեսված շինություններ։ Ճարտարապետներն են եղել Հոլմ Մյունթեն և Ուլե Սվերեն^[6]։ Կառույցները հավաքվել են Նորվեգիայում, այնուհետև նավերով Բալթիկ ծովով փոխադրվել Քյոնիգսբերգ։ Հետագա տեղափոխումն իրականացվել է երկաթուղով^[7]։ Շինարարական աշխատանքներն ավարտվել են 1893 թվականին։ Կառույցը, սակայն, խիստ տուժել է պատերազմի տարիներին։

1885 թվականից Մյունթեն դասավանդել է նկարչության Արքայական դպրոցում (Tegneskolen), որտեղ սովորել էր ժամանակին։ Նա եղել է Նորվեգիայի ճարտարապետների և ինժեներների միության քարտուղարը, ինչպես նաև Ճարտարապետության նորվեգական թանգարանի ղեկավար անդամ։ 1898 թվականին Հոլմ Մյունթեն նշանակվել է Օսլոյի գլխավոր ճարտարապետ, սակայն շուտով մահացել է 50 տարեկան հասակում` չհասցնելով զբաղեցնել պաշտոնը։ Այդ նույն թվականին նա ավարտին է հասցրել կարմիր աղյուսից երկու դպրոցների շինարարությունը Օսլոյում։ Գլխավոր ճարտարապետի պաշտոնում նրան փոխարինել է նրա համախոհ Բալթազար Լանգեն։ Վերջինս Ուլե Սվերեի հետ համարվում է Մյունթեի հետևորդը «վիշապի ոճում», սակայն նանք հաջող նախագծեր են ստեղծել այլ ոճերով ևս։ «Վիշապի ոճում» Մյունթեի ևս մեկ հետևորդ է եղել Կարլ Մարտին Նորումը։

Պատկերասրահ խմբագրել

Լաուրվիկ Բադ, 1880—90-ական թվականների լուսանկար
Օսկար II արքայի դարպասներ, 1883 թվականի լուսանկար
«Սանկտ Հանսհյոուգեն» ռեստորան, 1900-ական թվականների լուսանկար
«Սանկտ Հանսհյոուգեն» լուսանկար, 1900-ական թվականների լուսանկար
«Պեյսեստուեն» հյուրանոց, 1890-ական թվականների լուսանկար
«Սպորտսստուեն», 1890-ական թվականների լուսանկար
Kongsnæs կայարան, 1910-ական թվականների լուսանակար

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Norsk kunstnerleksikon (норв.) — (untranslated).
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 KulturNav — 2015.
↑ Oscar IIs portal, Norsk folkemuseum
↑ Holmenkollen turisthotell I
↑ Կայսրի որսորդական տունը
↑ Որսորդական փայտե դղյակ

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Հոլմ Մյունթեի ընտանիքի տոհմածառը

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հոլմ Մյունթե» հոդվածին։

[_5f34fbd29030af49-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Norsk kunstnerleksikon (норв.) — (untranslated).

[_9ef8102ae602f4a5-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502

[_1c9a6d10191094e6-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 KulturNav — 2015.

[4] Oscar IIs portal, Norsk folkemuseum

[5] Holmenkollen turisthotell I

[6] Կայսրի որսորդական տունը

[7] Որսորդական փայտե դղյակ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Հոլմ Մյունթե
Ծնվել է	հունվարի 1, 1848(1848-01-01)^[1]^[2]^[3]^[…]
Ծննդավայր	Սթանգե, Հեդմարկ, Նորվեգիա^[1]^[2]
Մահացել է	մայիսի 23, 1898(1898-05-23)^[1]^[2]^[3]^[…] (50 տարեկան)
Վախճանի վայր	Քրիստիանիա, Նորվեգիա^[1]^[2]
Կրթություն	Հանովերի համալսարան
Պարգևներ	^[2]
Holm Hansen Munthe Վիքիպահեստում